Son dönem Zenburî şeyhlerinden olan Yahya Agah Efendi; Zenburiyye’nin piri kabul edilen Muhammed Sadık Erzincanî gibi eser telifine önem vermiştir. Farklı tarikatlara dair derviş çeyizi olarak da bilinen kıyafetleri çizimlerle anlattığı “Mecmuatü’z-Zaraif Sandukatü’l-Maarif” isimli eseri farklı çalışmalara kaynak teşkil etmekle birlikte, telifatından diğer eserler rağbet görmemiştir. Yaptığımız çalışmalar neticesinde; Yahya Agah Efendi’nin “Tarikatname-i Zenburiyye-i Sadıkiyye”, “Merasim-i Usul-i İkrar ve İlbas” ve “Usul-i Mukabele-i Şerif” isimli üç eseri ele alınarak incelenmiştir. Tarikatname-i Zenburiyye-i Sadıkiyye; tasavvufun gerekliliği, cehri ve hafi zikrin delilleri, biat, rabıta, Zenburiyye’nin esasları gibi konuları ele almakla birlikte, ek olarak bir de “Tasavvuf ve Tarikatlara Dair Fetvalar” bölümünü içermektedir. Usul-i Mukabele-i Şerif; Nakşibendiyye, Kadiriyye ve Zenburiyye’de kelime-i tevhid, ism-i Hayy zikri, devran zikri gibi tarikat ayinlerinin yanı sıra muhtelif gün ve gecelere mahsus Zenburiyye usullerinin nasıl icra edildiğini açıklarken, Merasim-i Usul-i İkrar ve İlbas; bahsi geçen tarikatların biat, hilafet gibi merasimleri ile muhtelif tarikat kıyafetlerinin tekbirlenmesi merasimlerini anlatmaktadır. Çalışmamızın konusunu Yahya Agah Efendi’nin “Tarikatname-i Zenburiyye-i Sadıkiyye”, “Merasim-i Usul-i İkrar ve İlbas” ve “Usul-i Mukabele-i Şerif” isimli üç eserinin incelenmesi oluşturmaktadır. Derinlemesine ele alınarak günümüz Türkçesine de kazandırdığımız bu üç eser; kendilerine has özellikleri ve Zenburiyye’ye dair içerdikleri bilgiler özelinde araştırılmış olup, İstanbul’un son dönemlerindeki tekkelerde görülen bazı sorunlara da yer vermektedir.
Yusuf Öztürk, Yunus Emre Özer
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Creative Arts and Writing |
Journal Section | Edebiyat |
Authors | |
Publication Date | December 31, 2020 |
Submission Date | November 8, 2020 |
Acceptance Date | January 14, 2021 |
Published in Issue | Year 2020 Issue: 12 |