ULAŞTIRMA ALTYAPISININ BÖLGESEL BAZLI LOJİSTİK SEKTÖRÜ ÜZERİNDEKİ ETKİNLİĞİNİN VERİ ZARFLAMA YÖNTEMİ İLE ÖLÇÜLMESİ

Year 2019, Volume: 9 Issue: 2, 259 - 286, 01.07.2019

Tuğrul Bayat , Şuayıp Özdemir

Abstract

Bu çalışmada Türkiye’deki İstatistikî Bölge Birimleri Sınıflandırması Düzey 2’de yer alan bölgelerin lojistik performansı, bu sektörde faaliyet yürüten işletmelerin ciroları üzerinden ölçülecektir. 2015 yılına ait verilerin kullanıldığı çalışmada veriler Türkiye İstatistik Kurumu ve Karayolları Genel Müdürlüğünden elde edilmiştir. Bölgelerin etkinliğini ortaya koymak için veri zarflama analizi (VZA) kullanılmıştır. Bu bağlamda girdi olarak karayolu uzunluğu, demiryolu uzunluğu, limanlara uğrayan gemi sayısı, uçak iniş-kalkış sayıları, gayrisafi yurtiçi hâsıla ve taşıt sayısı kullanılırken, çıktı olarak lojistik sektöründe faaliyet yürüten işletmelerin ciroları analize dâhil edilmiştir. Araştırmanın sonucunda elde edilen bulgulara göre hem CCR hem de BCC modellerine göre etkin çıkan bölge sayısı 5’tir. Bu bölgeler sırası ile TR10, TR33, TR42, TR51 ve TR 90 bölgeleridir. CCR modeline göre etkinliği en düşük bölge TRA1 olurken BCC modeline göre ise TR83 bölgesi olmuştur.

Keywords

Lojistik, Lojistik Performans, Veri Zarflama Analiz

Measuring the Effectiveness of the Transportation Infrastructure on the Regional-Based Logistics Sector through Data Envelopment Analysis

Abstract

In this paper logistics performance of the region in the Nomenclature of Territorial Units for Statistics Level-2 in Turkey will be measured through the turnover of enterprises operating in this sector. In the study data for the year of 2015 were obtained from the Turkey Statistical Institute and the General Directorate of Highways. Data Envelopment Analysis (DEA) was used to reveal the effectiveness of the regions. In this context, while the length of the road, the length of the railway, the number of ships coming to ports, number of aircraft landing and take-offs, gross domestic product and total number of vehicles were used as inputs, besides that the turnover of enterprises operating in the logistics sector is used as an output are included in the analysis. According to the findings of the study, 5 regions are found effective both CCR and BCC models. These regions are TR10, TR33, TR42, TR51 and TR 90 respectively. While TRA1 was the lowest efficiency region according to the CCR model and TR83 by the BCC model.

