Research Article
BibTex RIS Cite

GİRESUN YÖRESİ YAYLA-OBA ADLARI ÜZERİNE BİR İNCELEME

Year 2019, Volume: 5 Issue: 4, 835 - 860, 31.10.2019
https://doi.org/10.20322/littera.636053

Abstract

Ad bilimi;
evrensel adıyla “onomastik”, bir kelime türü olan “ad”ı çeşitli yöntemlerle ele
alıp inceleyen bir bilim dalıdır. Türkçeye “yer adı bilimi” olarak yerleşmiş
olan “toponimi” ise, onomastiğin bir alt dalı olup amacı belirli yöntemlerle
yerlerin özel adlarını incelemektir. Yer adı çalışmaları dillerin zenginliğini
göstermek bakımından da önemli bir malzemedir. Yer adları ses, şekil ve söz
varlığı bakımlarından Türkçenin zenginliğine katkıda bulunmakta aynı zamanda bu
hazineden yararlanılarak dilimizin geçmiş dönemlerine ışık tutulmaktadır.



Günümüzde
Türkiye Türkçesi ağızlarında bulunan ancak kayıtlara geçmeyen çok sayıda
sözcük, deyim ve kalıplaşmış sözlerin olduğu bilinmektedir. Ağızlardaki bu
özelliğin yer adlarını da kapsadığı görülür. Birçok yer adında Türkçenin tarihi
dönemlerine ya da ağız özelliklerine ait unsurlar bulunmaktadır. Bugün standart
Türkçede kullanılmayan ya da sadece ağızlarda var olan bazı sözcükler yer
adlarında yaşamaktadır. Yerleşim birimi adlarının değişim halinde olması, yer
yer unutulmaya yüz tutan bu adların geç kalmadan tespit edilmesini ve bu alana
önem verilmesini gerekli kılmaktadır. Ayrıca yer adlarının milli kültür
açısından önemi büyüktür. Yer adlarının toplumların hafızalarından önemli izler
taşıdığı da bilinen bir gerçektir. Çalışmamızda Giresun’un yayla ve obalarının
yer adları incelenmiştir. Giresun iline bağlı yayla-oba adları leksik-semantik
açıdan ele alınıp bu yer adlarının verilişindeki genel eğilim ve tercihler
ortaya çıkarılmıştır.

