Muş Yöresinde Yetiştirilen Bazı Üzüm Çeşitlerinin Göz Verimliliklerinin Belirlenmesi

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 1, 66 - 78, 30.06.2023

Cuneyt Uyak , Adnan Doğan

Öz

Bu araştırma, Muş yöresinde kendi kökleri üzerinde yetiştirilen Hıyan Asması, Güz Üzümü, Çilistirik, Sinciri, Vakkas, Güz Kaşmi¬ri, Elazığ Üzümü, Keçi Memesi, Dana Gözü ve Elazığ Kırmızısı üzüm çeşitleri üzerinde 2019 yılında yürütülmüştür. Araştırmada, üzüm çeşitlerinin göz verimliliklerinin saptanması ve optimum budama seviyelerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çeşitlerin göz verimlilikleri (somak sayısı göz-1) yıllık dallar üzerindeki 1. boğumdan 10. boğuma kadar alınan tek gözlü çeliklerin sürmeye zorlanmasıyla oluşan sürgünler üzerindeki salkım taslaklarının sayılmasıyla belirlenmiştir. En yüksek göz verimliliklerinin (somak sayısı göz-1) Hıyan Asması (1.36), Çilistirik (1.75), Sinciri (1.82), Güz Üzümü (1.54), Keçi Memesi (1.34) ve Elazığ Kırmızısı (1.72) çeşitlerinde 3. göz seviyesinde, Güz Kaşmiri (1.52) çeşidinde 4. göz seviyesinde, Vakkas (1.91), Elazığ Üzümü (1.63) ve Dana Gözü (1.86) çeşitlerinde ise 5. göz seviyesinde olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak, Hıyan Asması, Çilistirik, Sinciri, Güz Üzümü, Keçi Memesi ve Elazığ Kırmızısı çeşitlerinin 3. göz üzerinden “kısa”, Güz Kaşmiri çeşidinin 4. göz, Vakkas, Elazığ Üzümü, Dana Gözü çeşitlerinin ise 5. göz üzerinden “orta” uzunlukta budanması gerektiği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Budama seviyesi, Salkımı taslağı, Boğum, Yıllık dal

Teşekkür

Bu çalışmanın özeti, Uluslararası Anadolu Üzüm Kongresinde sunulmuştur.

Determination of The Bud Fertility of Some Grape Varieties Grown in Muş Province

Öz

This study was carried out Hıyan Asması, Güz Üzümü, Çilistirik, Sinciri, Vakkas, Güz Kaşmi-ri, Elazığ Üzümü, Keçi Memesi, Dana Gözü and Elazığ Kırmızısı grape varieties grown on their own roots in Muş province in 2019. Aim of this study was to determine the winter bud fertility and the optimum pruning level in grape variet¬ies investigated. Bud fertility of grape varieties (number of bunches bud-1) were determined by counting number of bunches on shoots obtained by forcing shooting one bud cuttings which taken from 1-10. nodes of canes. It was determined that highest bud fertility (number of bunches bud-1) was 3rd node level in Hıyan Asması (1.36), Çilistirik (1.75), Sinciri (1.82), Güz Üzümü (1.54), Keçi Memesi (1.34) and Elazığ Kırmızısı (1.72) varieties and was 4th node level in Güz Kaşmiri (1.52) variety and was 5th node level in Vakkas (1.91), Elazığ Üzümü (1.63) and Dana Gözü (1.86) varieties. Consequently, it has been concluded that Hıyan Asması, Çilistirik, Sinciri, Güz Üzümü, Keçi Memesi and Elazığ Kırmızısı varieties should be pruned to “short” length at the 3rd bud, Güz Kaşmiri variety should be pruned at the 4th bud and Vakkas, Elazığ Üzümü ve Dana Gözü varieties should be pruned to “medium” length at the 5th bud.

