Türk Minaresinin Orta Asyadaki Öncüleri Hakkında

Year 1978, Issue: 9, 105 - 150, 04.03.2024

Emel Esin

Abstract

Türk minâresinin öncüsü olan üstüvânî, veya çok köşeli (prismatik), veya yivli göğdeli Türkistan ve Horâsân minâresi, dört köşe kesitli Arab minâresinden ayrı bir târihe sâhibdir. Türkistan ve Horâsân minâresinin menşei hakkında sanat târihcileri muhtelif nazariyeler ileri sürmüşler, fakat bu nazariyeler nâdiren Türk mîmârî ve kültür târihi çerçevesinde yer almışdır. Yabancı araştırıcılar arasında Türk sanatına en çok alâka gösterenlerden olan E. Diez bile, «Hâkânî Türk» adını taşıyan (modern târîhcilerin Karahanlı dediği) sülâlenin eserlerinden, meselâ Buhârâ’daki «Ulug-minâr»’dan, İran başlığı altında bahseder. Bu yanlışlıkların sebebi Diez’in devrinde Türkistan minâresi târihinin, etrâflı şekilde yazılmamış bulunması keyfiyeti olsa gerek. Bugün Türkistan minâresi üzerinde araştırmalar çoğalmışdır. Kendi mütevâzı ölçümde, Türk minâresinin menşei meselesine mükerreren değinmiş olmakla beraber, ileri sürdüğüm fikirleri, daha mufassal ve müdellel şekilde arz etmek fırsatını ancak şimdi bulmakdayım.

Keywords

Türk Minaresi, Orta Asya, Türk-İslam Sanatı

References

• Kaynakça dipnot sistemi ile tam metnin içinde yer almaktadır.