Metaverse Teknolojisi ve Kütüphaneler

Year 2025, Volume: 6 Issue: 2, 129 - 154, 31.08.2025

Ayşegül Tok , Pervin Bezirci

Abstract

Bu çalışmada, metaverse teknolojisinin kütüphanelerdeki potansiyel rolü ve etkileri kullanıcılar ve kütüphaneciler açısından incelenmekte ve değerlendirilmektedir. Türkiye’de konu ile ilgili yapılan çalışma sayısı oldukça sınırlı olduğundan, literatürde var olan boşluğun doldurulması ve katkı sağlanması amaçlanmaktadır. Araştırma, Ağustos 2023 ile Mayıs 2024 arasında gerçekleştirilmiş kapsamlı bir literatür taraması ile yürütülmüştür. Tespit edilen çalışmaların metodolojileri, bulguları ve sonuçları detaylı bir şekilde analiz edilmiş ve metaverse teknolojisinin kütüphanelerde kullanımına yönelik değerlendirme ve önerilerde bulunulmuştur. Yurt içi ve yurt dışındaki ilgili politika ve uygulamalar araştırılmış yapılan uygulama örneklerine dayanarak kütüphanelerin geleceği, genişletilecek işlevleri, kütüphanecilerin rolleri ve ilgili teknolojilere uyum sağlama süreçleri tartışılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, metaverse teknolojilerinin kütüphanelerde kullanımı sağladığı kolaylıklar ve faydaları yanı sıra bazı zorlukları da barındırmaktadır. Bu zorluklar arasında altyapı maliyetleri, personel eğitimi ihtiyacı, kullanıcı kabulü ve telif hukuku sorunları sayılabilir. Metaverse teknolojisinin bütünleşik yapısının kütüphanelere entegrasyonunun zor ve dolambaçlı olacağı öngörülebilir. Dolayısıyla kütüphanecilik açısından bu gelişmeleri doğru anlamak, zorluklarla yüzleşmek ve bunlarla ilişkili tehdit ve fırsatları doğru değerlendirmek gerekmektedir. Bu çerçevede çalışmada, metaverse teknolojisinin kütüphanelerde kullanılmasını desteklemek amacıyla politika ve uygulamalar geliştirilmesi, pilot uygulamalar ile iyileştirme ve geliştirme çalışmaları yapılması gereksinimi tartışılmaktadır.

Keywords

Kütüphaneler , Metaevren , Metaverse Teknolojisi , Metaverse Kütüphaneler , Metaverse Bilgi Merkezleri , Metaverse Kütüphanecileri

Metaverse Technology and Libraries

Abstract

This study examines and evaluates the potential role and impact of metaverse technology in libraries from the perspective of users and librarians. Since the number of studies on this topic in Turkiye is quite limited, it aims to contribute and fill the existing gap in the literature. The research was conducted through a comprehensive literature review between August 2023 and May 2024. The methodologies, findings and results of the identified studies were analyzed in detail, and evaluations and recommendations were made for the use of metaverse technology in libraries. The future of libraries, their expanding functions, the role of librarians, and the process of adapting to relevant technologies are discussed based on examples of relevant policies and practices in Turkey and abroad. According to the results of the research, the use of metaverse technologies in libraries has some challenges as well as benefits. These challenges include infrastructure costs, staff training needs, user acceptance, and copyright issues. It can be predicted that the integration of the integrated structure of metaverse technology into libraries will be difficult and circuitous. Therefore, it is necessary for librarianship to understand these developments, face the challenges, and assess the threats and opportunities. In this context, this study discusses the need to develop policies and practices to support the use of metaverse technology in libraries, and to pilot, refine, and improve the use of metaverse technology in libraries.