Anahtar Kelimeler

Pruning level, Inflorescence primordia, Node, Cane

Kaynakça

• Ağaoğlu Y S ve KaraZ(1993). Tokat yöresinde yetiştirilen bazı üzüm çeşitlerinin göz verimliliklerinin belirlenmesi üzerinde araştırmalar. Doğa Tarım ve Ormancılık Dergisi 17(2):451–458.
• Ağaoğlu Y S(2002). Bilimsel ve Uygulamalı Bağcılık (Asma Fizyolojisi 1). Kavaklıdere Eğitim Yayınları, Ankara.
• Akın A, Çotur E, Değirmenci A(2011). Konya ve Kayseri’de yetiştirilen bazı üzüm çeşitlerinin göz verimliliklerinin belirlenmesi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi 21(3):220–224.
• Andreini L, Viti R, ScalabrelliG(2009).Study on the morphological evolution of bud break in Vitis vinifera L. Vitis 48: 153–158.
• Aytemiş F (2022). Muş ilinde yetiştirilen üzüm çeşitlerinin etkili sıcaklık toplamı ve optimum hasat zamanlarının belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Baldwin J G(1964). The relation between weather and fruitfulness of the Sultana vine. Australian Journal of Agricultural Research15: 920–928.
• Bennett J, Jarvis P, Creasy G L(2005).Influence of defoliation on overwintering carbohydrate reserves, return bloom, and yield of mature Chardonnay grapevines. American Journal Enology and Viticulture 56: 386–393.
• Boss P K, Buckeridge E J, Poole A, Thomas M R(2003). New insights into grapevine flowering. Functional Plant Biology30: 593–606.
• Brighenti AF, Cipriani R, Malinovski LI, Vanderlinde G, Allebrandt R, Feldberg N P, Silva AL (2017). Ecophysiology of three Italian cultivars subjected to two pruning methods in Santa Catarina, Brazil. Acta Horticulturae, 1157:381-388.
• Buttrose M S(1974). Climatic factors and fruitfulness in grapevines. Horticultural Abstracts44, 319–326.
• Carmona M J, Chaïb J, Martínez-Zapater J M, Thomas, M R(2008). A molecular genetic perspective of reproductive development in grapevine. Jornal of Experimental Botany 59: 2579–2596.
• Clingeleffer P R(1984). Effects of time of season, fruit depth and covering at night when ground drying, on acceptable moisture content of sultana raisins. Journal of the Science Food and Agriculture 35: 173–181.
• Clingeleffer P R, Martin S, Krstic M, Dunn G M(2001). Crop Development, Crop Estimation and Crop Control to Secure Quality and Production of Major Wine Grape Varieties: Anational approach (No. CSH 96/1). Grape and Wine Research & Development Corporation.
• Collins C, Wang X, Lesefko S, De Bei R, Fuentes S(2020). Effects of canopy management practices on grapevine bud fruitfulness. Oeno One 54: 313–325.
• Çelik S ve Kök D(1998). Tekirdağ ekolojisinde yetiştirilen bazı sofralık üzüm çeşitlerinde kışlık gözlerin sürmeye zorlanmasıyla verim potansiyelinin önceden saptanması. 4. Bağcılık Sempozyumu Bildirileri, 20–23 Ekim 1998, Yalova, 40–45.
• Çelik H(1999). Amasya’da yetiştirilen bazı üzüm çeşitlerinin göz verimliliklerinin belirlenmesi üzerine araştırmalar. Turkish Journal of Agriculture and Forestry 23: Ek Sayı 3: 685–690.
• Çelik H, Köse B, Ateş S, Karabulut B(2015). Rize ilinden selekte edilen kokulu üzüm (Vitis labrusca L.) tiplerinin göz verimliliklerinin saptanması. Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi-A 27 (Türkiye 8. Bağcılık ve Teknolojileri Sempozyumu Özel Sayısı): 238-245.
• Dardeniz A ve Kısmalı İ(2005). Bazı sofralık üzüm çeşitlerinde kış gözü verimliliğinin saptanması ile optimum budama seviyelerinin tespiti üzerine araştırmalar. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 42(2):1–10.
• Dry P R(2000). Canopy management for fruitfulness. Australian Journal of Grape and Wine Research 6: 109–115.
• Dunn G M ve Martin S R(2007). A functional association in Vitis vinifera L. cv. Cabernet Sauvignon between the extent of primary branching and the number of flowers formed per inflorescence.Australian Journal of Grape and Wine Research 13: 95–100.
