Kendi kendine ilaç kullanımı bireyler ve sağlık sistemleri açısından potansiyel faydaların yanı sıra ilaç yan etkileri, ilaç etkileşimleri, düşük veya fazla doz ilaç kullanma, sağlık hizmetinin ertelenmesi gibi birçok probleme neden olabilmektedir. Bireyler uygun maliyetle ve uygun zamanda sağlık hizmeti alamadıkları zaman kendi kendine ilaç kullanmayı tercih edebilmektedirler. Bu kapsamda bu araştırmanın amacı Türkiye’de sağlık hizmetlerine erişim ve genel özellikler ile kendi kendine ilaç kullanımı durumu ilişkisinin incelenmesidir. Araştırmada TUİK tarafından sağlanmış olan 2022 yılına ait Türkiye Sağlık Araştırması Mikro Veri Seti kullanılmıştır. Sağlık hizmeti modülünde yer alan ve sağlık hizmetlerine erişimle ilgili olan değişkenlerle beraber cinsiyet, yaş grubu, medeni durum, gelir ve eğitim düzeyi ile son iki haftada kendi kendine ilaç kullanımı değişkenleri kullanılmıştır. Veri analizinde ki-kare testinden faydalanılmıştır. Türkiye’de kendi kendine ilaç kullanım oranının %33,1 olduğu; kadınlarda, 35-44 yaş grubunda, boşanmış bireylerde, düşük ve yüksek gelir düzeyinde ve doktora eğitim düzeyinde kendi kendine ilaç kullanım oranının daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Bireylerin sağlık hizmetlerine erişimleri ve sigortalılık durumuna ilişkin tüm değişkenler ile kendi kendine ilaç kullanımı arasında anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir. Kendi kendine ilaç kullanımının kontrol altına alınmasında bireysel özelliklerin gözetildiği ve sağlık çalışanlarının katıldığı halk sağlığı programlarının ve erişilebilir sağlık hizmetlerinin artırılması önerilmektedir.
Kendi kendine ilaç kullanımı sağlık hizmetlerine erişim mikro veri seti
Self-medication can cause many problems such as side effects, drug interactions, under- or overdosing, and delayed healthcare, along with potential benefits for individuals and health systems. Individuals may prefer to self-medicate when they cannot receive healthcare at an appropriate time and cost. Therefore, this study aims to examine the relationships between access to healthcare, general characteristics and self-medication status in Türkiye. The Türkiye Health Survey Micro Data Set for the year 2022 was used in the study. Gender, age, marital status, income, education level, and self-medication in the last two weeks were used along with the variables related to access to health services. The chi-square test was used in data analysis. It was found that the rate of self-medication in Turkey was 33.1%; the rate of self-medication was higher in women, 35-44 age group, divorced individuals, low and high income levels, and PhD education level. Significant relationships were found between all variables related to individuals' access to health services, insurance status and self-medication. It is recommended that public health programs in which individual characteristics are taken into consideration and health professionals participate should be conducted and accessible health services should be increased in order to control self-medication.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Sağlık Politikası |
Bölüm | Araştırma Makaleleri |
Yazarlar | |
Erken Görünüm Tarihi | 31 Ağustos 2025 |
Yayımlanma Tarihi | 31 Ağustos 2025 |
Gönderilme Tarihi | 3 Ekim 2024 |
Kabul Tarihi | 20 Ağustos 2025 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 22 Sayı: 2 |
KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi ULAKBİM-TR Dizin tarafından dizinlenen hakemli ve bilimsel bir dergidir.