PRESERVATION AND STORAGE OF SOME TRADITIONAL WOMEN'S CLOTHES, SPECIALLY DURING THE 20TH CENTURY

Year 2024, Volume: 17 Issue: 45, 317 - 337, 18.03.2024

Ayşe Gamze Öngen

https://doi.org/10.12981/mahder.1406877

Abstract

Clothing stands out as an important cultural value in Turks. In this context, it is necessary to preserve historical clothes so that they can be passed on to future generations. This study emphasizes the importance of providing appropriate environmental conditions in the context of preserving and exhibiting historical clothing. Because the conditions of the environments where the clothes are stored or exhibited stand out as a critical factor in damage to the works. Similarly, the negative effects of the human factor on clothing cannot be ignored.
Within the scope of the study, 3 works selected from nearly 50 women's traditional clothing samples in a private collection of the 20th century were examined. The purpose of examining traditional clothing samples is to determine how these works are affected by negative environmental factors resulting from their production with natural materials. In this way, the unfavorable conditions in which women's clothing is stored and the effects of negative factors on the destruction of artifacts are especially concentrated on the human factor. Considering that there are many cultural values kept in our country under unfavorable conditions at home by people who do not have conservation knowledge, sharing conservation information and supporting it with visual data is an important goal. In addition, the methods necessary to prevent further wear and tear of historical clothes that have survived to the present day have been examined using developing technology. In this context, it is aimed to transfer important information to extend the life of textiles to future generations. However, there are limited scientific studies on the protective methods applied to preserve historical clothing. Therefore, the study is aimed to make a unique contribution to the literature. It was also emphasized that protective conservation methods should be considered from a broader perspective in order to ensure the transfer of our cultural assets to future generations.

Keywords

Women's Cıothes, Cepken, Shalwar, Entari, Conservation

20.YÜZYIL ÖZELİNDE BAZI GELENEKSEL KADIN GİYSİLERİNİN KORUNARAK SAKLANMASI

Abstract

Türklerde giyim-kuşam, önemli kültürel bir değer olarak, öne çıkmaktadır. Bu nedenle, tarihi giysilerin bilinirliliğini sağlamak adına, bu eserlerin gelecek nesillere aktarılabilmesi için korunarak saklanmalırı gerekir. Bu çalışma, tarihi giysilerin korunarak saklanması ve sergilenmesi için uygun çevresel koşulların sağlanmasının önemini vurgulamaktadır. Çünkü giysilerin saklandığı veya sergilendiği ortamların çevresel koşulları, eserlerin zarar görmesinde önemli bir etkendir. Ayrıca, insan faktörü de giysiler üzerinde olumsuz etkiler yaratmaktadır.
Çalışma kapsamında, 20. yüzyıla ait özel bir koleksiyonda yer alan 50’ye yakın kadın giysi örneğinden seçilen 3 eser incelenmiştir. Geleneksel kadın giysi örneklerinin incelenme amacı, bu eserlerin doğal malzemelerle üretilmelerinden kaynaklanan olumsuz çevresel faktörlerden, nasıl etkilendiklerini tespit etmektir. Bu şekilde, kadın giysilerinin saklandığı koşulların elverişsizliği ve olumsuz faktörlerin eserler üzerindeki tahribatıyla birlikte, özellikle insan faktörünün etkisinin de önemli olduğu görülmektedir. Zira, ülkemizde evlerde elverişsiz koşullarda konservasyon bilgisine sahip olmayan kişiler tarafından saklanan birçok kültürel değerin olduğu düşünüldüğünde, koruyucu konservasyon bilgilerinin paylaşılması ve görsel verilerle desteklenmesi önemli bir hedeftir. Ayrıca, günümüze kadar ulaşabilen tarihi giysilerin daha fazla yıpranmaması için gerekli yöntemler, gelişen teknolojik bilgilerden faydalanılarak eserler incelenmiştir. Bu bağlamda, tekstillerin ömürlerini uzatmaya yönelik önemli bilgilerin gelecek nesillere aktarılması hedeflenmiştir. Ancak, tarihi giysilerin korunması için uygulanan koruyucu yöntemlere dair sınırlı sayıda bilimsel çalışma bulunmaktadır. Bu nedenle, çalışmanın literatüre özgün bir katkı sağlaması hedeflenmiştir. Ayrıca kültürel varlıklarımızın gelecek kuşaklara aktarılmasını güvence altına almak adına koruyucu konservasyon yöntemlerinin daha geniş bir perspektifte ele alınması gerektiği vurgulanmıştır.

Keywords

Kadın Giysisi, Cepken, Şalvar, Entari, Konservasyon

References

• Baydar, N. (2001). Kütüphanelerdeki el yazmaların pasif konservasyonu. Türk Kütüphaneciliği, 15 (4), 365-377. Wolf, S. J. (1995), Koleksiyonlarda yer alan tekstillerin bakımı ve korunması. (çev.: Nevin Enez). Antik Dekor Dergisi, 29, 80-84.
• The Textile Museum, (2001). “Guidelines for the care of textiles”. Environmental Control, Washington, DC,
• Uygur, A. (2000), Müzelerde bulunan tarihi tekstil ürünlerinin korunmasını etkileyen koşullar ve alınabilecek önlemler. I. Ulusal taşınabilir kültür varlıkları konservasyonu ve restorasyonu kolokyumu, 6-7 Mayıs-1999, 65-74, Ankara.