Consciousness and Awareness of Ege University Ödemiş Faculty of Health Sciences Child Development Department Students Regarding Reading Culture and Children's Literature

Year 2025, Volume: 6 Issue: 2, 50 - 75, 31.08.2025

Naze Deniz Doğan , Bülent Yılmaz, Ph.d.

Abstract

The aim of this study is to determine the reading culture and the awareness and consciousness of fourth-year students in the Department of Child Development at the Ödemiş Faculty of Health Sciences, Ege University, regarding the evaluation of children's literature works for the 3–6 age group. The general survey model, one of the quantitative research methods, was used in the study. Since the reading culture and the awareness and consciousness of the child development students included in this study regarding children's literature were identified in their current state without any intervention or change, the general survey model was employed. Within the scope of the research, a questionnaire was administered to 49 out of 57 fourth-year students enrolled in the Department of Child Development at the Ödemiş Faculty of Health Sciences, Ege University, during the 2024–25 academic year. According to the findings, the students are predominantly low-to-moderate frequency readers. It was also observed that the proportion of frequent and upper-moderate frequency readers is relatively high. The students’ awareness and consciousness regarding the evaluation of children's literature works are at a moderate level. It was understood that students do not devote much time to reading. However, they do have awareness of children's literature. It was observed that they possess knowledge about the themes of children's books, the characteristics that a good children's book should have, and the features that illustrated children's books should include. The results of the study show that they have acquired fundamental knowledge about children's literature.

Keywords

Children , reading culture , child development

Ege Üniversitesi Ödemiş Sağlık Bilimleri Fakültesi Çocuk Gelişimi Bölümü Öğrencilerinin Okuma Kültürü ve Çocuk Edebiyatına İlişkin Bilinç ve Farkındalıkları

Abstract

Araştırmanın amacı, Ege Üniversitesi, Ödemiş Sağlık Bilimleri Fakültesi Çocuk Gelişimi Bölümü 4. sınıf öğrencilerinin okuma kültürleri ve 3-6 yaş çocuk edebiyatı eserlerinin değerlendirilmesi hakkındaki bilinç ve farkındalıklarını belirlemektir. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden genel tarama modeli kullanılmıştır. Bu çalışmaya dahil edilen çocuk gelişimi bölümü öğrencilerinin okuma kültürü, çocuk edebiyatına yönelik bilinç ve farkındalıkları, mevcut haliyle, bir değişiklik yapılmadan belirlendiği için genel tarama modeli kullanılmaktadır. Araştırma kapsamında 2024-25 öğretim yılında Ege Üniversitesi Ödemiş Sağlık Bilimleri Fakültesi Çocuk Gelişimi Bölümünde okuyan toplam 57 dördüncü sınıf öğrencisinden 49’una anket uygulanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, öğrenciler ağırlıkla alt-orta sıklıkta okuyan okuyuculardır. Ayrıca sık okuyan okuyucu ve üst-orta sıklıkta okuyan okuyucu oranının da yüksek olduğu görülmüştür. Öğrencilerin çocuk edebiyatı eserlerinin değerlendirilmesi hakkında bilinç ve farkındalıkları orta düzeydedir. Öğrencilerin okumaya fazla zaman ayırmadıkları anlaşılmıştır. Onların çocuk edebiyatına ilişkin farkındalıkları mevcuttur. Çocuk kitaplarının konusu, iyi bir çocuk kitabının sahip olması gereken özellikler ve resimli çocuk kitaplarının sahip olması gereken özelliklere ilişkin bilgi sahibi oldukları görülmektedir. Araştırma sonuçları, onların çocuk edebiyatı konusunda temel bilgileri edindiklerini göstermektedir.