References

  • Acaroğlu, M. Türker (2006). Balkanlarda Türkçe Yer Adları Kılavuzu. İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
  • Aksan, Doğan (2009). Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim (3. Cilt). Ankara: TDKY.
  • Albayrak, Osman (2011). Ordu İlinin Resmi Kaynaklardaki Yer Adları Üzerine İncelemeler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ordu: Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Albayrak, Recep (2004). Toponim Teknikleri ve Kafkasya-Borçalı Yer Adları. Ankara: Berikan Yayınevi.
  • Aydın, Erhan (2016). Eski Türk Yer Adları, İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayıncılık.
  • Durna, Murat (2013). Yozgat Yer Adları Üzerine Bir İnceleme. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Niğde: Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Gülbetekin, Murat. (2017). Mekanın Hafızası Yer Adları. Ankara: Hitabevi Yayınları.
  • Gündüz Önal, Aysun. (2012). Alanya’nın Yer Adları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • http://www.mapsharita.com/ayrintili-harita/giresun-ayrintili-haritasi (erişim tarihi: 16.09.2019)
  • http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts
  • İçişleri Bakanlığı. (1968). Köylerimiz (1 Mart 1968 Gününe Kadar), Ankara: İçişleri Bakanlığı İller İdaresi Genel Müdürlüğü Yayınları.
  • Sakaoğlu, Saim (2001). Türk Ad Bilimi I Giriş, Ankara: TDKY.
  • Şahin, İbrahim (2007). “Türkçe Yer Adlarının Yapısı Üzerine”. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 32: 1-14.
  • Şahin, İbrahim (2011). “Yeradıbilimi Araştırmalarında Mikrotoponiminin Yeri, Önemi ve Araştırma Yöntemi: Tırnak Köyü (İçel / Gülnar) Örneği”. Turkish Studies 6 (1): 1807-1830.
  • Şahin, İbrahim (2015). “Türkiye Yeradbiliminde Leksik-Semantik Sınıflandırma Meselesi”. Avrasya Terim Dergisi 3 (1): 10-21.
  • Şahin, İbrahim (2016). Adbilim. 2. Baskı. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
  • Tekin, Feridun (1998). “Giresun Ağızlarının Anadolu Ağızları İçindeki Yeri”. Giresun Kültür Sempozyumu Bildirileri, 30-31 Mayıs 1998 (s. 267-275). İstanbul: Giresun Belediyesi Kültür Yayınları.
  • Tekin, Feridun ve Cantürk, Samet (2017). Giresun İli Merkez Yer Adları Üzerine Bir İnceleme”. The Journal of Academic Social Science Studies (JASSS) 60: 97-120.
  • Tellioğlu, İbrahim (2007). “Doğu Karadeniz Bölgesinin Türk Yurdu Haline Gelmesi Hakkında Bir Değerlendirme”. Turkish Studies 2 (2): 654-664.
  • Türkiye’de Halk Ağzından Derleme Sözlüğü, TDK, C. I-VI, Ankara, 2009.
  • Ünlü, Ekrem (2016). Harşit Vadisi Tarih ve Kültür Yazıları. İstanbul: Arı Sanat Yayınları.
  • Yıldırım, Kürşad (2015). Doğu Türkistan’ın Yer Adları. İstanbul: Kesit Yayınları.
  • Yüksel, Ayhan ve Balcı, Sezai (2015). Harşit Nahiyesi Nüfus Defteri. İstanbul: Arı Sanat Yayınları.
Year 2019, Volume: 5 Issue: 4, 835 - 860, 31.10.2019
https://doi.org/10.20322/littera.636053

Abstract

References

  • Acaroğlu, M. Türker (2006). Balkanlarda Türkçe Yer Adları Kılavuzu. İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
  • Aksan, Doğan (2009). Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim (3. Cilt). Ankara: TDKY.
  • Albayrak, Osman (2011). Ordu İlinin Resmi Kaynaklardaki Yer Adları Üzerine İncelemeler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ordu: Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Albayrak, Recep (2004). Toponim Teknikleri ve Kafkasya-Borçalı Yer Adları. Ankara: Berikan Yayınevi.
  • Aydın, Erhan (2016). Eski Türk Yer Adları, İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayıncılık.
  • Durna, Murat (2013). Yozgat Yer Adları Üzerine Bir İnceleme. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Niğde: Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Gülbetekin, Murat. (2017). Mekanın Hafızası Yer Adları. Ankara: Hitabevi Yayınları.
  • Gündüz Önal, Aysun. (2012). Alanya’nın Yer Adları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • http://www.mapsharita.com/ayrintili-harita/giresun-ayrintili-haritasi (erişim tarihi: 16.09.2019)
  • http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts
  • İçişleri Bakanlığı. (1968). Köylerimiz (1 Mart 1968 Gününe Kadar), Ankara: İçişleri Bakanlığı İller İdaresi Genel Müdürlüğü Yayınları.
  • Sakaoğlu, Saim (2001). Türk Ad Bilimi I Giriş, Ankara: TDKY.
  • Şahin, İbrahim (2007). “Türkçe Yer Adlarının Yapısı Üzerine”. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 32: 1-14.
  • Şahin, İbrahim (2011). “Yeradıbilimi Araştırmalarında Mikrotoponiminin Yeri, Önemi ve Araştırma Yöntemi: Tırnak Köyü (İçel / Gülnar) Örneği”. Turkish Studies 6 (1): 1807-1830.
  • Şahin, İbrahim (2015). “Türkiye Yeradbiliminde Leksik-Semantik Sınıflandırma Meselesi”. Avrasya Terim Dergisi 3 (1): 10-21.
  • Şahin, İbrahim (2016). Adbilim. 2. Baskı. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
  • Tekin, Feridun (1998). “Giresun Ağızlarının Anadolu Ağızları İçindeki Yeri”. Giresun Kültür Sempozyumu Bildirileri, 30-31 Mayıs 1998 (s. 267-275). İstanbul: Giresun Belediyesi Kültür Yayınları.
  • Tekin, Feridun ve Cantürk, Samet (2017). Giresun İli Merkez Yer Adları Üzerine Bir İnceleme”. The Journal of Academic Social Science Studies (JASSS) 60: 97-120.
  • Tellioğlu, İbrahim (2007). “Doğu Karadeniz Bölgesinin Türk Yurdu Haline Gelmesi Hakkında Bir Değerlendirme”. Turkish Studies 2 (2): 654-664.
  • Türkiye’de Halk Ağzından Derleme Sözlüğü, TDK, C. I-VI, Ankara, 2009.
  • Ünlü, Ekrem (2016). Harşit Vadisi Tarih ve Kültür Yazıları. İstanbul: Arı Sanat Yayınları.
  • Yıldırım, Kürşad (2015). Doğu Türkistan’ın Yer Adları. İstanbul: Kesit Yayınları.
  • Yüksel, Ayhan ve Balcı, Sezai (2015). Harşit Nahiyesi Nüfus Defteri. İstanbul: Arı Sanat Yayınları.
There are 23 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Journal Section Makaleler
Authors