Keywords

Libraries , Metaverse , Metaverse Technology , Metaverse Libraries , Metaverse Information Centers , Metaverse Librarians

References

• Abu Bakar, A., Hussin, N., Angchun, P. ve Seman, M. R. (2022). Roles of library in the metaverse. Environment-Behaviour Proceedings Journal, 7(10), 269-273. https://doi.org/10.21834/ebpj.v7iSI10.4132
• Adetayo, A.J., Adekunmisi, S.R., Abata-Ebire, B.D. ve Adekunmisi, A.A. (2023), Metaverse academic library: Would it be patronized? Digital Library Perspectives, 39(2), 229-240. http://dx.doi.org/10.1108/DLP-04-2022-0036
• Akkaya, M. A. (2018). Açık anahtar: Kütüphanecilik, arşivcilik ve dökümantasyon-enformasyon alanlarında yayınlanan toplantı, anı, armağan ve derleme kitaplar dizini, Türk Kütüphaneciliği, 32(1), 50-52. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tk/issue/48645/618431
• Amzat, O. B. ve Adewojo, A. A. (2023). Metaverse-infused academic libraries: A glimpse into the future. Library Hi Tech News, 40(10), 17-19. https://doi.org/10.1108/LHTN-10-2023-0187
• Anna, N.E.V., Harisanty, D. ve Ismail, N. (2023), Libraries on metaverse, do they exist? Library Hi Tech News, 40(6), 1-2. https://doi.org/10.1108/LHTN-02-2023-0019
• Aslan, A. (2022). Dijital etik: Değer temelli bir model önerisi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Assadi, M. (2024). Yeni bir eşitsizlik biçimi olarak dijital yoksulluk. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 407-421. https://doi.org/10.17336/igusbd.1143096
• Bakar, A. B., Hussin, N., Angchun, P. ve Seman, M. R. (2022). The roles of library in the metaverse. 5th International Conference on Information Science, 19-21 September 2022 içinde. Royale Chulhan, Penang, Malesia.
• Bayraktutan, F. ve Gülseçen, S. (2024). Metaverse’de kütüphaneler ve bilgi kurumları. Cumhuriyet’in 100. Yılında Bilgi ve Belge Yönetimi Teknolojisinde Güncel Yaklaşımlar içinde (ss. 883-907). İstanbul Üniversitesi Yayınevi. https://cdn.istanbul.edu.tr/file/JTA6CLJ8T5/8262DC29E14C479EBEA570E46AE25B7D
• Bayter, M. ve Yıldırım, K. (2023). Dijital kütüphaneler ve sosyal medyanın sentezi: Bilgi paylaşımında yenilikçi güç. Library Archive and Museum Research Journal, 4(2), 185-200. https://dx.doi.org/10.29228/lamre.51553
• Canooğlu, E. D. (2023). Türkiye'de Z kuşağı ve üçüncü mekân olarak üniversite kütüphaneleri [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi.
• Chen D., Shang J., Wang Q., Cheng S., Zheng W. ve Peng S. (2022). Imagination of future library in metaverse: Between virtual and real world. Library Tribune, 42(01), 62-68. https://mqikan.cqvip.com/Article/ArticleDetail?id=7106440659vefrom=Article_ArticleDetail
• Chung, J. W. (2021). Library operation in the era of metaverse. National Library of Korea Issue Report.
• Çelik, F. (2024). Post-truth çağda post-reality sanat deneyimi: Metaverse konseri örneği. Erciyes İletişim Dergisi, 11(1), 283-304. https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.1341622
• Dionisio, J. D. N., Iii, W. G. B. ve Gilbert, R. (2013). 3D virtual worlds and the metaverse: Current status and future possibilities. ACM Computing Surveys (CSUR), 45(3), 1-38. https://doi.org/10.1145/2480741.2480751
• Dizaji, A. ve Dizaji, A. (2023). Metaverse and its legal challenges. Synesis. 15(1), 138-151. https://seer.ucp.br/seer/index.php/synesis/article/view/2395
• Dreamson, N. ve Park, G. (2023).Metaverse-based learning through children’s school space design. International Journal of Art ve Design Education, 42(1), 125-138. https://doi.org/10.1111/jade.12449
• Ergüney, M. ve Tepe, N. (2023). Metaverse: Bir Metafor Çalışması. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 12(2), 1178-1195. https://doi.org/10.15869/itobiad.1278887
