Bu makale, Akşam gazetesinde 1949-1950 yılları arasında yayımlanan “Milletlerin Garip Âdetleri” yazı dizisini, Türkiye’nin modernleşme ve Batılılaşma süreci bağlamında incelemektedir. 29 Ekim 1949’da duyurulan ve 7 Kasım 1949’da yayımlanmaya başlanan bu yazı dizisi, Pasifik Adaları ve Asya kıtasındaki, gazetenin ifadesiyle “iptidai” halkların, doğum, aşk, evlenme, bayram ve diğer âdetlerini okuyuculara sunmayı vaat eder. Yazılar, söz konusu toplumların günlük yaşamlarını resmederken bir yandan da II. Dünya Savaşı sonrası dönemde dış haberlere ve yurtdışı gezi yazılarına olan yoğun ilgiyi de yansıtır. Bu makalenin amacı, Kuper’in “ilkel toplum” kavramı eleştirisini temel alarak kavramın ideolojik ve tarihsel bağlamda zamana ve politik ihtiyaçlara göre nasıl şekillendiğini “Milletlerin Garip Âdetleri” yazı dizisi özelinde çözümlemektir. Bu bağlamda, kavramın yazı dizisi boyunca morfoloji, kültür, rasyonalite ve kadın sorunu gibi konular üzerinden, nasıl hem tanıdık hem de yeni bir anlam kazandığı tartışılacaktır. İkinci olarak, bu yeni anlamın, müstakbel Demokrat Parti iktidarı döneminin siyasal ikliminde nelere işaret edebileceği yorumlanacaktır. Yazı dizisinin ilkel toplum gösterim biçimleri, Demokrat Parti’nin kurulması ve toplum nezdinde gördüğü ilgiyle beraber esen “özgürleşme” rüzgarlarının karşısında yer alan, Cumhuriyet kazanımlarının sekteye uğrayacağı endişesiyle ortaya çıkan alarmist söylem içinden metin analiziyle okunacaktır. Bu çerçevede, yazı dizisinin anlatıları “ibretlik hikâyeler” olarak konumlandırılacak ve olası ideolojik işlevleri irdelenecektir.
Desteklerinden dolayı Doç. Dr. Nalan Ova'ya teşekkürlerimi sunuyorum.
This article analyses the series of articles published in Akşam newspaper between 1949 and 1950, titled “Strange Customs of Countries”, in the context of Turkey's modernisation and Westernisation process. Announced on 29 October 1949 and published on 7 November 1949, this series of articles promises to present the birth, love, marriage, festivals and other customs of the “primitive” peoples of the Pacific Islands and Asia, as the newspaper calls them. While depicting the daily lives of these societies, the articles also reflect the intense interest in foreign news and travel writing in the post-World War II period. The aim of this article is to analyze how the concept of “primitive society,” based on Kuper’s critique, has been shaped over time by ideological and historical contexts, as well as political needs, specifically within the context of the “Strange Customs of Countries” series. In this regard, the article will discuss how the concept has acquired both familiar and new meanings through topics such as morphology, culture, rationality, and the women’s question. Additionally, it will interpret what these new meanings might signify in the political climate of the upcoming Democrat Party era. The primitive society representations of the series of articles will be read through a textual analysis within the alarmist discourse that emerged out of the concern that the gains of the Republic would be disrupted, which was in opposition to the winds of “liberation” that blew with the establishment of the Democratic Party and the attention it received from the public. In this context, the narratives of the series will be positioned as “cautionary tales”, and their potential ideological functions will be scrutinized.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Culture, Representation and Identity, Anthropology (Other) |
Journal Section | Research Article |
Authors | |
Publication Date | September 30, 2024 |
Submission Date | June 17, 2024 |
Acceptance Date | September 26, 2024 |
Published in Issue | Year 2024 Volume: 27 Issue: 54 |