Keywords

Çocuk edebiyatı , okuma kültürü , çocuk gelişimi

References

• Alan, Y. (2020). Türkçe öğretmeni adaylarının çocuk edebiyatına yönelik görüşleri. Uluslararası Eğitim Araştırmacıları Dergisi, 3(2), 135-147.
• Argan, M. T., Argan, M. ve Kurulgan, M. (2008). Kitaplara ilişkin biçimsel özelliklerin okuyucu tutumları üzerine etkisi. Bilgi Dünyası, 9(1), 179-206. https://doi.org/10.15612/BD.2008.333
• Büyüköztürk, Ş. (2014). Deneysel desenler: Öntest-sontest, kontrol grubu, desen ve veri analizi. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Çer, E. (2019). Çocuk edebiyatı yapıtlarının çocuğa göre olmasını sağlayan başat bir değişken: eğitsel özellikler. Uluslararası Çocuk Edebiyatı ve Eğitim Araştırmaları Dergisi (ÇEDAR), 3(1), 1-11.
• Çevik, A. ve Müldür, M. (2019). Sınıf öğretmeni adaylarının çocuk edebiyatı farkındalığı. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 18(72), 1942-1956. https://doi.org/10.17755/esosder.564082
• Çiftçi, F. (2013). Çocuk edebiyatında yaş gruplarına göre kitaplar ve özellikleri. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 125-137.
• Gönen, M. (1993). Anaokulu öğretmenlerinin beş ve altı yaş çocukları için kullandıkları masal ve hikâye kitaplarının niteliklerinin incelenmesi. Türk Kütüphaneciliği, 7(2), 83-88.
• Gönen, M., ve Aydos, E. H. (2013). Resimli çocuk kitaplarının içerik ve fiziki özelliklerinin incelenmesi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(1), 95-108.
• Güleryüz, H. (2003). Yaratıcı çocuk edebiyatı. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Hacettepe Üniversitesi. (2020). Çocuk Gelişimi Bölümü tarihçe. https://cge.hacettepe.edu.tr/tr/menu/tarihce-17 adresinden 10.07.2024 tarihinde erişildi.
• Hasırcı, S. (2017). Türkçe öğretmeni adaylarının çocuk edebiyatına ilişkin algılarının metaforlar aracılığıyla analizi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(51), 717-728. doi:10.17719/jisr.2017.1808
• Kıbrıs, İ. (2006). Çocuk edebiyatı. Tekağaç Eylül Yayınları.
• Kuran, Ş. B., ve Ersözlü, Z. N. (2009). Sınıf öğretmenlerinin çocuk edebiyatına ilişkin görüşleri. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 1-17.
• Maltepe, S. (2009). Türkçe öğretmeni adaylarının çocuk edebiyatı ürünlerini seçebilme yeterlilikleri. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(21), 398-412.
• Özkan, N., ve Yılmaz, B. (2001). Çocuk kitaplarında dil sorunu. Bilgi Dünyası, 2(2), 147-168. https://doi.org/10.15612/BD.2001.469
• Özözen, M. (2014). Çocuk edebiyatı dersinin çocuk gelişimi programı öğrencilerinin kitap okuma alışkanlığı üzerindeki etkisi. Afyon Kocatepe University Journal of Social Sciences/Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2), 51-62.
• Samur, A. Ö. İ. (2018). Öğretmen adaylarının ve öğretmenlerin çocuk edebiyatına ilişkin görüşleri. Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2), 231-243.
• Sağlam, Ö. (2009). Harf çocuk edebiyatı çeviri kitaplarının çocuk edebiyatı açısından incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Sakarya Üniversitesi.
• Sever, S. (2008). Çocuk ve edebiyat. Tudem Yayınları.
• Sezer, K. (2020). Çiğdem Kaplangı’nın çocuk kitaplarının çocuğa görelik ilkesi açısından incelenmesi. Türkiye Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 5(2), 246-258.
• Şimşek, T. (2014). Çocuk edebiyatı tarihine ön söz. Türk Dili Dergisi, 7(756), 15-58.
• Temizkan, M. (2011). Türkçe öğretmeni adaylarının çocuk kitaplarında bulunması gereken özellikleri algılama durumları. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(2), 339-357.
• Turan, F. ve Ulutaş, İ. (2016). Okul öncesi eğitim kurumlarındaki resimli öykü kitaplarının özellikleri ile öğretmenlerin bu kitapları kullanma durumlarının incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 21-45.
• Türk Dil Kurumu. (2012). Türkçe sözlük. Türk Dil Kurumu.
• Uçgun, D. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının çocuk edebiyatı dersi ve çocuk edebiyatı ürünlerine ilişkin tutumları. 9. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Sempozyumu içinde (ss. 472-477). Fırat Üniversitesi. https://www.researchgate.net/publication/349440566_Sinif_Ogretmeni_Adaylarinin_Cocuk_Edebiyati_Dersi_ve_Cocuk_Edebiyati_Urunlerine_Iliskin_Gorusleri/citations
• Ulusoy, M. ve Altun D. (2018). Okul öncesi öğretmen adaylarının çocuk edebiyatı ve resimli çocuk kitapları ile ilgili metaforları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(67), 1206- 1221. https://doi.org/10.17755/esosder.391811
• Yavuzer, H. (2020), Çocuk psikolojisi. Remzi Kitabevi.
• Yılmaz, B. (1995). Okuma sosyolojisi: Ankara'da oturanların okuma alışkanlıkları üzerine bir araştırma. Türk Kütüphaneciliği, 9(3), 325-336.
• Yılmaz, G., ve Yılmaz, B. (2021). Eskişehir İl Halk Kütüphanesi dermesinde bulunan resimli çocuk kitaplarının fiziksel ve içerik özelliklerinin ödünç alınma üzerinde etkisi. Türk Kütüphaneciliği, 35(3), 353-387. https://doi.org/10.24146/tk.955105