A Real Hero and Lying Hero in the Tales

Year 2011, Volume: 4 Issue: 8, 15 - 23, 01.12.2011

Müxtar Kazımoğlu

Abstract

The lying hero problem in the tales of Turkish peoples is investigated in the article. It is cleared up that lying hero shows himself in two forms: “Serious” and comic. Serious lying heroes in the tales are negative but comic heroes are positive characters. The archetype of these heroes are twins myths. The symbol of pozitive cult of laugh connected with the animus ideas and the believes about the spirit being protector of laugh provided that lying comic hero is a pozitive character.

Keywords

Tale, Hero, Serious, Lying, Comic, Cult of Laugh, Twins Myths.

NAĞILLARDA eSL QeHReMAN Ve YALANÇI QeHReMAN PARALELİ

Abstract

Mekalede Türk halklarının masallarında sahte kahraman konusu araştırılmıştır. Belirlenmiştir ki masallarda sahte kahraman kendisini iki esas yönde gösteriyor: “ciddi” ve komik. Masallar üzerinde izlenimlerden görüyoruz ki «ciddi» yönlü sahte kahramanlar olumsuz kahraman örnekleridir. Ama komik yönlü sahte kahramanlar hakkında bunları deyemeyiz. Çünki “ciddi” yönlü sahte kahramandan farklı olrak, komik sahte kahraman şari, kötülüğü degil, hayırı, iyiliği temsil ederler. Gülüş kültünün taşıyıcısı olan komik sahte kahraman tenbellikden ve korkaklıkdan (örneğin, “Hambal Ahmet”, “Ustacan Ahmet” ve b. masallarda) kendisini daha açık şekilde göstermektedir. Bu masallarda tenbel korkağın, korkak korkmazın parodisi gibi takdim ediliyor. Komik sahte kahraman hayırı temsil etdiyine, yaratılış, hayatvericilik sembolü olduğuna göre sonunda başarılı olur. Masallarda araştırılan kahramanın ikileşmesi motifinin arşetipinde ekizler miti dayanmaktadır. Arkaik inisasiyon ritüelinin kalıntıları masalın sahte kahraman karakterinde bir şekilde kendi yansımını bulmuştur. Mitin masal karakterinde transformasiyonu sonucunda kahramanlar da iki karaktere ayrılıyorlar. Masalın sahte kahramanı iki esas fonksiyona sahip olur: eğlendirme ve koruma. Eğlendirme fonksiyonunu sağlayan komik unsur da masalın esas kahramnını kollamak için düşünülmüş halk yaratıcılığı olayıdır. Bunun temelini gülüş kültü ile bağlı eski animist görüşler ve gülüşün koruyucu ruh olduğu hakkında inanclar oluşturmaktadır.

Keywords

Masal, Kahraman, “Ciddi”, Sahte, Komik. Gülüş Kültü, Ekizler Miti.