Annelerin Benlik Saygısı ve Ebeveynlik Tutumları

Year 2025, Volume: 7 Issue: 1, 32 - 38, 21.03.2025

Ayhan Babaroğlu

https://doi.org/10.35365/ctjpp.25.1.04

Abstract

Anne olmak bir kadının hayatındaki en önemli yaşam olaylarında biridir. Kadının kişiliğindeki dinamik dönüşüm, anne olma sürecinin anahtarıdır ve her kadının anneliğe geçiş deneyimi eşsizdir. Anneliğe geçiş, yeni bir benlik anlayışı elde etmek için amaçların, davranışların ve sorumlulukların yeniden yapılandırılmasını da beraberinde getirir. Bu çalışmanın amacı annelerin benlik saygısı ile ebeveyn tutumlarını incelemektir. Çalışmada annelerin benlik saygı düzeyleri, ebeveynliğe yönelik tutumları, benlik saygısı ile ebeveyn tutumları arasındaki ilişki ve bazı demografik değişkenlerin benlik saygısı ve ebeveyn tutumları üzerindeki etkileri araştırılmıştır. İlişkisel tarama modelinde tasarlanan araştırmada veriler, Demografik Bilgi Formu, Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği ve Ebeveynliğe Yönelik Tutum Ölçeği- Anne Formu kullanılarak elde edilmiştir. Araştırma orta Anadolu bölgesinde yer alan bir ilde,18 yaş ve üzeri, okuma-yazma bilen ve gönüllü olarak çalışmaya katılan 490 anneyle birlikte yürütülmüştür. Araştırmada, annelerin benlik saygısı ile ebeveynliğe yönelik tutum ölçeğinin ilgi boyutu ile düşük, doyum boyutu ile orta ve toplam tutum ile yüksek düzeyde pozitif yönlü bir ilişki belirlenmiştir. Annelerin aldığı puan ortalamaları, normal bir benlik saygısına ve olumlu ebeveynlik tutumuna sahip olduğunu göstermiştir. Ayrıca öğrenim düzeyinin, ebeveynliğe yönelik tutum ölçeğinin ilgi boyutunda fark yarattığı tespit edilmiştir. Bu boyutta öğrenim düzeyi yükseldiğinde, ebeveynlik tutum puanlarında düşüşün var olduğu görülmüştür. Bunların yanı sıra medeni durum, çalışma durumu, algılanan gelir düzeyi, çocuk sayısı ve aile tipi ile hem ebeveynlik tutumları hem de benlik saygısı arasında istatistiksel açıdan fark tespit edilmemiştir.

Keywords

Anne sağlığı, ebeveynlik, benlik saygısı, ebeveyn tutumu

Ethical Statement

Bu çalışma Hitit Üniversitesi Girişimsel Olmayan Etik Kurulunda (Protokol No. 2022/04) 28.02.2022 tarihli 2022/04 toplantısında alınan onay kararı ile yürütülmüştür.

Supporting Institution

Araştırma herhangi bir kurum tarafından desteklenmemiştir.

Thanks

Bu çalışmaya gönüllü olarak katılan ve formları içtenlikle doldurmak için zaman ayıran tüm annelere içtenlikle teşekkür ediyorum.

Mothers’ Self-Esteem and Maternal Attitudes

Abstract

Becoming a mother is one of the most important events in a woman's life. The dynamic transformation of a woman's personality is the key to the process of becoming a mother, and each woman's experience of transitioning to motherhood is unique. The transition to motherhood brings with it a restructuring of goals, behaviors, and responsibilities to achieve a new sense of self. The aim of this study was to examine the relationship between mothers' self-esteem and maternal attitudes. The study investigated the mothers' self-esteem levels, their attitudes towards parenting, the relationship between self-esteem and maternal attitudes, and the effects of some demographic variables on self-esteem and attitudes towards motherhood. The study, designed in the relational screening model, used Demographic Information Form, Rosenberg Self-Esteem Scale, Attitude Towards Parenting Scale-Mother Form to obtain data. The study was conducted with 490 mothers over the age of 18 who volunteered. In the study, a low-level positive relationship was found between self-esteem and the interest dimension of the attitude scale towards parenting, a moderate relationship with the satisfaction dimension, and a high-level positive relationship with the total attitude. The mean scores of the mothers showed that they had normal self-esteem and positive parenting attitudes. It was determined that the attitude scores decreased as the educational status increased in the interest dimension of the attitude scale towards parenting. No statistical difference was found between marital status, employment status, socioeconomic level, number of children, family type, and parenting attitudes and self-esteem.

