Detection and İnvestigation of Manuscripts on the Science of Recitation in Diyarbakir Provincial Public Library

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 1, 24 - 43, 16.09.2022

Ömer Faruk Şahin

Öz

The Provincial Public Library, which is one of the libraries in the province of Diyarbakir, contains 3750 manuscripts registered in the manuscripts section. The number of works related to the science of recitation in the library is 60. In our study, it is aimed to attract the attention of those who do research to the works with recitation, which corresponds to 1.5-2% of the total number of manuscripts in the library, and to provide easy access to the studies to be done in the field of recitation. While promoting the works, the order of "Work Title, Author Name, Asset ID, Scribal, Language, Copyright Date, Copying Date, Size, Leaf, Line, Font Type, Paper Type" was respected. In addition, the corrected versions of the names of the work and author whose spellings are wrong have been added. The works that are the same are listed one below the other and sufficient information is given about the content of the work under the first one.

Anahtar Kelimeler

Qirāʾāt, Tajwīd, Manuscripts, Library, Diyarbakir Provincial Public

Diyarbakır İl Halk Kütüphanesi’nde Bulunan Kıraat İlmine Dair Yazma Eserlerin Tesbiti ve İncelenmesi

Öz

Diyarbakır ilinde bulunan kütüphanelerden biri olan İl Halk Kütüphanesi, yazma eserler bölümünde kayıtlı 3750 yazma eseri barındırmaktadır. Kütüphane bünyesinde kıraat ilmiyle alakalı bulunan eser sayısı 60’tır. Çalışmamızda, kütüphanede bulunan toplam yazma eser sayının %1,5-2’sine tekâbül eden kıraat içerikli eserlere araştırma yapanların dikkatlerini çekmek ve kıraat alanında yapılacak çalışmalara kolay ulaşım imkânı sağlamak amaçlanmıştır. Eserlerin tanıtımı yapılırken “Eser Adı, Müellif Adı, Demirbaş No, Müstensih, Dili, Telif Tarihi, İstinsah Tarihi, Ölçü, Yaprak, Satır, Yazı Türü, Kâğıt Türü” sıralamalarına riayet edilmiştir. Ayrıca yazılışları hatalı olan eser ve müellif isimlerinin düzeltilmiş halleri eklenmiştir. Aynı olan eserler alt alta sıralanmış ve ilk sıradakinin altında eserin muhtevası hakkında yeterli bilgilendirme yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kıraat, Tecvid, Yazma Eser, Kütüphane, Diyarbakır İl Halk Kütüphanesi

