Bir Muhalefet Alanı Olarak Toplumsal Cinsiyet Parodisi: Celeste Barber Taklitleri

Yıl 2020, Cilt: 23(1) Sayı: 45, 211 - 240, 26.03.2020

Didem Narmanlı , Seyhan Aksoy

https://doi.org/10.18691/kulturveiletisim.660547

Öz

Kültür tarafından belirli cinsiyetlere iliştirilen normatif kurallar olarak tanımlayabileceğimiz toplumsal cinsiyet kurgusal bir yapıyı ifade eder. Toplumsal cinsiyetin performatifliğine vurgu yapan Judith Butler ne bir olgu ne bir hakikat, yalnızca taklit olarak gördüğü bu yapının yapaylığının ancak parodi ile ortaya çıkabileceğini söyler. Ancak parodinin bu bağlamda bir muhalefet alanı olması onun nasıl alımlandığına bağlıdır. Bu çalışmada bir parodi örneği olarak Instagram hesabında ünlülerin fotoğraflarını alaycı bir yorumla taklit eden Celeste Barber’ın paylaşımlarının, moda ve reklam endüstrisi tarafından tanımlanan “kadın” kimliğine bir muhalefet alanı oluşturup oluşturmadığının açığa çıkarılması amaçlanmaktadır. Bu amaçla çalışmada yöntem olarak dijital etnografi uygulanmış ve takipçi yorumları çözümlenmiştir. Sonuçta ise söz konusu hesabın transgresif öğeler taşıyan bir alan olduğu ve bu transgresyon alanında bir araya gelen kullanıcıların gündelik hayatta kadınlığa ve egemen kadınlık hallerine dair sıkıntılarını paylaştığı ve kendilerine konulan sınırları aşarak egemen olana muhalefet ettikleri tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

