Post-National Identity and Memory Politics: The Case of Germany

Year 2025, Issue: 117, 167 - 183, 21.03.2025

Eyüp Volkan Çıdam

https://doi.org/10.36484/liberal.1584867

Cited By: 1

Abstract

This article re-evaluates Jürgen Habermas’s concept of post-national identity, a key element of his model of deliberative democracy, within the context of Germany’s renewed debates on memory politics. Habermas posits that democratic belonging in multicultural societies should be fostered through post-national identity based on shared political culture. Central to this identity are the learning processes that arise from public debate, with discussions on coming to terms with the past playing a vital role. However, recent restrictions on freedom of expression in Germany, justified in part by appeals to the politics of memory, challenge Habermas’s framework. The article first examines the role of post-national identity within Habermas’s theory to better understand these restrictions and their implications for his democratic theory. It then explores key points in Germany’s discourse on memory politics, and finally, contends that the emergence of Staatsräson indicates a crisis for post-national identity, revealing a democratic backsliding.

Keywords

Habermas , deliberative democracy , post-national identity , memory politics , Staatsräson , democratic backsliding

Post-Ulusal Kimlik ve Geçmişle Yüzleşme Siyaseti: Almanya Örneği

Abstract

Makalenin amacı Jürgen Habermas’ın müzakereci demokrasi anlayışının tamamlayıcı unsuru olarak kavramsallaştırdığı post-ulusal kimlik kavramını, Almanya’da yeniden alevlenen geçmişle yüzleşme siyaseti tartışmaları ışığında yeniden değerlendirmektir. Habermas, günümüz çokkültürlü toplumlarında demokratik aidiyetin siyasal kültür temelinde oluşması beklenen post-ulusal kimlik aracılığıyla sağlanması gerektiğini savunur. Post-ulusal kimliğin en önemli unsurlarından biri kamusal alanda yapılan tartışmaların beraberinde getirdiği öğrenme süreçleridir. Geçmişle yüzleşme siyaseti bu bağlamda değerlendirilmelidir. Ancak yakın dönemde Almanya’da düşünce ve ifade özgürlüğüne getirilen sınırlamalar ve bu sınırlamaların
yüzleşme siyasetine atıfla meşru kılınmaya çalışılması, Habermas’ın kuramsal çerçevesini sorgular nitelikte. Makale, demokratik gerilemeye işaret eden bu kısıtlamaların demokratik kuram açısından anlamlandırılması için önce post-ulusal kimlik kavramının Habermas’ın kuramında tuttuğu yeri tanımlıyor. Ardından Almanya’da
yüzleşme siyasetine dair yapılan tartışmaların önemli dönüm noktalarına değinerek, geçmişle yüzleşmenin demokratik yurttaşlık kimliğinin gelişmesine yapması beklenen katkıları tartışıyor. Son olarak, yakın dönemde tedavüle sokulan Staasräson kavramının, yüzleşme siyasetinde ciddi bir krize işaret ettiğini savunarak, bu krizin
post-ulusal kimliğe verdiği zararı irdeliyor.

Keywords

Habermas , müzakereci demokrasi , post-ulusal kimlik , geçmişle yüzleşme (hafıza) siyaseti , Staatsräson , demokratik gerileme

