“YENİ HAYAT” ROMANI BAĞLAMINDA ANLATI, ANLATICI KONUMU VE ANLATIM TUTUMU

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 1, 6 - 19, 16.02.2016

Cafer Bozkurt

https://doi.org/10.20322/lt.70071

Cited By: 1

Öz

20. Yüzyılın ikinci yarısından bu yana edebiyat alanında çok katmanlı anlam ve kurgu özelliklerini barındıran “postmodern” diye adlandırılan bir edebi anlayış yerini almaktadır. Bu edebiyat anlayışı doğası itibariyle verdiği her yeni yapıtla farklı bir özellik kazanmakta dolayısıyla dinamik bir yapı oluşturmaktadır. Bu nedenle geleneksel edebiyata alışmış okur (edebiyat eleştirmeni, yazar, genel okuyucu) açısından postmodern romanı alımlamak ve çözümlemek kolay bir edim olmaktan çıkmıştır. Postmodern roman, geleneksel romandaki olay örgüsünü yıkmış, çok katmanlı bir anlam ve kurgu üzerine kurulu bir anlatıya yönelmiştir. Postmodern edebiyatta yapıt, anlamın tamamlanıp bitirildiği ve tüketildiği bir yapı değil, aksine hiçbir zaman tamama erişilemeyen, her okumada yeniden değerlendirilmeye ‘açık’ bir ‘yapı’dır.

Her ne kadar postmodernist roman verilen her yapıtla farklı özellikler edinen dinamik bir yapıya sahip olsa da Pamuk postmodernist romana ait yapı ve kurgu, çok katmanlı anlatı, imge kullanımı, metinlerarasılık, üstkurmaca ve anlatım tutumları yoluyla kurmacayı sorunsallaştırmaya, neden-sonuç ilişkisini ve zamandizinsel anlatıyı ortadan kaldırmaya yönelir. Postmodernist romanın en önemli özelliği olan üstkurmaca yoluyla yazma edimi, yazarlık ve kimlik arayışı gibi konulara odaklanır. Çok katmanlı bir anlatım ve birbiri içine geçmiş anlatıcılar kullanarak açık sonlu metinler oluşturur. Bunlardan hareketle çalışma anılan eserdeki anlatım, anlatıcı konumu ve anlatım tutumunu tespit etmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• Alighieri, Dante. “Yeni Hayat” (Çev.Işıl Saatçıoğlu). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Aktaş, Şerif (1991). Roman Sanatı ve Roman İncelemesine Giriş. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Bahtin, Mihail M. (2004). Dostoyevski Poetikasının Sorunları (Çeviren: Cem Soydemir). İstanbul: Metis Yayınları.
• Ecevit, Yıldız (1996), Orhan Pamuk’u okumak. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Ever, Mustafa (1995). Dante’den Orhan Pamuk’a Yeni Hayat. İstanbul: Varlık Dergisi. Sayı:1049
• İnan, Ruhi (2004). Gökkubbede söylenmemiş hiçbir sözyokturgillerden bir roman Ya Da Oğuz Atay'ın Tutunamayanlar'ında Postmodern İzdüşümler. Ankara: Milli Eğitim Dergisi.
• Menteşe, Oya Batum (1995). Sanatta ve Edebiyatta Postmodernizm. Ankara: Türk Dili.
• Moran, Berna (1991). Türk Romanına Eleştirel Bakış II. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Pamuk, Orhan (1995). Hayat Benim İçin Pek Çok Kaynaktan Aldığımız Etkilerle Bir Sorun Çözmektir (konuşma). İstanbul: Varlık Dergisi. Sayı:1049.
• Pamuk, Orhan (1999). Yeni Hayat. İstanbul: İletişim Yayınları
• Parla, Jale (2000), Don Kişot’tan Günümüze Roman. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Parla, Jale (1995). Sanat ve Yaşam Paradoksunda Bir Genç Adamın Sanatçı Olarak Portresi: Yeni Hayat. İstanbul: Varlık Dergisi. Sayı: 1049.
• Sabancı Üniversitesi Sempozyum tutanakları (2007), Orhan Pamuk edebiyatı, İstanbul: Agora Kitaplığı