Keywords

Logistics, Logistics Performance, Data Envelopment Analysis

References

• Abu Bakar, M. A., Jaafar, H, S. Faisol, N. ve Muhammad, A. (2014). Logistics Performance Measurements – Issues and Reviews. 10.13140/2.1.1415.8404.
• Alam, Jebair B., Saiyid H. Sıkder ve K. G. Goulias (2003), “Role of Transportation in Regional Economic Efficiency in Bangladesh”, Journal of the Transportation Research Board, No: 1864, p. 112-120.
• Aschauer, D. A. (1989a) Is public expenditure productive?, Journal of Monetary Economics, 23, pp. 177–200.
• Bakırcı, F. (2006a), “Sektörel Bazda Bir Etkinlik Ölçümü: VZA ile Bir Analiz”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(2), s. 199-217.
• Bakırcı, F., Ekinci, E. D., ve Şahinoğlu, T. (2014b). Bölgesel Kalkınma Politikalarının Etkinliği: Türkiye Alt Bölgeler Bazında Bir Uygulama. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18 (2), 281–298.
• Banker, R.D., Charnes, A., Cooper, W.W., 1984. Some models for estimating technical and scale inefficiencies in data envelopment analysis. Management Science 30, 1078–1092.
• Bayat, T. ve Özdemir, Ş. (2016) Yeni Bir Lojistik Performans Endeks Oluşturmak İçin Gerekli Olan Kriterlerin Belirlenmesi Üzerine Araştırma, V. Ulıusal Lojistik ve Tedarik Zinciri Kongresi 26-28 Mayıs 2016, Mersin
• Bayraktutan, Y., Şevket Tüylüoğlu, Ş., ve Özbilgin, M. (2012), “Lojistik Sektöründe Yoğunlaşma Analizi ve Lojistik Gelişmişlik Endeksi: Kocaeli Örneği”, Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 4(3), ss. 61-71.
• Bayraktutan, Y. ve Özbilgin, M., (2014), Lojistik Maliyetler ve Lojistik Performans Ölçütleri, Research Journal of Public Finance, 2015, Year:1, Volume:1, Number:2, Maliye Araştırmaları Dergisi, 2015, Yıl:1, Cilt:1, Sayı:2
• Beyzatlar, M. A., and Kustepeli, Y.R.,(2012) Infrastructure, Economic Growth and Population Density in Turkey . International Journal of Economic Sciences and Applied Research, Vol. 4, No. 3, pp. 39-57, 2011. Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=1978869
• Bottasso, A., Conti, M., 2010. The productive effect of transport infrastructures: does road transport liberalization matter? J. Regul. Econ. 38 (1), 27–48.
• Bowersox, J. D., Closs D. J. (1996), ‘’Logistical Management: The Integrated Supply Chain Process’’, Singapur, 1996
• Capello, R., Nijkamp, p., (2009), Handbook of Regional Growth and Development Theories, Edward Elgar Publishing Limited, UK and USA, ISBN 978 1 84720 506 3
• Charnes, A., Cooper, W., Lewin, A.Y., Seiford, L.M. (1994), Data Envelopment Analysis, Theory, Methodology and Application, Second Printing, Norwell: Kluwer Academic Publishers.
• Charnes, A., Cooper, W.W., Rhodes, E. (1978) Measuring the Efficiency of Decision Making Units, European Journal of Operational Research, 2 (6) 429-444.
• Chen, Z., & Haynes, K. E. (2015). Regional impact of public transportation infrastructure: A spatial panel assessment of the US Northeast megaregion. Economic Development Quarterly, 29, 275–291.
• Cooper, W.W., Seiford, L.M. and Tone, K., (2000). Data Envelopment Analysis: A Comprehensive Text with Models, Applications, References and DEA-Solver Software, (Netherlands:Springer, Second Edition, 2007) Kluwer Academic Publishers, Boston.
• Çağlar A., (2003). Veri Zarflama Analizi ile Belediyelerin Etkinlik Ölçümü, (Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü), Ankara.
• Dehghan, Zahra & Safaie, Sima. (2018). Do transport infrastructure spillovers matter for economic growth? Evidence on road and railway transport infrastructure in Iranian provinces. Regional Science Policy & Practice. 10. 10.1111/rsp3.12114.
