أثر علوم البلاغة في العلوم الشرعية
وتوجيه نصوصها
ملخص:
لإقرار المسلمين بإعجاز القرآن الكريم واستحالة إتيان أفصح أهل اللغة بآية من مثله، ولإقرارهم بأن الرسول عليه الصلاة والسلام أفصح العرب قاطبة؛ احتاج العلماء إلى دراسة الأساليب اللغوية للقرآن الكريم والحديث الشريف؛ لإبراز ذلك النوع من الإعجاز؛ فكانت علوم البلاغة. وكما لعلوم البلاغة العربية أهمية في الإقرار بالإعجاز اللغوي للقرآن الكريم، فإن لها أثر بالغ في توجيه النصوص الشرعية؛ ولإبراز ذلك الأثر عمدت هذه الدراسة إلى استقراء بعض النصوص من عدة علوم، وتحليلها في إطار منهج نقدي يعتمد على رصد الظواهر اللغوية والمقولات النظرية. وقسمت الدراسة إلى: تقديم يتناول أهميتها، وأهدافها، ومنهجها، وخطتها. وثلاثة مباحث، يشتمل الأول على نبذة عن البلاغة، وتاريخها، وأقوال العلماء في أهميتها. ويشتمل الثاني على إبراز أثر البلاغة من جهة التطبيق، في التفسير، والحديث، والفقه، والكلام. ويتناول الثالث حال تدريس البلاغة لغير الناطقين بالعربية. وخلاصة تكشف عن نتائج الدراسة وتوصياتها. ثم قائمة بالمصادر والمراجع التي اعتمدت عليها الدراسة.
الكلمات المفتاحية: البلاغة، علوم شرعية، أثر، توجيه، نصوص.
BELAGATİN ŞERİAT İLİMLERİNİN VE NASLARINI YÖNLENDİRMESİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
Özet:
Müslümanların İ’cazu’l-Kuran’a, en fasih Arapların Kur’an ayetlerine benzer bir yazıyı yazmalarının imkansız olduğuna ve Resulün en fasih kişinin olduğuna inanmalarından yola çıkararak alimler, Kur’an-ı kerimin ve Hadisin üslubunu incelemeye ihtiyaç duymuşlardır. Bu i’cazı ortaya çıkaran ise belagat ilmi olmuştur. Belagat ilmi, İ’cazu’l-Kur’an’ı ortaya çıkarmakta ve Şeriat ilimlerin naslarına yön vermekte büyük bir öneme sahiptir. Belagatin bu etkisini ortaya çıkarmak amacıyla bu çalışma, birçok ilimin naslarını betimsel okuma yöntemiyle incelemiştir. Bununla birlikte eleştirel inceleme yöntemiyle dilsel fenomenleri ve teorik kalıpları ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Bu çalışma bu bölümlere ayrılmıştır; araştırmanın önemini, yöntemini ve planını ele alan bir giriş bölümü, giriş bölümü ardından üç araştırma konusunu da ele almaktadır. İlk bölüm, belagatin tarihi ve alimlerin belagatin önemi hakkındaki görüşlerini; ikinci bölüm, belagatin tefsir, hadis, fıkıh ve kelam ilimlerini uygulaması üzerine olan etkisini; üçüncü bölüm ise belagatin Arap olmayan öğrencilere öğretim yöntemlerini ele almaktadır. Çalışmanın son kısmında ise sonuçlara yer verilmiş, önerilerde de bulunmuştur. Ardından kaynakça listesine yer verilmiştir.
Anahtar kelimeler: Belagat, Şeriat İlimleri, Etki, Yönlendirme, Nas
THE EFFECT OF RHETORİC SCİENCES ON RELİGİOUS SCİENCES AND DİRECTİNG İTS TEXTS
Because Muslims recognize the great miracle of the Qur’an and the impossibility of the people of the language to follow the example of the Qur’an, and for their recognition that the Messenger, peace be upon him, is the most knowledgeable of the Arabs in Arabic The scholars needed to study the linguistic styles of the Holy Qur’an and Hadith. To bring out that kind of miracle; It was the sciences of Arabic rhetoric. The sciences of Arabic rhetoric are important in recognizing the linguistic miracle of the Great Qur’an, and a great influence in guiding religious texts. To highlight that effect, this study intended to read some texts from several sciences, and analyze them with a critical approach based on monitoring linguistic phenomena and theoretical statements. The study was divided into: an introduction that deals with its importance, objectives, methodology, and plan. And three sections, the first includes an overview of the rhetoric, its history, and the sayings of scholars regarding its importance. The second includes highlighting the effect of rhetoric of an applied, in the science of Tafser, Hadith, Fıqh, and Kalam. The third deals with the case of teaching rhetoric to non-Arabic speakers. The conclusion reveals the results of the study and its recommendations. Then a list of the references that the study relied on.
Keywords: Rhetoric, religious science, impact, guide, texts.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Journal Section | Makaleler |
Authors | |
Publication Date | January 29, 2021 |
Submission Date | November 1, 2020 |
Published in Issue | Year 2021 Volume: 11 Issue: 1 |
İletişim
Telefon Numarası: +90 0318 357 35 92
Faks Numarası: +90 0318 357 35 97
e-mail: sbd@kku.edu.tr
Posta Adresi: Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürlüğü, Merkez Yerleşke, 71450, Yahşihan-KIRIKKALE