Abstract
Van-Hakkari
kilims are tribal kilims with dark colors and dense patterns that are known by
local names. They are also woven in neighboring regions depending on where the
tribes live. There are a large variety of motifs in kilims that are similiar to
Iraqi and Iranian kilims. It is seen that many motifs such as wolf’s mouth,
fertility, scorpion, hook, ram’s horn, hands on hips, hand, finger, comb,
earring, bird, burdock and fetter are used. Tribal Conflict pattern is a new
and original pattern that the weaver designed it extemporally based on the
motifs used in the kilims of Van-Hakkari region during weaving. The exact same
reproduction of a woven kilim can not be made again. Therefore, every kilim
with Tribal Conflict pattern is uniqiue. In the pattern there are traditional motifs
and forms like triangle and lozenge that are repeating. In addition, with the
interpretation of the weaver, human and animal figures and flowers have been
stylized and interspersed in the pattern. The motifs and colors used are very
diverse and the pattern is generally dense and complex. Nine kilims with Tribal
Conflict design were examined in the article. These kilims were woven in the
kilim ateliers in Van as a part of a social responsibility project by Hisar
Anatolian Support Society (HASS) between the years of 2010 and 2020. There are
a large number of kilims with Tribal Conflict design in the inventory of the
society. Among them, different ones in terms of composition, color and size
were selected.
References
- Alantar, H. (2007). Motiflerin Dili. İstanbul: İTKİB İstanbul Halı İhracatçıları Birliği.
- Alastair, H. - Wyhowska, J. L. (2008). Kilim: The Complete Guide. Londra: Thames and Hudson.
- Aytaç, Ç. (1989). El Dokumacılığı. Ankara: Türk Hava Kurumu Basım Evi.
- Dölen, E. (1992). Tekstil Tarihi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Yayınları No: 92/1, Matbaa Eğitimi Bölümü Yayın No: 6.
- Evans, B. (2017). Carpets on the New Silk Road. Hali Magazine, 192, 34-35.
- Güldür, M. - M., Şentürk, Z. (2015). Hakkari Kilimciliği Üzerine Bir Araştırma. Kalemişi Dergisi, 3, 6, 101-117.
- Karahan, R. (1998). Van Kilimleri (Kitapta Bölüm). Van Kilims. 52-55.
- Karahan, R. (2007). Dünden Bugüne Hakkari Kilimleri. Ankara: T.C. Turizm ve Kültür Bakanlığı.
- Mercan, M., S. (1998). Tarihte Van (Kitapta Bölüm). Van Kilims. Van: Van Valiliği. 17-24.
- Mercan, Ü., M. (2018). Yöresel El Sanatlarında Van Halısı. Vankulu Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1, 241-270.
- Saltuk, L. (2011). KILIM: An Ancient Form of Art Where Young Women Express Their Dreams. Lale Magazine of The International Women of Istanbul, 02, 20-21.
- Taş, E. (2012). Van-Hakkari Yörelerinde Sine Olarak Bilinen Kilimler. Arış Dergisi, 8, 122-131.
- Yerli, M. - Karahan, R. (2000). Van Müzesinde Bulunan Van-Hakkari Yöresine Ait Bazı Kilim Örnekleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1, 17-31.
- Yağan, Ş. Y. (1978). Türk El Dokumacılığı. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Abstract
Van-Hakkari kilimleri koyu renkleri ve yoğun
desenleri olan, yöresel isimler ile anılan aşiret kilimleridir. Aşiretlerin
yaşadığı yerlere bağlı olarak komşu yörelerde de dokunurlar. Irak ve İran kilimleri ile benzerlik gösteren
kilimlerde motif çeşitliliği fazladır. Kurtağzı, bereket, akrep, çengel, koç
boynuzu, eli belinde, el, parmak, tarak, küpe, kuş, pıtrak ve bukağı gibi
birçok motifin kullanıldığı görülmektedir. Aşiret Kavgası deseni; dokuyucunun
dokuma sırasında Van-Hakkari yöresi kilimlerinde kullanılan motiflerden yola
çıkarak doğaçlama tasarladığı yeni ve özgün bir desendir. Dokunan bir kilimin
birebir aynısı tekrar yapılamaz. Bu yüzden Aşiret Kavgası desenine ait her
kilim biriciktir. Desende geleneksel motifler, üçgen ve baklava formlarının
birim tekrarı ile desteklenmektedir. Ayrıca dokuyucunun yorumu ile insan
sureti, hayvan figürleri ve çiçekler stilize edilmiş, desenin içine
serpiştirilmiştir. Kullanılan motif ve renkler çok çeşitli olup desen genel
olarak yoğun ve karmaşık bir yapıdadır. Makalede dokuz adet Aşiret Kavgası
desenli kilim incelenmiştir. Bu kilimler Hisar Anadolu Destek Derneği (HADD)
tarafından bir sosyal sorumluluk projesi kapsamında Van’da açılan kilim
atölyelerinde 2010-2020 yılları arasında dokunmuştur. Dernek envanterinde çok
sayıda Aşiret Kavgası desenli kilim yer almaktadır. Bunların arasından
kompozisyon, renk ve ebat açısından farklı özelliktekiler seçilmiştir.
References
- Alantar, H. (2007). Motiflerin Dili. İstanbul: İTKİB İstanbul Halı İhracatçıları Birliği.
- Alastair, H. - Wyhowska, J. L. (2008). Kilim: The Complete Guide. Londra: Thames and Hudson.
- Aytaç, Ç. (1989). El Dokumacılığı. Ankara: Türk Hava Kurumu Basım Evi.
- Dölen, E. (1992). Tekstil Tarihi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Yayınları No: 92/1, Matbaa Eğitimi Bölümü Yayın No: 6.
- Evans, B. (2017). Carpets on the New Silk Road. Hali Magazine, 192, 34-35.
- Güldür, M. - M., Şentürk, Z. (2015). Hakkari Kilimciliği Üzerine Bir Araştırma. Kalemişi Dergisi, 3, 6, 101-117.
- Karahan, R. (1998). Van Kilimleri (Kitapta Bölüm). Van Kilims. 52-55.
- Karahan, R. (2007). Dünden Bugüne Hakkari Kilimleri. Ankara: T.C. Turizm ve Kültür Bakanlığı.
- Mercan, M., S. (1998). Tarihte Van (Kitapta Bölüm). Van Kilims. Van: Van Valiliği. 17-24.
- Mercan, Ü., M. (2018). Yöresel El Sanatlarında Van Halısı. Vankulu Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1, 241-270.
- Saltuk, L. (2011). KILIM: An Ancient Form of Art Where Young Women Express Their Dreams. Lale Magazine of The International Women of Istanbul, 02, 20-21.
- Taş, E. (2012). Van-Hakkari Yörelerinde Sine Olarak Bilinen Kilimler. Arış Dergisi, 8, 122-131.
- Yerli, M. - Karahan, R. (2000). Van Müzesinde Bulunan Van-Hakkari Yöresine Ait Bazı Kilim Örnekleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1, 17-31.
- Yağan, Ş. Y. (1978). Türk El Dokumacılığı. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Turkish Folklore, Sociology of Migration, Ethnicity and Multiculturalism |
| Journal Section | Articles |
| Authors | |
| Publication Date | June 15, 2020 |
| Submission Date | April 24, 2020 |
| Published in Issue | Year 2020 Volume: 13 Issue: 30 |
