Türkçe Rap Müzikte Kadın Bedeninin Baştan Çıkarılması ve Metalaştırılması Politikalarının Kritiği: Norm Ender Örneği

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 2, 716 - 745, 30.11.2024

Hatice Budak , Belkıs Şeyma Yıldırım

https://doi.org/10.33708/ktc.1515619

Öz

Modern kapitalist sistem, özgürlük, güzellik, gençlik mitleri ile kadın bedenini ve benliğini disipline ederken çoğu kez kadını çıplaklık ve cinsellik içine hapsetmektedir. Kadın bedeninin bir zevk aracına indirgenmesi, bir anlamda kadının varlık değerinin yok sayılmasıdır. Çalışmanın temel amacı; kadını, bedeni üzerinden pasif nesne konumuna yerleştiren metalaşma dinamiklerinin Türkçe rap müzik sanatçısı Norm Ender’in şarkılarındaki yansımalarını tespit edebilmektir. Nitel araştırma yönteminin kullanıldığı çalışmada veriler, doküman incelemesi tekniği ile toplanmıştır. Çalışma örneklemi için Norm Ender’in kadın, beden ve benlik temalı şarkılarından seçilen 10 şarkı sözünden ulaşılan veriler içerik analizi ile çözümlenmiştir. Çalışmanın “bedenin cinselliğe indirgenmesi” temasında elde edilen bulgulara göre, şarkı sözlerinde cinsellik ile eşleştirilen ve çıplaklaştırılarak teşhire açılan kadın bedeninin baştan çıkarma oyununun nesnesi hâline gelmesinin, imgesel cinselliğin kadını ikame edilebilir dişil bir arzuya indirgemesinin ve abartılmış cinselliğin hem bedenin hem de cinselliğin anlamını tüketmesinin eleştirildiği sonucuna ulaşılmıştır. “Bedenin benlik sunumunda kullanım değeri” temasında ise uzlaştırılmış bedenlerden tek tip benlikler inşa etmeye çalışan kadınların varlıklarını ispatlamak için estetik cerrahi, kozmetik vb. uygulamalara yönelmeyi içeren sürekli bir mücadele içinde oldukları, beden-benlik bütünlüğünün parçalanması nedeniyle bir simülasyona dönüştükleri, bireysel yetenekleri ile var olmayı ihmal ettikleri ve bu ihmalin bedelini erkeğin bakma hazzını tatmin eden bir kendini değersizleştirme ve özsaygılarına ihanet ile ödedikleri şeklinde tartışıldığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Beden Politikaları, Kadın Bedeni, Metalaşma, Hedonizm, Rap Müzik

Etik Beyan

Çalışmanın, etik kurul izni gerektirmeyen çalışmalar arasında yer aldığını bununla birlikte bilimsel çalışmalarda uyulması gereken ilke ve değerlere riayet edildiğini beyan ederiz.

Critique of the Politics of Seduction and Commodification of the Female Body in Turkish Rap Music: The Case of Norm Ender

Öz

The modern capitalist system often imprisons women in nudity and sexuality, while it disciplines the female body and self through myths of freedom, beauty, and youth. The degradation of the female body to an instrument of pleasure is, in a sense, a denial of the value of women’s existence. The main purpose of the study is to explore the reflections of the dynamics of commodification on rap music, which positions women as passive objects through their bodies. A qualitative research design is used in the study, and the data are collected through document analysis. The data obtained from ten selected lyrics from Norm Ender's songs, which address themes of woman, body and self, are subjected to content analysis. According to the findings subsumed under the theme of “the reduction of the body to sexuality” the lyrics criticise the fact that the female body, which is associated with sexuality and exposed through nudification, becomes the object of a seduction game, imaginary sexuality degrades women to a substitutable feminine desire, and exaggerated sexuality consumes the meaning of both body and sexuality. According to the findings subsumed under the theme of “the use value of the body in self-presentation”, the lyrics argue that women who seek to construct uniform selves from reconciled bodies are locked in a constant struggle whereby they resort to plastic surgery, cosmetics, etc. to prove their existence, they are transformed into a simulation due to the fragmentation of the integrity of the body-self, they neglect to exist with their individual abilities, and thus, they pay the price for this neglect with a self-devaluation and betrayal of self-esteem, which satisfy men’s pleasure in looking.