• Ferrer M, Abella J M, Sibille I, Camussi G, González-Neves G(2004). Determination of bud fertility as a simple method for the determination of harvesting volume in Vitis vinifera L. cv. Tannat, using two pruning systems. Journal Int. Science Vigne Vin., 38, 49–53.
• Ferrara G ve Mazzeo A(2021). Potential and actual bud fruitfulness: A tool for predicting and managing the yield of table grape varieties. Agronomy 11: 1-17.
• Gutiérrez-Gamboa G, Díaz-Gálvez I, Moreno-Simunovic Y(2018). Effects of bud nodal position along the cane on bud fertility, yield component and bunch structure in ‘Carménère’ grapevines. Chilean Journal of Agricultural Research 78(4): 580-586.
• Guilpart N, Metay A, Gary C(2014). Grapevine bud fertility and number of berries per bunch are determined by water and nitrogen stress around flowering in the previous year. European Journal of Agronomy 54: 9–20.
• Hall A, Lamb D W, Holzapfel B P, Louis J P(2011). Within season temporal variation in correlations between vineyard canopy and winegrape composition and yield. Precision Agriculture 12: 103–117.
• Kırdar T ve Odabaş F(1992). Amasya’da yetiştirilen bazı önemli üzüm çeşitlerinde göz pozisyonlarına göre verimlilik durumlarının tespiti ve verim potansiyeli tahmini üzerine bir araştırma. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 7(1):19–28.
• Kliewer W ve Dokoozlian N(2005). Leaf area/crop weight ratios of grapevines: Influence on fruit composition and wine quality. American Journal of Enology and Viticulture 56, 170–181.
• Leâo P C D S, Souza E M D C, Nascimento J H B, Rego J I D S(2017). Bud fertility of new table grape cultivars and breeding selections in the Sâo Francisco Valley. Revista Brasileira Fruticultura 39 (5): 1-8.
• Li-Mallet A, Rabot A, Geny L(2016). Factors controlling inflorescence primordia formation of grapevine: Their role in latent bud fruitfulness? A review. Botany 94: 147–163.
• Meneguzzi A, Filho J L M, Brighenti A F, Würz D A, Rufato L, Silva A L(2020). Fertility of buds and pruning recommendation of different grapevine varieties grown in altitude regions of Santa Catarina State, Brazil. Revvista Ceres 67 (1): 30-34.
• Monteiro A I, Malheiro A C, Bacelar E A(2021). Morphology, physiology and analysis techniques of grapevine bud fruitfulness: A Review. Agriculture 11 (2): 127.
• Mullins M G, Bouquet A, Williams L E(1992). Biology of the Grapevine. Cambridge University Press, Cambridge, UK.
• Piras F, Lovicu G, Zurru R(2014). Observations on some agronomic traits of cultivars of table grapes. Acta Horticulturae 1032: 243-351.
• Sánchez L A, Dokoozlian N K(2005). Bud microclimate and fruitfulness in Vitis vinifera L. American Journal Enology and Viticulture 56: 319–329.
• Srinivasan C ve Mullins M(1976). Reproductive anatomy of the grape-vine (Vitis vinifera L.): Origin and development of the anlage and its derivatives. Annals of Botany 40 (5): 1079–1084.
• Srinivasan C ve Mullins M(1980). Flowering in the grapevine (Vitis vinifera L.): Histochemical changes in apices during the formation of the anlage and its derivatives. Zeitschrift für Pflanzenphysiologie 97 (4): 299–308.
• Uyak C ve Doğan A(2018). Şemdinli (Hakkâri)’de yetiştirilen üzüm çeşitlerinin göz verimliliklerinin belirlenmesi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 35 (3): 203-208.
• Uyak C, Doğan A, Kazankaya A, Özatak Ö F(2018). Yüksekova (Hakkâri)’de yetiştirilen bazı üzüm çeşitlerinin göz verimliliklerinin belirlenmesi. Bahçe 47 (Özel Sayı 1: Türkiye 9. Bağcılık ve Teknolojileri Sempozyumu): 141–146.
• Vasconcelos M C, Greven M, Winefield C S, Trought M C, Raw V(2009). The flowering process of Vitis vinifera: A review.American Journal Enology and Viticulture 60: 411–434.
• Williams L E(2000). Bud development and fruitfulness of grapevines, In Raisin Production Manual. L P. Christensen (Eds.), University of California Division of Agriculture and Natural Resources, Oakland,pp. 24-29.