Türkiye’deki Katılım Bankacılığı Uygulamasında Konut Finansmanı İçin Alternatif Bir Yöntem: Azalan Ortaklık Sistemi

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 1, 135 - 154, 30.06.2023

Mustafa Gökhan İbeçoğlu

https://doi.org/10.47140/kusbder.1220171

Öz

Bu kısa çalışmamızda, Türkiye özelinde, gerek nüfus artışına ve gerekse şehirleşme nedeniyle artan konut ihtiyacına paralel gelişen inşaat sektörünün konut stokunu azaltmak ve en temel ihtiyaçlardan birisi olan konut sahibi olmayı borç alanlar yönünden kolaylaştırmak adına, mevcut konut finansman yöntemlerinden ayrı bir operasyonel sürece ve hukuki altyapıya ihtiyaç duyan ve yurtdışında halen uygulanmakta olan “azalan ortaklık sisteminin” ülkemizde uygulanabilir olup olmadığı yönünden bir öneri ve fikir yürütme çabası içerisinde olunacaktır. Bu yolda, katılım bankacılığı ve tarihçesine kısaca değinilmiş, konut finansmanını ekonomik önemi üzerinde durularak dünya üzerinde yaygın olarak uygulanan konut finansman sistemleri incelenmiş, özellikle Türk bankacılık sisteminin konut finansmanına yaklaşımı ortaya konulmaya çalışılmıştır. Genel çerçevenin bu şekilde çizilmesinden sonra ise alternatif olarak sunulan azalan ortaklık sisteminin işleyişi, diğer konut finansman yöntemleri ile karşılaştırılması ile üstün yanları açıklanmak suretiyle gerek finansal ve gerekse hukuki altyapının sağlanması anlamında çeşitli öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Katılım bankacılığı, konut finansmanı, azalan ortaklık, azalan müşareke

Kaynakça

• Akyüz, Y. (2018). Azalan Müşareke ve Fıkhi Tahlili. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Akyüz, Y. (2020, Nisan 9). Bir Konut Finansmanı Modeli Olarak Azalan Müşarekenin Türkiye’deki Durumu. Mayıs 29, 2021 tarihinde İslam İktisadı Web Sitesi: https://islamiktisadi.net/2020/04/09/bir-konut-finansmani-modeli-olarak-azalan-musarekenin-turkiyedeki-durumu-el-birligi-sistemi-karsilastirmasi/ adresinden alındı
• Ayan, E. (2011). Konut Finansmanı Sistemi ve Türkiye’de TOKİ Uygulamalarının Analizi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (51), 139-156.
• Bankacılık Kanunu, Madde 3. (2005, Kasım 1). (5411).
• Berbercuma, H. (2006). Mortgage Konut Finansman Sistemi ve Türkiye’deki Yapı. İstanbul: Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Coşkun, Y. (2016). Konut Fiyatları ve Yatırımı: Türkiye İçin Bir Analiz. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(2), 201-217
• Coşkun, Y., & Ümit, A. Ö. (2016). Türkiye’de Hisse Senedi ile Döviz, Mevduat, Altın, Konut Piyasaları Arasındaki Eşbütünleşme İlişkilerinin Analizi. Business and Economics Research Journal, 7(1), 47-69
• Doğan, M., & Ersoy, A. (2020). Faizsiz Gayrimenkul Edinmede Azalan Mülk Ortaklığı Yöntemi. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 12(23), 399-418.
• Dinc, Y. (2017). A Suggestion on Mortgage Financing of Islamic Banks: Diminishing Musharakah. International Journal of Trade, Economics and Finance, 8(1), 25.
• Emin Üstün Holding. Mayıs 29, 2021 tarihinde Emin Evim Resmi Web Sitesi: https://www.eminevim.com/ adresinden alındı
• Gül, A. B. (2017). Türk Bankacılık Sisteminde Konut Kredileri: İpotek Teminatlı Menkul Kıymet ve İpoteğe Dayalı Menkul Kıymet Uygulamaları. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 9(16), 39-58.
• Hanişoğlu, G. S., & Güler, F. (2019). Konut Sektöründe Finansman Modellerinin Analizi: Türkiye Uygulaması. An International Conference on Eurasian Economies: Mayıs 29, 2021 tarihinde https://www. avekon. org/papers/1964. pdf adresinden alındı
• Kacır, T. (2020). Katılım Bankacılığında Uygulanan Finansal Kiralama Yöntemindeki Risk Faktörünün İslam Hukuku Açısından Değerlendirilmesi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(3), 454-466.
• Konut Finansmanı. Mayıs 5, 2021 tarihinde Albaraka Türk Katılım Bankası Resmi Web Sitesi:https://www.albaraka.com.tr/tr/bireysel/finansmanlar/konut/konut-finansmani adresinden alındı
• Öngen, H. B. (2019). Katılım Bankacılığının Türk Bankacılık Sektörü İçindeki Payının Seçilmiş Göstergelere Göre Değerlendirilmesi. Aydın İktisat Fakültesi Dergisi, 4(1), 21-43.
• Nafiz, Sahriar. (2019). Comparison Between Islamic Banking and Conventional Banking. Brno: Masaryk University Faculty of Economics and Administration Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Sorularla Ev Kredisi. Mayıs 5, 2021 tarihinde Türkiye Vakıflar Bankası Resmi Web Sitesi: https://www.saripanjur.com.tr/sorularla-ev-kredisi.aspx?pageID=982 adresinden alındı
• Tasarruf Finansman Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Yönetmelik. (2021, Nisan 7). (31447). Mayıs 4, 2021 tarihinde Resmi Gazete Web Sitesi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/04/20210407-20.htm adresinden alındı
• Tekeli, İ. (1982). Türkiye’de Konut Sunumunun Davranışsal Nitelikleri ve Konut Kesiminde Bunalım. Kent–Koop: Konut, 81, 57-101.
• Tüketici Kredileri Takibe Dönüşüm Oranları. Mayıs 4, 2021 tarihinde Bankacılık Denetleme ve Düzenleme Kurulu Resmi Web Sitesi: https://www.bddk.org.tr/ContentBddk/dokuman/veri_0014_44.pdf adresinden alındı
• Türkiye Katılım Bankacılığı Strateji Belgesi, Mayıs 5, 2021 tarihinde Türkiye Katılım Bankaları Birliği Resmi Web Sitesi: https://tkbb.org.tr/Documents/Yonetmelikler/TKBB-Strateji-Belgesi.pdf adresinden alındı
• Uysal, G. (2020). Katılım Bankacılığı. (2.b.,s. 43-45). Ankara: Yetkin Yayınları. Vizyon ve Misyon. Mayıs 29, 2021 tarihinde Türkiye Katılım Bankaları Birliği Resmi Web Sitesi: https://tkbb.org.tr/sayfa/detay/vizyon-ve-misyon-111 adresinden alındı