parodi, toplumsal cinsiyet, muhalefet, transgresyon

Kaynakça

• Ackland, Robert, (2013). Web Social Science: Concepts, Data and Tools for Social Scientists in the Digital Age. London: Sage
• Arthurs, Jane, (1997). “Revolting Women: The Body in Comic Performance”, Women's Bodies Discipline and Transgression Jane Arthurs ve Jean Grimshaw, (der) içinde. London: Cassell. 137-164
• Ashcraft, Amie. M. ve Belgrave, Faye. Z., (2005). “Gender Identity Development in Urban African American Girls”, Gender Roles, Janice W. Lee (der), içinde. New York: Nova Biomedical Books, 1-31
• Bahtin, Mikhail, (2005). Rabelais ve Dünyası. İstanbul: Ayrıntı Yayınları
• Bataille, Georges, (2004) Edebiyat ve Kötülük, İstanbul: Ayrıntı Yayınları
• Baudrillard, Jean, (1997). Tüketim Toplumu. İstanbul: Ayrıntı Yayınları
• Butler, Judith, (2009). Toplumsal Cinsiyet Düzenlemeleri, Cogito, 58: 73-91
• Butler, Judith, (2008). Cinsiyet Belası, İstanbul: Metis Yayınları
• Butler, Judith, (1998). “Toplumsal Cinsiyet Yanıyor Sahiplenme ve Yıkma Sorunları”, Defter, 34: 123-141.
• Butler, Judith, (1993). Bodies That Matter, London:Routledge
• Butler, Judith, (1989). “Gendering the Body: Beauvoir's Philosophical Contributions”, Women, Knowledge and Reality, Ann Garry ve Marilyn Pearsall, (der ), içinde Boston: Unwin Hyman. 253-262
• Butler, Judith, (1988). “Performative Acts and Gender Constitution: An Essay in Phenomenology and Feminist Theory”, Theatre Journal, 40(4), 519-531.
• Brandist, Craig, (2002). Bahtin ve Çevresi:Felsefe, Kültür ve Politika, Ankara: Doğu Batı.
• De Beauvoir, Simone, (1970). Kadın: İkinci Cins 1. Cilt Genç Kızlık Çağı, İstanbul: Payel Yayınları
• Günindi Ersöz, Aysel, (2010). “Tüketim Toplumunda “Sıfır Beden” Söylemi: Neden ve Sonuçları Üzerine Sosyolojik Bir Değerlendirme”, Edebiyat Fakültesi Dergisi, 27 (2): 37-53.
• Featherstone, Mike, (2013). Postmodernizm ve Tüketim Kültürü, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Foust, Christina R., (2010). Transgression as a Mode of Resistance, Lanham: Lexington Books.
• Giddens, Anthony, (2008). Sosyoloji, Cemal Güzel, (der), İstanbul: Kırmızı Yayınları.
• Gürses Akbaykal, İlknur, (2013) Transgresyon ve Anarşi: Fotoğrafta Aşırılığın Estetiği, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Radyo, Televizyon Sinema Anabilim Dalı,Yayınlanmamış Doktora Tezi, İzmir
• Hine, Christine, (2000). Virtual Ethnography. London: Sage.
• İnceoğlu, Yasemin, ve Kar, Altan, (2010). Dişilik, Güzellik ve Şiddet Sarmalında Kadın ve Bedeni, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Jones, Amelia, (2012). “Beden Sanatı: Özneyi Sahnelemek”, Sanat/ Cinsiyet: Sanat Tarihi ve Feminist Eleştiri, Ahu Antmen (der) içinde. İstanbul: İletişim Yayınları, 299-311.
• Kristeva, Julia, (2004) Korkunun Güçleri İğrençlik Üzerine Deneme, İstanbul: Ayrıntı Yayınları
• Morva, Oya, (2017). “Chicago Sosyoloji Okulu’nun Etnografik Mirasını Yeniden Okumak: Dijital Etnografi Çağında Sembolik Etkileşimcilik”, Moment, 4(1):135-154.
• Neuman, W. Lawrence, (2014). Toplumsal Araştırma Yöntemleri Nitel ve Nicel Yaklaşımlar I. Cilt, Ankara:Yayınodası
• Rheingold, Howard, (2008). “Virtual Communities: Exchanging Ideas Through Computer Bulletin Boards”, Journal of Virtual Worlds Research, 1(1): 1-5 Erişim 27 Mayıs 2018, https://journals.tdl.org/jvwr/index.php/jvwr/article/viewFile/293/247
• Sanders Barry, (2001). Kahkahanın Zaferi: Yıkıcı Bir Tarih Olarak Gülme, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Scott J. C., (1995). Tahakküm ve Direniş Sanatları, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Slater, Amy; Cole, Natasha ve Fardouly, Jasmine (2019). “The Effect of Exposure to Parodies of Thin-Ideal Images on Young Women’s Body Image and Mood”, Body Image, 29:82-89.
• Thebaud, Françoise, (2005). “Toplumsal Cinsiyet Araştırmaları”, Kadınların Tarihi: Yirminci Yüzyılda Kültürel Bir Kimliğe Doğru Cilt 5, Georges Duby ve Michelle Perrot, (der.)içinde (13-24). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları,
• The Guardian, (2017). https://www.theguardian.com/culture/2017/jun/30/celeste-barber-i-get-miffed-with-fashionistas-thinking-they-are-better-than-others, Erişim Tarihi: 20 Ekim 2017,
• Uncu, Gonca, (2018). “Reklam’da Kusursuzluğa Dayalı Kadın İmgesi: ‘Neden O’nun Gibi Görünmüyorum?’”, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 76: 402-423
• Yamaner, Güzin, (2007). Postmodernizm ve Sanat, Ankara: Algı Yayınları
• Yıldırım, Ali ve Şimşek, Hasan, (2016), Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin
• Yumul, Arus, (2012).” Ötekiliği Bedenlere Kaydetmek”, Ayrımcılık: Çok Boyutlu Yaklaşımlar, Kenan Çayır ve Müge Ayan Ceyhan (der) içinde. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları, 89-96