The Problem of Form and Genre i n Turkish Folk Poetry

Yıl 2009, Cilt: 2 Sayı: 3-4, 133 - 186, 01.12.2009

Nurettin Albayrak

Öz

One ofthe main problems should befocused on is differentiation of form and genre in Turkish Folk Poetry. The form is constituted by the outer structure of poetry such as poetical units. meter, rhyme and the volume of it like hemistich, coııplets and ete. However, the genre is linked with the content namely, main theme and the metaphors basically effective on meaning ofpoetry. In this study, mdni and türkü /rom anonymous Turkish Folk liıeratııre. ildhi and nefes /rom mystical-religious folk literature, koşma and semai from minstrel literature -ali form the folk literature will be examined in terms of both their forms and genres. As a result, it can be said that among the products of folk literature, formal features predominates in mani, türkü (folk song), koşma, semai, varsağı and destan (legend) wheras koçaklama (epic), güzelleme (praise), taşlama (satire), ağıt (lament), ilahi (hymn), nefes (mystical hymn), ninni (lullaby), devriye, şathiye and nutuk (oration) carry features of genre. Bilmece (riddle) and tekerleme (tongue twister) that are existed in both prose and poetic forms are stili debatab/e whether they have features of form ar genre in folk literature.

Anahtar Kelimeler

Turkish folk poetry, form, genre

Türk Halk Şiirinde Biçim ve Tür Sorunu

Öz

Türk halk şiirinde üzerinde durulması gereken önemli bir sorun da biçim ve tür ayrımıdır. Biçimi şiirin dış yapısı, yani nazım birimi, ölçü, uyak (vezin) ve hacim (mısra, beyit ya da dörtlük sayısı) oluşturur. Türü ise şiirin içeriği (muhtevası) yani ana duygusu (teması) ve şiirin anlamı üzerinde etkili olan mecazlar oluşturur. Bu özelliklerden hareketle Türk halk edebiyatını oluşturan anonim halk edebiyatından mani ve türkü; Aşık edebiyatından koşma ve semai; dini-tasavvufi edebiyattan da ilahi ve nefes ele alınarak tür ve biçim özellikleri bakımından incelenmiştir. Bu inceleme sonucu mani, türkü, koşma, semai, varsağı ve destanın biçim özellikleri ağır basan halk edebiyatı ürünleri; koçaklama, güzelleme, taşlama, ağıt, ilahi, ninni, nefes, devriye, şathiye ve nutuğun ise tür özellikleri ağır basan halk edebiyatı ürünleri olduğu sonucuna varılmıştır. Anonim halk edebiyatı ürünleri içinde yer alan, manzum ve mensur örnekleri bulunan bilmece ve tekerlemenin nazım biçimi mi, nazım türü mü olduğu hususunda bir şey söylemek ise mümkün değildir. 

Anahtar Kelimeler

Türk halk şiiri, biçim, tür

Kaynakça

• Ahmet Talat (Onay), Halk Şiirlerinin Şekil ve Nevi, İstanbul 1928.
• Murat (Uraz), Halk Edebiyatı Şiir ve Dil Örnekleri, İstanbul 1933.
• Nihad Sami Banarlı, Metinlerle Edebi Bilgiler, İstanbul 1950.