• Deviren, N.,V, Duran, T., (2018) Türkiye’de Düzey 3 Bölgesi Kamu Yatırımları Etkinliğinin Veri Zarflama Analizi (VZA) Yöntemiyle Ölçülmesi: Aydın, Denizli ve Muğla İlleri Örneği, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi , DOI: 10.17755/esosder.321744 Kış-2018 Cilt:17 Sayı:65 (262-277)
• Dinç, Mustafa and Kingsley E. Haynes (1999), “Sources of Regional Efficiency: An Integrated Shift-Share, Data Envelopment Analysis and Input-Output Approach”, The Annals of Regional Science, Vol. 33, p. 469-489.
• Dodgson, J. S. (1974). "Motorway investment, industrial transport costs, and sub-regional growth: A case study of the M62." Regional Studies 8(1): 75 - 91.
• Erkan, Birol. (2014). Türkiye’de Lojistik Sektörü ve Rekabet Gücü. ASSAM - Uluslararası Hakemli Dergi.
• Ercan, F., (2006) “Bölgesel Kalkınmada Değişim: Devlet Merkezli Bölgesel Kalkınmadan Piyasa Merkezli Bölgesel Birikime”, Bölgesel Kalkınma, Politikalar ve Yeni Dinamikler (Ed. Aylan Arı) Derin, İstanbul, 2006, s. 45 - 116.)
• Farrell, M. J. (1957), ‘The Measurement of Productive Efficiency’, Journal of the Royal Statistical Society, 120(3), 253-290.
• Fernald, J. G. (1999). Roads to prosperity? Assessing the link between public capital and productivity. American Economic Review, 619-638. doi: 10.1257/aer.89.3.619
• Gergin R.E. ve Baki B., (2015) "Türkiye’deki Bölgelerin Lojistik Performanslarının Bütünleştirilmiş AHP ve TOPSIS Yöntemiyle Değerlendirilmesi", Business and Economics Reserach Journal, cilt.6, ss.115-135.
• Gümüş, Y., (2009) Lojistik Faaliyetlerin Rekabet Stratejileri ve İşletme Karı İle Olan İlişkisi, MUFAD Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı:41 Ocak 2009
• Hong, J., Chu, Z., Wang, Q. (2011) Transport infrastructure and regional economic growth: evidence from China. Transportation 1–16 (2011) doi: 10.1007/s11116-011-9349-6
• Hugos, Michael (2003). Essentials of Supply Chain Management, John Wiley & Sons Inc., USA.
• Huguenin Jean-Marc, (2012), Data Envelopment Analysis (DEA) A pedagogical guide for decision makers in the public sector, Institut de hautes études en administration publique, (IDHEAP), ISBN 978-2-940390-54-0
• Kalkınma Bakanlığı. (2012), “Dokuzuncu Kalkınma Planı (2007-2013)’’, Ankara.
• Kalkınma Bakanlığı. (2013), “Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018)’’, Ankara.
• Kara, M. A., Ciğerlioğlu, O., (2018). Türkiye Ekonomisinde Ulaşım Altyapısının Ekonomik Büyümeye Etkisi, Gaziantep University Journal of Social Sciences, 17 (2), 577-591
• Kaynak, M. ve Mert, M.,(2009) “Türkiye'de Ulaştırma Hizmetleri Endeksi", 18. İstatistik Araştırma Sempozyumu, 2009, Erişim Tarihi: http://www.muhtesemkaynak.com/61.pdf 07.02.20178.
• Kıran, B. (2008). Kalkınmada Öncelikli İllerin Ekonomik Etkinliklerinin Veri Zarflama Analizi Yöntemi İle Değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Adana
• Kotzab, H., (2005) ) ‘’Retail Logistics and Supply Chain Management, in Herbert Kotzab and Mogens Bjerre (Eds) Retailing in a SCM-Perspective’’, Denmark: Copenhagen Business School Press, pp. 74-90.
• Kumar, Sundar S. (2013), Are You Measuring the Right Metrics to Optimize Logistics Processes?, https://www.genpact.com/docs/resource-/are-you-measuring-the-right-metrics-to-optimize-logistic-processes/ Erişim Tarihi: 03.01.2019.
• Levent, T., (2009), “Bir Hizmet Faaliyetinin Mekansallığı: Lojistik Sektörü İle İlgili İş Hizmetlerinin Mersin Kentindeki Mekansal Gelişimi Üzerine Görgül Bir Değerlendirme”, Planlama, 47, ss. 63-81.
• Li, J., Wen, J., & Jiang, B. (2017). Spatial spillover effects of transport infrastructure in Chinese new Silk Road economic belt. International Journal of e‐Navigation and Maritime Economy, 6, 1–8.
• Marti, Luisa., Martín, Juan Carlos., Puertas, Rosa. (2017). ‘’A DEA-logistics performance index. Journal of Applied Economics. 20. 169-192. 10.1016/S1514-0326(17)30008-9.