Keywords

Maternal health, parenting, self-esteem, parenting attitudes

References

• Aktaş, G. (2019). Günümüz toplumlarında anneliğin değişen biçimlerini sosyal medya kullanıcıları üzerinden değerlendirmek. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 36 (2), 253-271. Doi:10.32600/huefd.441402
• Baybek, H., & Yavuz, S. (2005). Muğla üniversitesi öğrencilerinin benlik saygılarının incelenmesi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14: 73-95.
• Bianchi, S. M. (2000). Maternal employment and time with children: Dramatic change or surprising continuity? Demography, 37(4), 401–414. https://doi.org/10.1353/dem.2000.0001
• Bowlby, J. (2014). Güvenli Bir Dayanak: Ebeveyn-Çocuk Bağlanması ve Sağlıklı İnsan Gelişimi. Kocaeli: Psikoterapi Enstitüsü Yayınları.
• Chedraui, P., Pérez-López, F.R., Mendoza, M., Leimbergb, M.L., Martinez, M.A.,Vallarino, V., … Hidalgo, L. (2010). Assessment of self-esteem in mid-aged women. Maturitas, 66 (1), 77-82. Doi: 10.1016/j.maturitas.2010.01.008
• Currie J. (2009). Managing motherhood: strategies used by new mothers to maintain perceptions of wellness. Health Care for Women International, 30(7), 655-70. Doi: 10.1080/07399330902928873.
• Çiftçi, A. (2023). Ergenlik dönemi ve aile ilişkilerinin benlik algısı ve sosyal anksiyete üzerindeki etkileri: Türkiye'deki araştırmaların incelenmesi. Kapadokya Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(1), 219-225. https://doi.org/10.58241/ksbd.19
• DeHart, T., Pelham, B. W., & Tennen, H. (2006). What lies beneath: Parenting style and implicit self-esteem. Journal of Experimental Social Psychology, 42 (1), 1–17. https://doi.org/10.1016/j.jesp.2004.12.005
• Desjardin, J.L. (2006). Family empowerment: Supporting language development in young children who are deaf or hard of hearing. The Volta Review, 106 (3), 275–298. Doi:10.17955/tvr.106.3.m.577
• Diener, E., & Fujita, F. (1995). Resources, personal strivings, and subjective well-being: A nomothetic and idiographic approach. Journal of Personality and Social Psychology, 68(5), 926–935. https://doi.org/10.1037/0022-3514.68.5.926
• Furnham, A., & Cheng, H. (2000). Perceived parental behavior, self-esteem and happiness. Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology, 35 (10), 463-470. Doi: 10.1007/s001270050265.
• Gibaud-Wallston, J., & Wandersman, L. P. (1978). Development and utility of the Parenting Sense of Competenceİ Scale. Paper presented at the meeting of the American Psychological Association. Toronto: Canada.
• Grining, C.P., & Coley, R. (2006). Child care experiences in low-income communities: Developmental quality and maternal views. Early Childhood Research Quarterly, 21 (2), 125–141. Doi: 10.1016/j.ecresq.2006.04.001
• Hendrickson, S.L. (2000). Effects of a nursing intervention on home safety in a low-income community. The University of Texas at Austin.
• Horne, J., Corr, S., & Earle, S. (2005). Becoming a mother: Occupational change in first time motherhood. Journal of Occupational Science, 12 (3), 176-183. https://doi.org/10.1080/14427591.2005.9686561
• Işık, Y. S. (2015). Küresel kültürel değişim ve yeni annelik: Ankara Kâmil Ocak mahallesi örneği. Eğitim Bilim Toplum Dergisi, 13 (50), 48-75.
• Karaman, D.E., & Doğan, N. (2018). Annelik rolü üzerine: kadının “annelik” kimliği üzerinden tahakküm altına alınması. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 6(2), 1475-1496. https://doi.org/10.19145/e-gifder.443214
• Karasar, N.(2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara, Nobel Yayınevi.
• Koç, Ö., Özkan, H., ve Bekmezci, H. (2016). Annelik rolü ve ebeveynlik davranışı arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesi Dergisi, 6(2), 143-150. Doi:10.5222/buchd.2016.143