References

• Adorno, T. W. (2003a; 1959 basımının tekrar basımı). Was bedeutet: Aufarbeitung der Vergangenheit. Kulturkritik und Gesellschaft içinde (s. 555-572). Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag.
• Adorno, T. W. (2003b; 1967 basımının tekrar basımı). Erziehung nach Auschwitz. Kulturkritik und Gesellschaft içinde (s. 674-690). Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag.
• Adorno, T. W. (2003c; 1966 basımının tekrar basımı). Negative Dialektik. Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag.
• Adorno, T.W (2003d; 1964 basımının tekrar basımı). Fortschritt. Kulturkritik und Gesellschaft içinde (s. 617-638). Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag.
• Bundestag (2024, 7 Kasım). Nie wieder ist jetzt – jüdisches Leben in Deutschland schützen, bewahren, stärken. Erişim Adresi: https://www.bundestag.de/dokumente/textarchiv/2024/kw45-de-juedisches-leben-1027708.
• Çidam, V. (2021). Adorno’s two-track conceptualization of progress: The new categorical imperative and politics of remembrance. Constellations, 28, 79-94.
• Freyenhagen F. (2013). Adorno’s practical philosophy: Living less wrongly. Cambridge, UK: Cambridge University Press.
• Habermas, J. (1987). Eine Art Schadensabwicklung. Piper Verlag (Ed.) Historikerstreit içinde (s. 62-76). München: Piper Verlag.
• Habermas, J. (1990a). Die Stunde der nationalen Empfindung. Die nachholende Revolution içinde (s. 157-166). Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag.
• Habermas, J. (1990b). Nochmals: Zur Identität der Deutschen. Die nachholende Revolution içinde (s. 205-224). Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag.
• Habermas, J. (1992a). Faktizität und Geltung. Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag.
• Habermas, J. (1992b). Volkssouveränität als Verfahren. Faktizität und Geltung içinde (s. 600-631). Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag.
• Habermas, J. (1992c). Staatsbürgerschaft und nationale Identität. Faktizität und Geltung içinde (s. 632-660). Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag.
• Habermas, J. (1996a). Der europäische Nationalstaat – Zu Vergangenheit und Zukunft von Souveränität und Staatsbürgerschaft. Die Einbeziehung des Anderen içinde (s. 128-153). Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag.
• Habermas, J. (1996b). Inklusion – Einbeziehen oder Einschließen? Zum Verhältnis von Nation, Rechtsstaat und Demokratie. Die Einbeziehung des Anderen içinde (s. 154-184). Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag.
• Habermas, J. (1996c). Kampf um Anerkennung im demokratischen Rechtsstaat. Die Einbeziehung des Anderen içinde (s. 237-276). Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag.
• Habermas, J. (1996d). Drei normative Modelle der Demokratie. Die Einbeziehung des Anderen içinde (s. 277-292). Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag.
• Habermas, J. (1997). What does Working Off the Past Mean Today? A Berlin Republic: Writings on Germany içinde (s. 17-40). Lincoln: University of Nebraska Press.
• Habermas, J. (1998a). Was ist ein Volk? Zum politischen Selbstverständnis der Geisteswissenschaften im Vormärz. Die Postnationale Konstellation içinde (13-46). Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag.
• Habermas, J. (1998b). Die postnationale Konstellation und die Zukunft der Demokratie. Die Postnationale Konstellation içinde (91-169). Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag.
• Habermas, J. (1998c). Über den öffentlichen Gebrauch der Historie. Die Postnationale Konstellation içinde (47-64). Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag.
• Habermas, J. (1998d). Aus Katastrophe Lernen? Ein Zeitgenössischer Rückblick auf das kurze 20. Jahrhundert. Die Postnationale Konstellation içinde (65-90). Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag.
• IHRA (International Holocaust Remembrance Alliance) (2016). Working Definition of Antisemitism. Erişim Adresi: https://holocaustremembrance.com/resources/working-definition-antisemitism.
• Merkel, A. (2008, 18 Mart). Rede von Bundeskanzlerin Dr. Angele Merkel in Jerusalem. Erişim Adresi: https://www.bundesregierung.de/breg-de/service/newsletter-und-abos/bulletin/rede-von-bundeskanzlerin-dr-angela-merkel-796170.
• Michels, R. (2023). “#Staatsräson. Zum Gebrauch des Begriffs nach dem 7. Oktober”, Geschichte der Gegenwart içinde, https://geschichtedergegenwart.ch/staatsraeson-zum-gebrauch-des-begriffs-nach-dem-7-oktober/.
• Moses, A. D. (2021, 23 Mayıs). The German Catechism. Geschichte der Gegenwart. Erişim Adresi: https://geschichtedergegenwart.ch/the-german-catechism/.
• Özyürek, E. (2023). Subtractors of Guilt: Holocaust Memory & Belonging in Postwar Germany. California: Stanford University Press.
• Rothberg, M. (2009). Multidirectional Memory. Remembering the Holocaust in the Age of Decolonization. California: Stanford University Press.
• Rothberg, M. (2022). Lived Multidirectionality: “Historikerstreit 2.0” and the politics of Holocaust memory. Memory Studies, 15(6), 1316-1329.
• Tagesschau (2024, 16 Eylül). Erweiterte Grenzkontrollen laufen an. Erişim Adresi: https://www.tagesschau.de/inland/erweiterte-grenzkontrollen-was-jetzt-100.html.
• Uluslararası Af Örgütü (2024, 18 Ekim). Deutschland: Geplante Antisemitismus-Resolution gefährdet Grundrechte. Erişim Adresi: https://www.amnesty.de/aktuell/deutschland-antisemitismus-resolution-gefaehrdet-grundrechte.
• Weber, M. (1992; 1919 basımının tekrar basımı) Politik als Beruf. Stuttgart: Reclam.
• Wulf, Christian (2010, 3 Ekim). Rede zum 20. Jahrestag der Deutschen Einheit. Erişim Adresi:https://www.bundespraesident.de/SharedDocs/Reden/DE/Christian-Wulff/Reden/2010/10/20101003_Rede.html.