TOPLUM VE BİREYİN İNTİKAM ÇATIŞMASI: M.Y. LERMONTOV’UN “VADİM”İ

Year 2023, Volume: 16 Issue: 44, 1843 - 1858, 20.12.2023

İren Dilara Kongaz

https://doi.org/10.12981/mahder.1343048

Abstract

19. yüzyıl Rus edebiyatının önemli yazarlarından Mihail Yuryeviç Lermontov, otoriter devlet yönetiminin ve despot yöneticilerin yarattığı toplumsal baskının derinden hissedildiği Çar I. Nikolay’ın hükümdarlık döneminde yaratıcılığını şekillendirir. Toprak köleliğinin yarattığı acımasız hayat koşullarını, yetkisini kötüye kullanan yöneticileri, ayrıcalıklı, eğitimli ancak eylemsiz, halktan kopuk soylu sınıfını eserlerinde sert bir şekilde eleştiren yazar 1832 yılında yazmaya başladığı “Vadim” adlı eserinde döneminin olumsuzluklarını Çariçe II. Katerina döneminde yaşanan Pugaçev İsyanı çerçevesinde okuyucuya aktarır. Soylu-köylü sınıfı arasındaki uçurumun derinleşmesine neden olan II. Katerina yönetimi, Rus bireyinin ve toplumunun kaderini etkileyen sarsıcı sonuçlar doğurur. İnsanlık onurunu zedeleyen davranışlara maruz kalan halkın içinde doğan intikam duygusu kendi kaderini sorgulamasına zulüm edene karşı ayaklanmasına neden olur. Bu bağlamda devlet yönetiminin yarattığı olumsuz koşulların hem bireylerin hem toplumun üzerindeki yıkıcı etkisini göstermek isteyen Lermontov, “Vadim” eserinde melek-şeytan, iyi-kötü, güzel-çirkin gibi zıt kavramları kullanarak romantik, soyut imgeler çerçevesinde gerçekçi bir bakış açısı ile kahramanlarını betimler. Çalışmamızda II. Katerina yönetiminin yarattığı bozuklukların, olumsuzlukların ve yıkımın birey-toplum üzerindeki etkisi irdelenerek, Vadim adlı kahramanın bireysel intikam duygusunun ayaklanan halk kitlesinin öfkesi ile nasıl bütünleştiği incelenecektir. Bu bağlamda Lermontov’un intikam ve isyan kavramlarını anlatmak için kullandığı imgeler, kahramanların iyi-kötü arasındaki seçimleri, toplum-bireyin yaşadığı öfke yazarın yaratıcılığı ve düşünceleri çerçevesinde betimleyici metotla incelenmeye çalışılacaktır.

Keywords

Lermontov, Vadim, Pugaçev İsyanı, Rus Edebiyatı, Rusya’da Toprak Köleliği

THE CONFLICT OF SOCIETY AND THE INDIVIDUAL FOR REVENGE: M.Y. LERMONTOV'S "VADIM"

Abstract

Mihail Yuryevich Lermontov, one of the important writers of 19th century Russian literature, shapes his creativity during the reign of Tsar Nicholas I, when the despotic state administration and the social pressure created by the rulers were deeply felt. The author, who harshly criticizes the brutal living conditions created by land slavery, the rulers who abused his authority, and the privileged, educated but inactive noble class in his works, in his work "Vadim", which he started to write in 1832, reflects the negativities of his period to Czarina II. It tells the reader within the framework of the Pugachev's Rebellion that took place during the Katerina period. II., which caused the gap between the noble-peasant class to deepen. Catherine's rule has staggering consequences that affect the fate of the Russian individual and society. The feeling of revenge that arises in the people who are exposed to behaviors that harm human dignity causes them to question their own destiny and revolt against the persecutor. In this context, Lermontov, who wants to show the destructive effect of the negative conditions created by the state administration on both individuals and society, uses contrasting concepts such as angel-devil, good-evil, beautiful-ugly, in his work "Vadim", and describes his heroes with a realistic perspective within the framework of romantic, abstract images. In our study II. By examining the effects of the disorders, negativities and destruction created by the Catherine administration on the individual-society, it will be examined how the individual revenge of the hero named Vadim integrates with the anger of the uprising public mass. In this context, the images used by Lermontov to explain the concepts of revenge and rebellion, the choices of the heroes between good and evil, the anger experienced by the society-individual will be tried to be examined with a descriptive method within the framework of the author's creativity and thoughts.

Keywords

Lermontov, Vadim, Pugachev, Russian Literature, Serfdom in Russia

References

• Acar, K. (2012). Ortaçağ’dan Sovyet Devrimi’ne Rusya. İstanbul: İletişim.
• Andronikov, İ. L. (1848). Lermontov v rabote nad romanom o pugaçevskom vosstanii, Oglavlenie vtorogo Lermontovskogo toma. Moskva: A.N. SSSR.
• Dolgih, A.N. (2019). O hronologiçeskih ramkah i etapah razvitiya krepostnogo prava v Rossii. Aktualnıye Voprosı Rossiskoy İmperi, 3(3), 33-42.
• Eyhembaum, B. (1924). Lermontov. Leningrad: Gosudarstvennoe İzdatelstvo.
• Lebedev, Yu. V. (2007). İstoriya russkoy literaturı xıx. veka. Moskva: Prosveşenie.
• Lermontov, M.Y. (1925). Vadim. Aşık Garip. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• Lermontov, M.Y. (2014). Polnie sobranie soçinen. T. 4, Peterburg: Elektronnaya Biblioteka Puşkinskogo Doma.
• Lermontov, M.Y. (2023). Hançer-seçme şiir ve manzumeler. (çev.: Ataol Behramoğlu), İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
• Mihaylova, E. (1957). Proza Lermontova. Moskva: Gosudarstvennoe İzdatelstvo.
• Orlov, A.S. vd. (2011). İstoriya Rossii, Moskva: Prospekt.
• Puşkin, A.S. (2013). Rossiya! Vstan i vozvışaysya!. Moskva: İnstitut Russkoy Tsivilizatsii.
• Vyaçeslovovna, B.V. (2020). K voprosu o tsentralnom konflikte v romane M.Yu. Lermontova “Vadim”. Litera, 8, 1-8.
• Zamaleyev, A.F. (2016). İstoriya oteçestvennoy kulturı. Moskva: Yurat.