Sülfürik asit üretiminde katalitik indirgemeyi sağlayan vanadyum katalizörlerinin yaygın kullanımı, tehlikeli atık olarak kabul edilen kullanılmış katalizörlerin zamanla daha da artmasına neden olmaktadır. Kullanılmış vanadyum katalizörler (KVK), yüksek oranda SiO₂ ve ağır metal içeriğinin yanında kritik metal listesinde yer alan vanadyumu da içermektedir. Döngüsel ekonomi politikası uygulamalarına yönelik artan talep, bu atıklardan vanadyumun kazanımı için tekno-ekonomik açıdan uygun bir yol geliştirmeyi gerektirmektedir. Bu çalışmada, kimyasal liç (1 M sülfürik asit ve %1 h/h hidrojen peroksit) ve biyoliç (Acidithiobacillus ferrooksidans, Acidithiobacillus thiooxidans ve Leptospirillum ferrooxidans içeren karışık bakteri kültürü) yöntemleri kullanılmış ve KVK’lardan vanadyum kazanımı değerlendirilmiştir. Katalizörlerde bulunan vanadyum, hidrometalurjik ve biyohidrometalurjik yöntemlerle yüksek verimle (%96,8 ve %97,1) kazanılmıştır. Geliştirilen modelleme de biyohidrometalurjik yöntemin yatırım maliyetinin 3,8 yılda geri karşılanacağı ve geri ödeme yüzdesi %89,32 olarak öngörülmüştür. Hidrometalurjik yöntemde ise, yatırım maliyetinin 1,2 yılda karşılanacağı ve geri ödeme yüzdesinin %80,3 olduğu belirlenmiştir. Bu sonuçlar hidrometalurjik yaklaşımın daha hızlı, biyohidrometalurjik yaklaşımın ise daha ekonomik bir yöntem olduğunu göstermiştir.
Kullanılmış vanadyum katalizör numunesinin temininde yardımları ve destekleri için Eti Maden İşletmeleri Bandırma Bor ve Asit Fabrikaları İşletme Müdürlüğü (Balıkesir) yetkililerine ve çalışmaya olan katkılarından dolayı Mineral-Metal Kazanım ve Geri Dönüşüm Araştırma Grubu (Isparta)'na teşekkür ederim.
The widespread use of vanadium catalysts that provide catalytic reduction in sulfuric acid production causes the spent catalysts considered as hazardous waste to further increase in time. The spent vanadium catalysts (SVC) contain vanadium, which is on the critical metal list, as well as high SiO₂ and heavy metal content. Increasing demand for circular economic policy practices requires the development of a techno-economically feasible route for the recovery of vanadium from these wastes. In this study, chemical leaching (1 M sulfuric acid and 1% v/v hydrogen peroxide) and bioleaching (mixed bacteria culture including Acidithiobacillus ferrooxidans, Acidithiobacillus thiooxidans, and Leptospirillum ferrooxidans) methods were used and vanadium recovery from SVC was evaluated. The vanadium contained in the catalysts was recovered with high efficiency (96.8% and 97,1%) by hydrometallurgical and biohydrometallurgical methods. In the developed modeling, it is predicted that the investment cost of the biohydrometallurgical method will be covered in 3.8 years and the payback percentage is 89.32%. In hydrometallurgical method, it has been determined that the investment cost will be covered in 1.2 years and the repayment percentage is 80.3%. These results show that the hydrometallurgical approach is a faster method and the biohydrometallurgical approach is a more economical method.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Journal Section | Research Article |
Authors | |
Publication Date | June 26, 2022 |
Submission Date | June 7, 2021 |
Published in Issue | Year 2022 |