Anahtar Kelimeler

Body Politics, Women’s Body, Commodification, Hedonism, Rap Music

Kaynakça

• Barthes, R. (2014). Camera Lucida: Fotoğraf üzerine düşünceler. R. Akçaya (Çev.). Altıkırkbeş Yayınları.
• Baudrillard, J. (1995). Kötülüğün şeffaflığı: Aşırı fenomenler üzerine bir deneme. E. Abora ve I. Ergüden (Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Baudrillard, J. (2008). Tüketim toplumu. H. Deliceçaylı ve F. Keskin (Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Baudrillard, J. (2011a). Nesneler sistemi. O. Adanır ve A. Karamollaoğlu (Çev.). Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Baudrillard, J. (2011b). Çaresiz stratejiler. O. Adanır (Çev.). Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Baudrillard, J. (2012). Kusursuz cinayet. N. Sevil (Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Baudrillard, J. (2014). Baştan çıkarma üzerine. A. Sönmezay (Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Baudrillard, J. (2016). Simgesel değiş tokuş ve ölüm. O. Adanır (Çev.). Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Bauman, Z. & Lyon D. (2016). Akışkan gözetim. E. Yılmaz (Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Berger, J. (1986). Görme biçimleri. Y. Salman (Çev.). Metis Yayınları.
• Berktay, F. (2012). Tek tanrılı dinler karşısında kadın. Metis Yayınları.
• Bocock, R. (1997). Tüketim. İ. Kutluk (Çev.). Dost Kitabevi.
• Bourdieu, P. (2015). Ayrım: Beğeni yargısının toplumsal eleştirisi. D. Fırat ve G. Berkkurt (Çev.). Heretik Yayınları.
• Canatan, K. (2016). Beden ve beyan. Mana Yayınları.
• Courtine, J- J. (2013). Giriş. A. Corbin, J-J. Courtine & G. Vigarello (Haz.), Bedenin tarihi 3 bakıştaki değişim: 20. yüzyıl (s. 9-12). Yapı Kredi Yayınları.
• Çak Ersoy, Ş. (2020). Hip-Hop kültürü, Rap müzik ve Türkiye’deki izdüşümleri. TRT Bir Dünya Müzik Dergisi, (53), 16-19.
• Debord, G. (1996). Gösteri toplumu ve yorumlar. A. Ekmekçi ve O. Taşkent (Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Dedeoğlu, Ö. A. & Savaşçı, İ. (2005). Tüketim kültüründe beden güzelliği ve yemek yeme arzuları: Kadınların tüketim pratiklerine yansıması. Ege Akademik Bakış Dergisi, 5(1), 77-87.
• Demir, S. T. (2016). Riyazetten modern diyet toplumuna: Kutsallık ve hiçlik arasında beden. İnsan ve Toplum, 6(1), 155-173. DOI: dx.doi.org/10.12658/human.society.6.11.M0160
• Fırıncıoğulları, S. (2016) Toplumsal zamanın ruhu ve müzik türlerinin doğuşu savaş çağının asi çocukları; rock ve rap. Siyah Sanat Dergisi, 19, 2-7
• Fiske, J. (1999). Popüler kültürü anlamak. S. İrvan (Çev.). Bilim ve Sanat/Ark Yayınları.
• Foucault, M. (1979). Discipline and punish: The birth of the prison. A. Sheridan (Trans.). Pantheon.
• Foucault, M. (2016). Cinselliğin tarihi. H. U. Tanrıöver (Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Giddens, A. (2010). Modernite ve bireysel-kimlik geç modern çağda benlik ve toplum. Ü. Tatlıcan (Çev.). Say Yayınları.
• Gimlin, D. (2000). Cosmetic surgery: Beauty as commodity. Qualitative Sociology, 23(1), 77-98. https://doi.org/10.1023/A:1005455600571
• Hess, M. (2005). Metal faces, rap masks: Identity and resistance in Hip Hop’s persona artist. Popular Music and Society, (28), 297-311. https://doi.org/10.1080/03007760500105149