Feridun Tekin 0000-0001-6789-2785

Samet Cantürk 0000-0002-3321-3438

Publication Date October 31, 2019
Submission Date October 22, 2019
Published in Issue Year 2019 Volume: 5 Issue: 4

Cite

APA Tekin, F., & Cantürk, S. (2019). GİRESUN YÖRESİ YAYLA-OBA ADLARI ÜZERİNE BİR İNCELEME. Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature, 5(4), 835-860. https://doi.org/10.20322/littera.636053
AMA Tekin F, Cantürk S. GİRESUN YÖRESİ YAYLA-OBA ADLARI ÜZERİNE BİR İNCELEME. Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature. October 2019;5(4):835-860. doi:10.20322/littera.636053
Chicago Tekin, Feridun, and Samet Cantürk. “GİRESUN YÖRESİ YAYLA-OBA ADLARI ÜZERİNE BİR İNCELEME”. Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature 5, no. 4 (October 2019): 835-60. https://doi.org/10.20322/littera.636053.
EndNote Tekin F, Cantürk S (October 1, 2019) GİRESUN YÖRESİ YAYLA-OBA ADLARI ÜZERİNE BİR İNCELEME. Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature 5 4 835–860.
IEEE F. Tekin and S. Cantürk, “GİRESUN YÖRESİ YAYLA-OBA ADLARI ÜZERİNE BİR İNCELEME”, Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature, vol. 5, no. 4, pp. 835–860, 2019, doi: 10.20322/littera.636053.
ISNAD Tekin, Feridun - Cantürk, Samet. “GİRESUN YÖRESİ YAYLA-OBA ADLARI ÜZERİNE BİR İNCELEME”. Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature 5/4 (October 2019), 835-860. https://doi.org/10.20322/littera.636053.
JAMA Tekin F, Cantürk S. GİRESUN YÖRESİ YAYLA-OBA ADLARI ÜZERİNE BİR İNCELEME. Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature. 2019;5:835–860.
MLA Tekin, Feridun and Samet Cantürk. “GİRESUN YÖRESİ YAYLA-OBA ADLARI ÜZERİNE BİR İNCELEME”. Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature, vol. 5, no. 4, 2019, pp. 835-60, doi:10.20322/littera.636053.
Vancouver Tekin F, Cantürk S. GİRESUN YÖRESİ YAYLA-OBA ADLARI ÜZERİNE BİR İNCELEME. Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature. 2019;5(4):835-60.
Makaleler sisteme yüklenmeden önce intihal yazılımı aracılığıyla taranıp intihal raporu ile birlikte sisteme yüklenmelidir. Rapordaki benzerlik indeksinin %20'nin altında olması gerekmektedir.

İlgi, katkı ve desteğiniz için teşekkür eder, iyi çalışmalar dileriz.