Research Article
BibTex RIS Cite

RECÂÎ-ZÂDE AHMED CEVDET’İN TARİH MANZUMELERİ

Year 2021, Volume: 7 Issue: 2, 507 - 522, 30.04.2021
https://doi.org/10.20322/littera.904160

Abstract

Klasik Türk edebiyatında tarih düşürme, “ebced hesabı” çerçevesinde bir olayın tarihini şiir vasıtasıyla kayıt altına almak amacıyla başvurulan bir sanattır. Bir başka ifadeyle ebced hesabına tekabül eden sayıları esas alarak herhangi bir olayın tarihini bir veya birden çok kelime, mısra veya beyit hâlinde verecek şekilde harflerin her birinin sayı değerlerinin toplanması sonucunda meydana getirilen bir hesap sistemidir. Klasik Türk edebiyatı şairleri doğum, ölüm, evlenme, savaş, barış, sünnet, sakal bırakma, yangın, deprem, mansıb ve tayin durumları, zaferler, fetihler, mimarî yapıların tamiri veya inşası gibi hayatın her alanındaki konularda bu sanata başvurmuşlardır. Bu yönüyle tarih manzumeleri, Klasik Türk edebiyatına yöneltilen “halktan kopuk olma, gerçek hayattan tamamen soyutlanmış olma, sadece saray çevresinde gelişme imkânı bulma” iddialarının aksine gerçek hayattan izler taşımakta ve bahsettikleri konular bakımından yazıldığı dönemin sosyo-kültürel yapısını gözler önüne sermektedir.
Bu makalede, 19. yüzyıl şairlerinden olan ve genç yaşta hayatını kaybeden Recâî-zâde Ahmed Cevdet ve eserleri hakkında bilgi verilip Dîvânçe’sindeki tarih manzumelerinin transkripli metni hazırlanarak şekil ve muhteva yönünden incelemesi yapılmıştır.

References

  • Abdülkadiroğlu, Abdülkerim (1994). Zînetü’l-Mecâlis, Ankara: THK Matbaası.
  • Abdülkadiroğlu, Abdülkerim; Sarı, Mehmet (1998). Nevâdirü’l-Asâr fî Mütâlaa’ti’l-Eş’âr, Ankara: Anıl Matbaası.
  • Abdülkerim, Abdülkadiroğlu; Sarı, Mehmet (2009). “Külliyât-ı Recâî-zâde Ahmed
  • Cevdet (Nevâdirü’l-âsâr, Zînetü’l-Mecâlis, Dîvânçe”, AÜ Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Cilt 15, Sayı 39, s. 323-333.
  • Ahmed Cevdet. Dîvânçe, İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi TY No: 807.
  • Ahmed Cevdet. Dîvânçe, İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi TY No: 2847.
  • Ahmed Cevdet. Dîvânçe, Millet Kütüphanesi Ali Emiri No: 84.
  • Ahmed Cevdet. Dîvânçe, Millet Kütüphanesi Ali Emiri No: 85.
  • Canım, Rıdvan (2010). Divan Edebiyatında Türler, Ankara: Grafiker Yayınları.
  • Çiftçi, Ömer (2017). (e-kitap). Fatin Tezkiresi (Hâtimetü’l-Eşâr). https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/55976,fatin-tezkiresi-pdf.pdf?0
  • Demirel, Şener (2008). “Antepli Aynî Divanı’ndaki Tarih Manzumeleri Üzerine Bir İnceleme” Turkish Studies, Cilt 3, Ankara, s. 372-398.
  • Karabey, Turgut (2011). Tarih Düşürme, DİA, C. 40, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Şemseddin Sami (1996). Kâmûsu’l-A’lâm, Cilt 3, Ankara: Kaşgar Neşriyat.
  • Üstüner, Kaplan (2014). “Silahşor İbrahim Yaver’in Tarih Manzumeleri”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi Cilt:7 Sayı: 34.
  • Yekbaş, Hakan (2014). “Cevdet, Recâî-zâde Ahmed Cevdet”, Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü (TEİS). http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/cevdet-recaizade-ahmed
  • Yörür, Ali (2021). “Recâî-zâde Ahmed Cevdet ve Dîvânçe’si”, TURAN-SAM Uluslararası Bilimsel Hakemli Dergisi, Cilt: 13/Kış Sayı: 49.
  • Yörür, Ali (2021). “Recâî-zâde Ahmed Cevdet’in Ali Paşa’ya Sunduğu Bahâriyye’si”, RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, Sayı: 22.
Year 2021, Volume: 7 Issue: 2, 507 - 522, 30.04.2021
https://doi.org/10.20322/littera.904160