• Korukcu, O. (2020). Psycho-adaptive changes and psychological growth after childbirth in primiparous women. Perspectives in Psychiatric Care, 56 (1), 213-221. Doi: 10.1111/ppc.12413.
• Margolin, G., Gordis, E. B., & John, R. S. (2001). Coparenting: a link between marital conflict and parenting in two-parent families. Journal of Family Psychology, 15 (1), 3-21. Doi:10.1037//0893-3200.15.1.3
• Marshall, S.L., Parker, P.D., Ciarrochi, J., & Heaven, P.C.L. (2014). Is self-esteem a cause or consequence of social support? A 4-year longitudinal study. Child Development, 85, 1275–1291.
• Merrifield, K. A., & Gamble, W. C. (2013). Associations among marital qualities, supportive and undermining coparenting, and parenting self-efficacy: Testing spillover and stress-buffering processes. Journal of Family Issues, 34 (4), 510–533. https://doi.org/10.1177/0192513X12445561
• O’Brien, K. M., Yoo, S. K., Kim, Y. H., Cho, Y., & Salahuddin, N. M. (2020). The good mothering expectations scale: An international instrument development study. The Counseling Psychologist, 48 (2), 162-190. https://doi.org/10.1177%2F0011000019889895
• Orth, U. (2018). The family environment in early childhood has a long-term effect on self-esteem: A longitudinal study from birth to age 27 years. Journal of Personality and Social Psychology, 114, 637–655.
• Orth, U., & Robins, R. W. (2014). The development of self-esteem. Current Directions in Psychological Science, 23(5), 381–387. https://doi.org/10.1177/0963721414547414
• Öner, N. (1997). Türkiye’de Kullanılan Psikolojik Testler (3. Basım – 458). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları. Rosenberg, M. (1965). Society and the adolescent self-image. Princeton, NJ: Princeton University Press.
• Satılmış, G. (1988). Yetiştirme yurdunda yaşayan ergenlerde benlik saygısı (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Psikiyatri Ana Bilim Dalı, Eskişehir.
• Saygılı, G., Kesecioğlu, İ., & Kırıktaş, H. (2015). Eğitim düzeyinin benlik saygısı üzerindeki etkisinin incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4 (2), 210-217.
• Seçer, Z., Çeliköz, N., & Yaşa, S. (2008). Okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden çocukların annelerinin ebeveynliğe yönelik tutumları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (19), 413-428.
• Sowislo, J.F., & Orth, U. (2013). Does low self-esteem predict depression and anxiety? A meta-analysis of longitudinal studies. Psychological Bulletin, (139), 213–240
• Surkan, P. J., Schnaas, L., Wright, R. J., Téllez-Rojo, M. M., Lamadrid-Figueroa, H., Hu, H., & Wright, R. O. (2008).
• Maternal self-esteem, exposure to lead, and child neurodevelopment. Neurotoxicology, 29 (2), 278-285.
• Tunç, A., & Tezer, E. (2006). The relationship between parenting style and self-esteem. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 3 (25), 37-44. https://doi.org/10.17066/pdrd.11972
• Tuzgöl Dost, M., Aytaç, M., & Kıbrıslıoğlu Uysal, N. (2019). Ebeveynlik biçiminin kişilik özellikleri, benlik saygısı ve yaşam doyumunu yordama gücü. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 18 (71), 1146-1165. https://doi.org/10.17755/esosder.472964
• Trzesniewski K.H., Donnellan M.B., & Robins R.W. (2013). Development of self-esteem. In Zeigler-Hill, V. (Ed.). Self-esteem (pp. 60–79). London, UK: Psychology Press.
• Welldon, E. (2003). Anne: Melek mi, yosma mı? Anneliğin idealleştirilmesi ve alçaltılması (S. Kunt Akbaş & C. Kurultay, Çev.) (2. Baskı.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. ISBN:978-9755393452
• Zakeri, H. & Karimpour, M. (2011). Parenting styles and self-esteem. Social and Beavioral Sciences, 29, 758-761. Doi:10.1016/j.sbspro.2011.11.302