• Huq, R. (2006). Beyond subculture: Pop, youth and identity in a postcolonial world. Routledge.
• Illich, l. (1997). Enerji ve eşitlik. U. Ayan (Çev.). İz Yayıncılık.
• Işık, S. (2008). Estetik beden terörü. http://www.derindusunce.org adresinden alındı.
• İnce, F. (2018). 68 kuşağı, ikinci dalga feminizm ve cinsel devrim üzerine mukayeseli bir değerlendirme. 17 Haziran 2023 tarihinde https://www.tesadernegi.org/68-kusagi-ikinci-dalga-feminizm-ve-cinsel-devrim-uzerine-mukayeseli-bir-degerlendirme.html adresinden erişildi.
• Kahyaoğlu, İ. (2013). Postmodern toplumda ataerkil düzen değişiyor mu? Popüler kültür içinde cinsellik kullanımına eleştirel bir bakış: Biscolata reklamları ve erkek imgesi. Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 3(1), 34-44.
• Kaya, A. (2000). Sıcher in Kreuzberg: Berlin'deki küçük İstanbul: Diyasporada kimliğin oluşumu. Büke Yayınları.
• Kaya, A. (2008). Rap pedagojisi aracılığıyla eleştirel bir eğitim yöntemi: Alman-Türk Hip-Hop gençliği. N.
• Yentürk, Y. Kurtaran ve G. Nemutlu (Der.), Türkiye’de gençlik çalışması ve politikaları (s.459-480). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Lefebvre, H. (2007). Modern dünyada gündelik hayat. I. Gürbüz (Çev.). Metis Yayınları.
• Librado, D. (2010). An instrument of resistance: Rap music and Hip-Hop culture in El Alto, Bolivia. [B.A. Thesis]. University of Toronto at Scarborough.
• Maxwell, B. (2014). Hip Hop bir serbest piyasa tarihi. G. Güven (Çev.). Liberal Düşünce, (75), 127-131.
• Michaud, Y. (2013). Görselleştirme beden ve görsel sanatlar. A. Corbin, J-J. Courtine & G. Vigarello (Haz.), Bedenin tarihi 3 bakıştaki değişim: 20. yüzyıl (s.343-357), S. Özen (Çev.). Yapı Kredi Yayınları.
• Nakipoğlu, M. & Öz, T. B. (2022). Şiirin ve müziğin akustik iz düşümü: Rap müzik. Korpusgermanistik, 1(2), 22-31.
• Neuman, W. L. (2014). Social research methods: Qualitative and quantitative approaches. Pearson.
• Odabaşı, S. (2008). “Güzelliğin on para etmez şu estetik cerrahlar olmasa”: Medyada beden politikalarının temsili. Kültür ve İletişim, 11(21), 53-72.
• Sağol, G. (2012). Etek’ten eksik etek’e. Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 31(0), 257-280.
• Sarıköse, M. (2021). Müzik sosyolojisi bağlamında bir ifade ve kültür biçimi olarak rap müzik. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Hacı Bayram Veli Üniversitesi.
• Seddavi, N. (1991). Havva’nın örtülü yüzü. S. Özbudun (Çev.). Anahtar Kitaplar.
• Shusterman, R. (1991). The fine art of rap. New Literary History, 22(3), 613-632. https://doi.org/10.2307/469207
• Shusterman, R. (2005). Rap aesthetics: Violence and the art of keeping it real. D. Darby & T. Shelby (Eds.), Hip-hop and philosophy: Rhyme 2 reason (pp.54-64). Open Court.
• Şahin, M. (2020). Dünyada toplumsal cinsiyet karşıtı hareketler. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(3), 654- 670. https://doi.org/10.32709/akusosbil.736397
• Watkins, S. C. (2005). Hip-hop matters: Politics, pop culture, and the struggle for the soul of a movement. Beacon Press.
• Üçer, M. B. (2013). Müzikte anlamın yeniden üretimi: Hip-Hop kültürünün Türkiye’deki görüntüleri üzerine sosyolojik bir inceleme. Ü. Güneş (Ed.). II. Türkiye Lisansüstü Çalışmalar Kongresi Bildiriler Kitabı-I (s.249-262). Star Ajans Matbaacılık.