• Erşin, A. (2023). Metaverse dünyasında fikir haklarının korunması [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Anadolu Üniversitesi.
• Feng, X., Wang, X. ve Su, Y. (2024), An analysis of the current status of metaverse research based on bibliometrics, Library Hi Tech, 42(1), 284-308. https://doi.org/10.1108/lht-10-2022-0467
• Fernandez, P. (2022). Facebook, meta, the metaverse and libraries. Library Hi Tech News, 39(4), 1-5. https://doi.org/10.1108/LHTN-03-2022-0037
• Gamfed Türkiye (2022). GamFed metaverse günlükleri bölüm:12: Kütüphanelerin geleceği. https://medium.com/@gamfedturkiye/gamfed-metaverse-g%C3%BCnl%C3%BCkleri-b%C3%B6l%C3%BCm-12-k%C3%BCt%C3%BCphanelerin-gelece%C4%9Fi-b70ffacc7fc1
• Giddens, A. (1990). The consequences of modernity, Politiy Press.
• Ginting, R. T., Santoso, S. P. ve Samosir, F. T. (2022). Library paradigm and challenges towards the era of metaverse society. The 4th Open Society Conference “Perspectives and Impacts of Metaverse on Sustainable Development Goals içinde. https://www.researchgate.net/publication/365833609_Library_Paradigm_and_Challenges_Towards_the_Era_of_Metaverse_Society
• Guo, Y., Yuan, Y., Li, S., Guo, Y., Fu, Y. ve Jin, Z. (2023). Applications of metaverse-related Technologies in the services of US urban libraries. Library Hi Tech, 42(5), 1477-1495. https://doi.org/10.1108/LHT-10-2022-0486
• Habiboğlu, Ö. ve Karabıyık, A. Ç. (2023). Türkiye’deki metaverse makalelerinin içerik analizi. Yeni Medya Dergisi, 14, 1-16. https://doi.org/10.55609/yenimedya.1257584
• Hill, V., Vans, M. ve Dunavant-Jones, A. (2017). Metaverse libraries: Communities as resources. Journal of Virtual Studies, 8(2), 27-37.
• Hill, V. (2010). Are librarians needed in the metaverse? Texas Library Journal, 86(1), 8-10.
• Kim, J.Y. (2021). The innovation ecosystem of metaverse contents and the conditions for sustainable growth. Future Horizon 49, 25–30.
• Kshetri, N., Rojas-Torres, D. ve Grambo, M. (2022). The metaverse and higher education institutions. IT Professional, 24(6), 69-73. https://doi.org/10.1109/MITP.2022.3222711
• Liu, X. (2022). The transformation of the library from the perspective of the metaverse: Space, resources and services. World Scientific Journal, 8(8), 21-29. https://doi.org/10.6911/WSRJ.202208_8(8).0005
• Mete, M. H. (2023). Dijital oyunların geleceğinde metaverse etkisi. TRT Akademi, 8 (17), 294-317. https://doi.org/10.37679/trta.1198870
• Na, J. ve Park, S. (2023). Usability Analysis of Public Libraries’ Metaverse Platform. Journal of the Korean BIBLIA Society for Library and Information Science, 34(2), 275–294. https://doi.org/10.14699/KBIBLIA.2023.34.2.275
• Nalbant, K. G., ve Uyanık, Ş. (2021). Computer vision in the metaverse. Journal Of Metaverse, 1(1), 9-12. https://dergipark.org.tr/tr/pub/jmv/issue/67581/1051377
• Noh, Y. (2023). A Study on the developmental direction of the metaverse libraries for the future. Libri, 73(3), 239-252. https://doi.org/10.1515/libri-2022-0060
• Ojo, A. ve Adebayo, S. (2017). Blockchain as a next generation goverment information infrastructure: a review of initiatives in D5 countries, Ojo, A., Millerd J. (Ed.), Goverment 3.0 – Next Generation Goverment Technology Infrastructure and Services. Public Administration an Information Technology içinde (ss. 283-298). Springer.
• Oladokun, B. D., Yahala, D. O. ve Enakrire, R. T. (2023). Moving into the metaverse: Libraries in virtual worlds.
• Library Hi Tech, 40(9), 18-21. http://dx.doi.org/10.1108/LHTN-08-2023-0147
• Oladokun, B. D., Ajani, Y. A., Tom-George, N. W., & Okeke, O. C. (2024). From metaverse to meta AI: A dynamic disruption in libraries in higher education institutions. Library Hi Tech News, ahead-of-print. https://doi.org/10.1108/LHTN-04-2024-0059
• Oyelude, A. A. (2017). Virtual and augmented reality in libraries and the education sector. Library Hi Tech News, 34(4), 1-4. https://doi.org/10.1108/LHTN-04-2017-0019
