Agota Kristof'un Okumaz Yazmaz Kitabı Üzerine Bir İnceleme

Year 2025, Issue: 26, 427 - 436, 10.09.2025

Öznur Yemez

https://doi.org/10.46250/kulturder.1743759

Abstract

Macar yazar Agota Kristof’un Fransızca kaleme aldığı ve 2004’te yayınladığı otobiyografik anlatısı Okumaz Yazmaz (orijinal adı L’Analphabéte) Can Yayınları tarafından 2023 yılında Feyza Zaim çevirisiyle Türkçeye kazandırılmıştır. On bir bölüm ve kırk sayfadan oluşan eser, yazarın altmış dokuz yıllık çileli fakat ilham verici yaşamından kısa kesitler sunmaktadır. Anlatı modu olarak iç monoloğun benimsendiği çalışma daha ziyade vinyet dediğimiz sahnelerden oluşmaktadır. Yazarın ilk çocukluk döneminden başlayarak yatılı okul yıllarına, bir göçmen olarak İsviçre’ye iltica etmesine, fabrikada çalıştığı zamanlara ve bir yazar olarak kendini bulmasına odaklanan çalışma anı niteliğindedir. Sırasıyla Macarca, Almanca, Rusça ve Fransızca dillerinin arasında sıkışıp kalan gerek anavatanında gerekse yabancı bir ülkede yeni bir dil, yeni bir kültür ve yeni bir yaşama uyum sağlamak zorunda bırakılan Kristof’un dört yaşında bir kız çocuğu olarak okuma yazmayı söküp yirmi bir yaşında bir kadın ve anne olarak nasıl okumaz yazmaz durumuna düştüğünü anlatan çalışma sade fakat samimi üslubuyla okuyucuların beğenisini kazanmıştır.

Keywords

Agota Kristof , Okumaz Yazmaz , Feyza Zaim , otobiyografik anlatı , göçmen

A Review of the Illiterate by Agota Kristof

Abstract

The Hungarian author Agota Kristof's autobiographical narrative, The Illiterate (originally published as L'Analphabéte), written in French and published in 2004, was translated into Turkish by Feyza Zaim and published by Can Publishing in 2023. Comprising eleven chapters and forty pages, the narrative offers brief episodes from the author's arduous yet inspiring sixty-nine-year life. Using interior monologue as a narrative mode, the work is primarily composed of vignettes. It is a memoir, focusing on the author's early childhood, her years at boarding school, her asylum in Switzerland as an immigrant, her working in a factory, and finding her own voice as a writer. The book, which recounts the story of how Kristof, who was forced to adapt to a new language, a new culture and a new life both in her homeland and in a foreign country, stuck between Hungarian, German, Russian and French respectively, learned to read and write as a four-year-old girl and became illiterate as a twenty-one-year-old woman and mother, has been appreciated by the readers for its simple but sincere style.

Keywords

Agota Kristof , The Illiterate , Feyza Zaim , autobiographical narrative , immigrant

References

• Kristof, Agota (2004). Okumaz Yazmaz. Çev. Feyza Zaim. Can Yayınları.