El-Corcani, Hicri 4.yüzyılın önemli eleştirmenlerinden biri sayılmaktadır. El-Vasata adlı kitabı; Mutenebbi’nin yanlışlarından bahsedenlere cevap verdiği eleştiri kriterlerinden yola çıkarak Mutenebbi’yi savunduğu eleştirel çabanın bir ürünüdür.
Bu çalışma; bu eleştirmenin zihniyetinde önemli bir eleştirel kriter olan örnek kaside üzerinde durmaktadır. El-Corcani’ye göre kasidenin örnek bir kaside olması için belirli özelliklere sahip olması gerekir.
Çalışma; Hicri 4.yüzyıl eleştirisine yönelik genel bir önsöz ile başlamakta, ardından eleştirmen el-kKadi el-Corcani’nin yaşamını ve kitabı el-Vasata’yı tanıtmaktadır. Daha sonra el-Corcani’nin örnek kaside için benimsediği eleştirel kriterleri ortaya koymakta ve önemli sonuçları içeren bir son ile bitmektedir. Em önemli sonuç ise el-Corcani’nin örnek kaside için el-Vasata adlı kitabında kriter belirlemiş olmasıdır. Bu kriterler şöyle özetlenebilir:
Beyitler uygun olması, kenarların eşit olması, birbiriyle uyumlu olması ve amaç-anlam çokluğuyla çok yönlü olmasıdır.
يُعدُّ الجرجاني علماً من أعلام النقد في القرن الرابع الهجري، ويمثل كتابه الوساطة حصيلة جهد نقدي دافع فيه عن المتنبي انطلاقًا من معايير نقدية ردّ فيها على مَن تحدثوا عن أخطاء المتنبي.
ويتناول هذا البحث الحديث عن معيار نقدي مهم في ذهنية هذا الناقد، ألا وهو القصيدة النموذجية، فقد رأى الجرجاني أنّ القصيدة لكي تكون نموذجية يجب أن تتصف بصفات محددة.
بدأ البحث بمقدمة عامة عن النقد في القرن الرابع الهجري، ثم انتقل إلى التعريف بحياة الناقد القاضي الجرجاني، وكتابه الوساطة، ثم عرض المعايير النقدية التي اتخذها للقصيدة النموذجية في فكره النقدي، وانتهى البحث إلى خاتمة ضمّت أبرز نتائجه، ولعلّ من أهمها: أنّ الجرجاني وضع معيارًا نقديًّا للقصيدة النموذجية في كتاب الوساطة مفادها أن تكون: متناسبة الأبيات، مستوية الأطراف، متلائمة مع بعضها، مع كثرةِ التّصرّفِ على اختلاف المعاني والأغراض.
Al-Jurjani is considered one of the prominent figures in literary criticism of the 4th century AH. His book "Al-Wasata" represents a critical effort in which he defended Al-Mutanabbi based on critical standards, responding to those who pointed out errors in Al-Mutanabbi's work. This research discusses an important critical criterion in Al-Jurjani's perspective: the model poem. Al-Jurjani believed that for a poem to be considered exemplary, it must possess specific qualities.
The research begins with a general introduction to criticism in the 4th century AH, followed by an introduction to the life of the critic Al-Qadi Al-Jurjani and his book "Al-Wasata". It then presents the critical standards he set for the model poem in his critical thought. The research concludes with a summary of its main findings, the most significant of which is that Al-Jurjani established a critical criterion for the model poem in "Al-Wasata", which states that it must have: harmonious verses, consistent ends, coherence among its parts, and a variety of expressions across different meanings and purposes.
Primary Language | Arabic |
---|---|
Subjects | Arabic Language, Literature and Culture, Literary Studies (Other) |
Journal Section | Research Article |
Authors | |
Publication Date | July 31, 2024 |
Submission Date | May 16, 2024 |
Acceptance Date | July 16, 2024 |
Published in Issue | Year 2024 Volume: 14 Issue: 2 |
İletişim
Telefon Numarası: +90 0318 357 35 92
Faks Numarası: +90 0318 357 35 97
e-mail: sbd@kku.edu.tr
Posta Adresi: Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürlüğü, Merkez Yerleşke, 71450, Yahşihan-KIRIKKALE