Behice Boran 'ın İletişim Alanına Katkıları

Yıl 1999, Cilt: 2 (1) Sayı: 3, 15 - 43, 01.01.1999

Çiler Keleş

Öz

Bu makalede Türk sosyolojisinin önemli isimlerinden olan Behice Boran, iletişim alanı ve iletişim araçları konularındaki düşünceleri özelinde ele alınmıştır. Bu nedenle Boran'ın doğrudan iletişim ve ulaşım ile ilgili bulgu ve düşünceleri derlenmiş ve değerlendirilmiştir. Buna ek olarak Boran'ın toplumsal yapı ve toplumsal değişme ile ilgili tezleri ele alınmış ve yazarın iletişim kuramı içindeki yeri saptanmaya çalışılmıştır. Çalışmanın araştırma alanı olarak Boran'ın Toplumsal Yapı Araştırmaları: İki Köy Çeşidinin Mukayesesi kitabı ve Yurt ve Dünya ve DTCF Dergisinde yayımlanmış yazıları kullanılmıştır. 'Dağ" ve "ova" köylerini karşılaştırdığı çalışmasında Boran, toplumsal yapının değişme sürecinde maddi belirleyiciler olarak iletişim araçlarının rolünü araştırmıştır. Aynı çalışmada köylüler arasındaki kişilerarası iletişimin doğası üzerine gözlemler de mevcuttur. Boran'ın o zaman "yeni" olan iletişim ve ulaşım araçları örneğin otomobil, telefon, radyo ile ilgili analizlerinin günümüzde "yeni iletişim teknolojileri" üzerine yapılan analizlere benzerliği ilginçtir. Boran, iletişim ve ulaşım araçlarının toplumun ekonomik alt yapısı tarafından belirlendiği, ancak bu alt yapının da iletişim ve ulaşım araçlarından etkilendiği sonucuna varmıştır.

Anahtar Kelimeler

Behice Boran, iletişim çalışmaları, toplum bilimleri

Behice Boran 's Contributions to the Field of Communication

Öz

This article is concerned with Behice Boran, one of the important figures in Turkish sociology, in terms of her thoughts about the communication field and the means of communication. For this purpose, her thoughts and findings directly relevant to communication and transportation are extracted and evaluated. Furthermore, Boran's theses about social structure and social change are used in order to locate her within the theory of communication. As the domain of investigation, her book Toplumsal Yapı Araştırmaları: İki Köy Çeşidinin Mukayesesi lnvestigations into Social Structure: The Comparison of Two Types of Villages, her articles published in Yurt ve Dünya and DTCF Dergisi are used. In her work where she compares "mountain" and "plain" villages Boran explores the role of communication and transportation as material determinants of the change in social structure. in the same work, she also observes the nature of interpersonal communication among the villagers. it is striking to note that Boran has employed analyses of the then "new" means of communication and transportation e.g., automobile, telephone, radio in a way which resemble much to the contemporary analyses of the "new communication technologies." Boran concludes that transportation and communication are determined by the economic infra-structure ofthe society, which in turn, is influenced by them.

Kaynakça

• Alemdar K.; Erdoğan İ. (1998), Başlangıcından Günümüze iletişim Kuram ve Araştırmaları, Ankara: Mavi-Yeşil.
• Alemdar K. ve Erdoğan İ., (1998), "Cumhuriyet Döneminde Türkiye'de Bilim: Sosyal Bilimler II, İletişim içinde. Ankara: TÜBA.
• Boran, B. (1992) Edebiyat Yazıları: Bütün Yapıtları, İstanbul: Sarmal.
• Boran, B. ( 1992), Toplumsal Yapı Araştırmaları, ilk basım 1945, İstanbul: Sarmal.
• Boran, B. (1992), Savunma, İstanbul: Sosyalist Yayınlar.
• Boran, B. (1988), Son Nefesine Kadar, Yaşamöyküsü, İstanbul: Amaç.
• Boran, B. (1976), Bağımsızlık ve Demokrasi için Emperyalizme ve Faşizme Karşı Mücadele Konusunda Neler Dediler?, Ankara: TMMOB