Abstract

References

  • Abdülkadiroğlu, Abdülkerim (1994). Zînetü’l-Mecâlis, Ankara: THK Matbaası.
  • Abdülkadiroğlu, Abdülkerim; Sarı, Mehmet (1998). Nevâdirü’l-Asâr fî Mütâlaa’ti’l-Eş’âr, Ankara: Anıl Matbaası.
  • Abdülkerim, Abdülkadiroğlu; Sarı, Mehmet (2009). “Külliyât-ı Recâî-zâde Ahmed
  • Cevdet (Nevâdirü’l-âsâr, Zînetü’l-Mecâlis, Dîvânçe”, AÜ Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Cilt 15, Sayı 39, s. 323-333.
  • Ahmed Cevdet. Dîvânçe, İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi TY No: 807.
  • Ahmed Cevdet. Dîvânçe, İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi TY No: 2847.
  • Ahmed Cevdet. Dîvânçe, Millet Kütüphanesi Ali Emiri No: 84.
  • Ahmed Cevdet. Dîvânçe, Millet Kütüphanesi Ali Emiri No: 85.
  • Canım, Rıdvan (2010). Divan Edebiyatında Türler, Ankara: Grafiker Yayınları.
  • Çiftçi, Ömer (2017). (e-kitap). Fatin Tezkiresi (Hâtimetü’l-Eşâr). https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/55976,fatin-tezkiresi-pdf.pdf?0
  • Demirel, Şener (2008). “Antepli Aynî Divanı’ndaki Tarih Manzumeleri Üzerine Bir İnceleme” Turkish Studies, Cilt 3, Ankara, s. 372-398.
  • Karabey, Turgut (2011). Tarih Düşürme, DİA, C. 40, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Şemseddin Sami (1996). Kâmûsu’l-A’lâm, Cilt 3, Ankara: Kaşgar Neşriyat.
  • Üstüner, Kaplan (2014). “Silahşor İbrahim Yaver’in Tarih Manzumeleri”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi Cilt:7 Sayı: 34.
  • Yekbaş, Hakan (2014). “Cevdet, Recâî-zâde Ahmed Cevdet”, Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü (TEİS). http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/cevdet-recaizade-ahmed
  • Yörür, Ali (2021). “Recâî-zâde Ahmed Cevdet ve Dîvânçe’si”, TURAN-SAM Uluslararası Bilimsel Hakemli Dergisi, Cilt: 13/Kış Sayı: 49.
  • Yörür, Ali (2021). “Recâî-zâde Ahmed Cevdet’in Ali Paşa’ya Sunduğu Bahâriyye’si”, RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, Sayı: 22.
There are 17 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Journal Section Makaleler
Authors

Ali Yörür 0000-0003-1434-2995

Publication Date April 30, 2021
Submission Date March 26, 2021
Published in Issue Year 2021 Volume: 7 Issue: 2

Cite

APA Yörür, A. (2021). RECÂÎ-ZÂDE AHMED CEVDET’İN TARİH MANZUMELERİ. Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature, 7(2), 507-522. https://doi.org/10.20322/littera.904160
AMA Yörür A. RECÂÎ-ZÂDE AHMED CEVDET’İN TARİH MANZUMELERİ. Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature. April 2021;7(2):507-522. doi:10.20322/littera.904160
Chicago Yörür, Ali. “RECÂÎ-ZÂDE AHMED CEVDET’İN TARİH MANZUMELERİ”. Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature 7, no. 2 (April 2021): 507-22. https://doi.org/10.20322/littera.904160.
EndNote Yörür A (April 1, 2021) RECÂÎ-ZÂDE AHMED CEVDET’İN TARİH MANZUMELERİ. Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature 7 2 507–522.
IEEE A. Yörür, “RECÂÎ-ZÂDE AHMED CEVDET’İN TARİH MANZUMELERİ”, Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature, vol. 7, no. 2, pp. 507–522, 2021, doi: 10.20322/littera.904160.
ISNAD Yörür, Ali. “RECÂÎ-ZÂDE AHMED CEVDET’İN TARİH MANZUMELERİ”. Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature 7/2 (April 2021), 507-522. https://doi.org/10.20322/littera.904160.
JAMA Yörür A. RECÂÎ-ZÂDE AHMED CEVDET’İN TARİH MANZUMELERİ. Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature. 2021;7:507–522.
MLA Yörür, Ali. “RECÂÎ-ZÂDE AHMED CEVDET’İN TARİH MANZUMELERİ”. Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature, vol. 7, no. 2, 2021, pp. 507-22, doi:10.20322/littera.904160.
Vancouver Yörür A. RECÂÎ-ZÂDE AHMED CEVDET’İN TARİH MANZUMELERİ. Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature. 2021;7(2):507-22.
Makaleler sisteme yüklenmeden önce intihal yazılımı aracılığıyla taranıp intihal raporu ile birlikte sisteme yüklenmelidir. Rapordaki benzerlik indeksinin %20'nin altında olması gerekmektedir.

İlgi, katkı ve desteğiniz için teşekkür eder, iyi çalışmalar dileriz.