Kaynakça

• Ablay, Rıfat. "Diyarbakır Ziya Gökalp Yazma Eser Kütüphanesi’nde Bulunan Kırâate Dair Arapça El Yazma Eserlerin Tespit ve Değerlendirmesi". Diyanet İlmi Dergi 58/1 (Mart 2022) 99-125. https://dergipark.org.tr/tr/pub/did/issue/69077/891193
• Acar, Abdurrahman. “Amid (Diyarbakır) Şehrinin Fethi (Vâkıdî’ye Göre)”. Dicle Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (1999)195-203. http://isamveri.org/pdfdrg/D02042/1999_1/1999_1_ACARA.pdf
• Altıkulaç, Tayyar. “İbnü’l Cezerî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 20/551-557. Ankara: TDV Yayınları, 2002.
• Akdemir, Mustafa Atilla. “Harput Ulemasından Hâmid b. Abdülfettâh el-Paluvî ve Zübdetü’l-İrfân Adlı Eseri”, Uluslararası Harput’a Değer Katan Şahsiyetler Sempozyumu. ed. Enver Çakar. 1/437-450. Elazığ:Fırat Üniversitesi Harput Uygulama ve Araştırma Merkezi, 2015.
• Brockelmann, Carl. “Die Qor’anwissenschaften”, Geschichte Der Arabischen Litteratur. 2/653. Leiden: E. J. Brıll, 1943.
• Cezerî, Ebü’l-Hayr Şemsüddin Muhammed b. Muhammed b. Alî b. Yûsuf. en-Neşr fi’l-ḳırâʾâti’l-ʿaşr. thk. Eş- Şeyh Zekeriya Umayrat. 2 Cilt. Beyrut: Daru’l Kütübi’l İlmiyye, 1432/2011. Tahbirü’t-Teysîr fi’l kırââti’l-ʿaşr. thk. Cemaleddin Muhammed Şerif. 1 Cilt. Mısır: Dâru’s-Sahâbe, 1421/2000.
• Çetin, Abdurrahman. “Dânî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 8/459-461. Ankara: TDV Yayınları, 2002.
• Efendizâde, Yusuf. el- Îtilâf fî Vucûhi‟l-İhtilâf. İstanbul: Hacı Selim Ağa, 4, vr. 1b.
• Ertem, Davut. "Türkiye Kütüphanelerindeki Farsça Yazmalar: Ziya Gökalp Yazma Eser Kütüphanesinde Kayıtlı Farsça Yazmalar Örneği". Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 11 / 1 (Haziran 2022): 101-120. https://doi.org/10.47130/bitlissos.1098629
• Fırat, Yavuz. Ebû Said el-Hâdimî ve Risâletü tertîli’l-Kur’ân. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 1991.
• Göyünç, Nejat. “Diyarbakır”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 9 / 465. İstanbul: TDV Yayınları, 1994.
• İsmail Paşa, Bağdatlı. Hediyyetü‟l-Arifîn. 2 Cilt. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı, 1951.
• Köprülüzâde, Abdullah Paşa b. Mustafâ Paşa. Şifâ'ü'l-Haim fî Tahlisi Kıra'âti Asım. Diyarbakır: Diyarbakır İl Halk Kütüphanesi, Diyarbakır İl Halk Kütüphanesi, 21 Hk 316.
• Mar'aşî, Saçaklızâde Muhammed b. Ebî Bekr. Tehzîbü'l-Kıra'ât. Konya: Konya Bölge Yazma Eserler Kütüphanesi, Isparta İl Halk Kütüphanesi, 1461/1. 1b-120a.
• Mar'aşî, Saçaklızâde Muhammed b. Ebî Bekr. Tehzîbü'l-Kıra'ât. Manisa: Manisa İl Halk Kütüphanesi, Manisa İl Halk Kütüphanesi, 7258. II+1b-268a.
• Mar'aşî, Saçaklızâde Muhammed b. Ebî Bekr. Tehzîbü'l-Kıra'ât. Ankara: Milli Kütüphane, Ankara Adnan Ötüken İl Halk Kütüphanesi, 777/3. 101b-237b.
• Mohammed, Najat Mohammed. Alim Muhammed b. Hamza Güzelhisarî’nin Fıkha Dair Bazı Eserlerinin Tahkiki. Bursa: Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2014. http://hdl.handle.net/11452/5321
• Mermutlu, Bedri. “Osmanlı Döneminde Diyarbakır’da Kadiri ve Rifailik”. Diyarbakır Nebiler, Sahabiler, Azizler ve Krallar Kenti 2. 341-350. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2010.
• Nüveyrî, Ebü’l-Kāsım Muhammed b. Muhammed b. Muhammed. Şerhu Tayyibeti’n-neşr fi’l-kırââti’l-ʿaşr. thk. Cemaleddin Muhammed Şerif. 2 Cilt. Mısır: Dâru’s Sahâbe, 1425/2004.
• Öge, Ali. “Amasyalı Âlim Yusuf Efendizâde’nin Kıraat İlmine Dair Eserlerin İncelenmesi”, Uluslararası Amasyalı Âlimler Sempozyumu. ed. Şuayp Özdemir. 1/187-194. Amasya: Amasya Üniversitesi, 2017.
• Özcoşar, İbrahim. “Bir İslam ve Osmanlı Şehri Olarak Diyarbakır/Amid”. Osmanlıdan Günümüze Diyarbakır. ed. İbrahim Özcoşar vd. 1-22. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2018.
• Özkan, Halit. “Yûsufefendizâde”. Türkiye Diyanet Vakfı Ansiklopedisi. 44/41-42. Ankara: TDV Yayınları, 2002.
• Sarı, Mehmet Ali. “İbnü’l-Kāsıh”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 21/102-103. Ankara: TDV Yayınları, 2002.
• Top, Mehmet. “Diyarbakır Ulu Camii ve Müştemilatı”. Medeniyetler Mirası Diyarbakır Mimarisi. ed. İrfan Yıldız, 204-220. Diyarbakır: Diyarbakır Valiliği Yayınları, 2011.
• Ziriklî, Hayreddin. el-A’lâm Kâmûsu Terâcim li Eşheri’r-Ricâl ve’n- Nisâ Mine’l-Arab ve’l- Müsta’rabîn ve’l- Müsteşrikîn. 10 cilt. Beyrut: Daru’l Manarah, 2006.