• Mentzer, J. T. and Kondrad B,P,. (1991), “An Efficiency/Effectiveness Approach to Logistics Performance,” Journal of Business Logistics, Vol. 12, No. 1, pp. 33-62
• Oum, T.H. ve C. Yu (2004), “Economic Efficiency of Railways and Implications for Public Policy: A Comparative Study of the OECD Countries Railways”, Journal of Transport Economics and Policy 28(2), 21–38. [doi 10.2307_20053031]
• Ozbay, K., Ozmen-Ertekin, D. & Berechman, J. (2007). Contribution of transportation investments to county output. Transport Policy, 14(4), 317-329. https://doi.org/10.1016/j.tranpol.2007.03.004
• Öncel, A., Şimşek, S. (2011) “Türkiye’de Bölgelerarası Kaynak Kullanım Etkinliğinin Veri Zarflama Analizi Yöntemiyle Ölçülmesi”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 37, 2011, ss.87-119.
• Özden, Ü.H. (2008), “Veri Zarflama Analizi (VZA) ile Türkiye’ deki Vakıf Üniversitelerinin Etkinliğinin Ölçülmesi”, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 37 (2), 167-185.
• Perçin, Selçuk ve Çakır, Süleyman. (2012). Demiryollarında Süper Etkinlik Ölçümü: Türkiye Örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:27, Sayı:1, ss.29-45.
• Pınar, A. (2012). Maliye Politikası: Teori ve Uygulama, 12. Baskı, Ankara: Turhan Kitabevi.
• Polat, E., 2014, Türkiye’de Düzey 2 Bölgeleri Kamu Yatırımları Etkinliğinin Veri Zarflama Analizi İle Ölçülmesi, Doktora Tezi, Malatya, 2014.
• Poluha, G, R., (2016), The Quintessence of Supply Chain Management What You Really Need to Know to Manage Your Processes in Procurement, Manufacturing, Warehousing and Logistic, Springer, Paris, ISBN 978-3-662-48515-6 (eBook)
• Rodrigue, J.P., Comtois, C., Slack, B., (2012). ‘’The geography of transport systems’’. ISBN: 978–0–415–82254–1 (pbk)
• Saatçioğlu, C., Karaca, O., (2013), “Ulaştırma Altyapısı ve Bölgesel Gelir Farklılıkları: Türkiye için Ampirik Bir Analiz”, İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, Cilt 1, Sayı 1, (1-11).
• Skorobogatova, O., Kuzmina-Merlino, I. (2017). Transport Infrastructure Development Performance. Procedia Engineering. 178. 319-329. 10.1016/j.proeng.2017.01.056.
• Tarım, A. (2001).Veri Zarflama Analizi Matematiksel Programlama Tabanlı Göreli Etkinlik Ölçüm Yaklaşımı. Ankara: Araştırma/inceleme/Çeviri Dizisi:15, Sayıştay Yayın İşleri Müdürlüğü.
• Topal, M., H., (2017). Türkiye’de Kamu Yatırımlarının İstihdam Üzerindeki Etkisi: Bölgesel Bir Analiz (2004-2016). Global Journal of Economics and Business. 6. 186-204.
• Ulaştırma ve Lojistik Kongreleri, 2018, Ulaştırma ve Lojistik Sektör Raporu 2018, Nisan 2018, İstanbul, http://ulk.ist/kutuphane/ (28.11.18)
• Waters,D., (2003),. Logistics: An Introduction to supply chain management, Palgrave, Mcmillan,p.3..
• World Bank. 1994. World Development Report 1994 : Infrastructure for Development. New York: Oxford University Press. World Bank. https://openknowledge.worldbank.org/handle/10986/5977 License: CC BY 3.0 IGO. http://www.worldbank.org/en/topic/transport/overview -erişim 10.09.18
• Yılmaz S., Dericioğlu T., Elliott I.A., Özden M.S., (2007) Kalkınma Birliklerinden Kalkınma Ajanslarına Yönelirken, 12.Ulusal Bölge Bilimi Planlama Kongresi, İTÜ Mimarlık Fakültesi,İstanbul.
• Yücel, L. İ., (2010), “Portföy Etkinliğinin Veri Zarflama Analizi ile Ölçülmesi ve Portföy Etkinleştirilmesine Yönelik Bir Uygulama”, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi
• Sosyal Bilimler Enstitüsü Ekonometri Anabilim Dalı, İstanbul.
• Zorlu, F. (2008). Türkiye Lojistik Coğrafyası., TMMOB Şehir Plancıları Odası Yayını, 43(3), 39-60.
• Zawawi, N, F, M., Wahab, S.A., Yaacob, A, S., Samy, N, K, A/L., Fazal, S, A., (2016). ‘’Measuring the Effectiveness of Road Transportation Logistics Performance in East Malaysia: A Conceptual Model’’ International Journal of Business and Management. 11. 10.5539/ijbm.v11n4p110.