• Ölçekçi, H. (2020). Dijital iletişim ve küresel kültürel etkileşimin homojenleşme, kutuplaşma ve melezleşme süreçleri. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 50, 146-163.
• Pandey, D. K. (2022). Scope of metaverse technology in central library: Rajiv Gandhi University. [bildiri]. 13th International CALIBER-2022 17-19 November 2022. India.
• Pari-Bedoya, I. N., Vargas-Murillo, A. R., Palacios, R. J., Guevera-Soto, F. J. ve Ypanaque-Pereira, I. L. (2023). Smart Learning in Virtual Worlds: A Systematic Literature Review on the Usage and Applications of Metaverse in Education. International Journal of Learning, Teaching and Educational Research, 22(9), 85-101. https://doi.org/10.26803/ijlter.22.9.5
• Polat, C. ve Akkaya, M. A. (2018). Toplumsal kültür kurumu olarak halk kütüphaneleri: Çankırı halk kütüphanelerinin olanaklar ve hizmetler durum haritası. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 58(1), 534-570.
• Rahaman, T. (2022). Into the metaverse- perspective on a new reality. Medical Reference Services Quarterly, 41(3), 330-337. https://doi.org/10.1080/02763869.2022.2096341
• Reply. (2023). Metaverse: A New World Of Experiences. https://www.reply.com/en/metaverse/metaverse
• Sağsan, M. (2024). İkinci yaşamın ötesinde yerleşikler olarak metakütüphaneciler: Çelişkili bir kavram olan “Metaverse” üzerine genel bir bakış. Bilgi Dünyası, 25(1), 32-52. https://doi.org/10.15612/BD.2024.736
• Sediyaningsih, S., Ristiyono, M. P. ve Cahyo, S. D. (2022). De-contextual communication; A transformation model of library services in the metaverse era. [bildiri] The 4th Open Society Conference.
• Sediyaningsih, S., Ristiyono, M. P., Launggu, K. ve Juma, P.O. (2023). De-contextual communication: Factors influencing usage intentions of metaverse technology in digital library services. Heliyon, 9, 1-15. https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2023.e20388
• Swist, T., Hendery, R., Magee, L., Ensor, J., Sherman, J., Budge, K., ve Humphry, J. (2022). Co-creating public library futures: An emergent manifesto and participatory research agenda. Journal of the Australian Library and Information Association, 71(1), 71-88. https://ezproxy.uws.edu.au/login?url=https://doi.org/10.1080/24750158.2021.2016358
• Şensoy, S. ve Sarı, R. M. (2020). New generation academic library concept and it’s reflection on architecture. The Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 10(3), 285-310. http://dx.doi.org/10.7456/11003100/006
• Tella, A., Ajani, Y. O. ve Ailaku, U. V. (2023). Libraries in the metaverse: The need for metaliteracy for digital librarians and digital age library users. Library Hi Tech News, 3, 14-18. https://doi.org/10.1108/LHTN-06-2023-0094
• Wastawy, S. (2006). Libraries: The learning space within. World Library and Information Congress:72nd Ifla General Conference and Council, 20-24 August 2006, Seoul, Korea.
• Wojcik, M. (2023). Areas and context f the use of robotics in libraries: an overview of the applied solutions and a discussion of prospects. Library Hi Tech (ahead of print). https://doi.org/10.1108/LHT-10-2022-0487
• Yumak, S. (2023). Müze eğitiminde sanal gerçeklik, artırılmış gerçeklik ve metaverse kullanımı [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Zhang, C. (2018). Research on digital library based on virtual reality technology. Advances in Engineering Research, 149, 101-106. https://doi.org/10.2991/mecae-18.2018.23
• Zhang, X., Chen, Y., Hu, L., ve Wang, Y. (2022). The metaverse in education: Definition, framework, features, potential applications, challenges, and future research topics. Frontiers in Psychology, 13(11), 1-18. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2022.1016300