FAHREDDİN ER-RÂZÎ’NİN İMAMET DÜŞÜNCESİNDE NASS İLE TAYİN LÜTUF VE MÂSUMİYET BAĞLAMINDA ŞİA ELEŞTİRİSİ

Year 2021, Volume: 1 Issue: 1, 48 - 62, 31.03.2021

Hasan Musab Çetin

Abstract

Hilafet/İmâmet tartışmaları, Hz. Peygamber’in vefatından sonra İslam toplumunda görülen ilk ihtilaftır. Devlet başkanının kim olacağı ile ilgili Kur’ân ve Sünnet’te açık bir nassın bulunmayışı, çözümün ümmete bırakıldığı şeklinde yorumlanmış ve sahabi bu sorunu kendi içtihadına göre çözmüştür. Her ne kadar İslam toplumunda yaşanan ilk kriz bu şekilde çözülse de, bu konuda kesin kuralların olmayışı ve daha sonraki siyasi tartışmalar zamanla itikâdî alana taşınmış ve mezheplerin görüşlerini şekillendirmiştir. Şiî-Sünni farklılaşmasının temel nedeni olan imamet konusu, farklı mezhep mensupları tarafından ele alınmış ve bu konuda birçok eser telif edilmiştir. Zamanla imamet konusunun teorik alt yapısı güçlenmiş ve sistematik bir düşünce halini almıştır. Müteahhirûn dönem Eş’âri kelamının önemli isimlerinden olan Fahreddin er-Râzî eserlerinde imamet tartışmalarına değinmiş ve bu konuda farklı bakış açıları geliştirmiştir. Râzî’nin çok yönlü ilmi kişiliği, meselelere bütünsel yaklaşımı ve siyasilerle yakın ilişkileri onun imamet konusundaki görüşlerini önemli kılmaktadır. Çalışmamızda imamet tartışmalarında Şia ile temel ihtilaf noktalarından olan nass ile tayin, lütuf ve mâsumiyet konuları, Râzî’nin imamet düşüncesi bağlamında ele alınacaktır.

Keywords

Fahreddin er-Râzî, İmamet, Nass ile Tayin, Lütuf, Mâsumiyet