STRUCTURAL ANALYSIS OF AYDIN REGION FOLK DANCE MUSIC

Year 2024, Volume: 17 Issue: 48, 2427 - 2442, 26.12.2024

Uğur Bulut , Zeynel Turan

https://doi.org/10.12981/mahder.1510340

Abstract

Folk dances, one of the most important parts of Turkish folklore, is a subject that cannot be considered separately from music. Folk dances are the cultural indicator of the people, which are the mirror of the society in terms of content and function, and a way of expressing their identity. In the socio-cultural sense, it is an important part of Turkish culture with its musical diversity and abundance of folkloric materials. Folk dances play an important role in the transmission of folk culture with their musical structure and performance. Rhythm is the most important factor that forms the musical structure of folk dances. In this study, the structural analysis of Aydın traditional dance tunes is discussed. This study aims to reveal and classify the musical and characteristic structure of folk dance music performed in Aydın provinces and districts by analyzing them in terms of form, method, karer sound, sound width and makam features. In the research, the case determination method was utilized and the survey model was used. The population of the research is Zeybek dances and the sample consists of traditional dance music of Aydın province. In this context, the form, usul, makam, decision tones and sound width of 44 folk dance tunes mentioned in the TRT repertoire and literature review were analyzed. As a result, Aydın folk dance music has been analyzed within the framework of different variables and an imprint list that can be useful for the field has been created.

Keywords

Aydın, Folk Dance, Music, Rhytm, Analysis

AYDIN YÖRESİ HALK DANSLARI EZGİLERİNİN YAPISAL ANALİZİ

Abstract

Türk folklorunun en önemli parçalarından biri olan halk dansları, müzikten ayrı düşünülemeyecek bir konudur. Halk dansları, içerik ve işlev bakımından toplumun aynası olma özelliği gösteren halkın kültürel göstergesi ve kimliğini ifade etme biçimidir. Sosyo-kültürel anlamda müzik çeşitliliği ve folklorik malzeme çokluğu ile Türk kültürünün önemli bir parçasıdır. Halk dansları, müzikal yapısı ve icrası ile halk kültürünün aktarımında önemli bir rol üstlenmektedir. Ritim ise halk dansları müzik yapısını oluşturan en önemli etkendir. Çalışmada Aydın geleneksel dans ezgilerinin yapısal analizi ele alınmıştır. Bu çalışma, Aydın il ve ilçelerinde icra edilen halk dansları müziklerinin, form, usul, karar sesi, ses genişlikleri ve makam özellikleri bakımından analiz edilerek, müzikal ve karakteristik yapısını ortaya koymayı ve bu çerçevede sınıflandırılmasını amaçlamaktadır. Araştırmada durum saptama yönteminden yararlanılmış olup, tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evreni Zeybek dansları olup örneklemini Aydın ili geleneksel dans müzikleri oluşturmaktadır. Bu bağlamda TRT repertuvarı ve alanyazın taramasında ismi geçen 44 halk dansları ezgisinin form, usul, makam, karar sesleri ve ses genişliği analizleri yapılmıştır. Sonuç olarak Aydın halk dansları müzikleri farklı değişkenler çerçevesinde incelenerek, alana faydalı olabilecek bir künye listesi oluşturulmuştur.

Keywords

Aydın, Halk Dansları, Müzik, Ritim, Analiz

References

• Aydın, A. (2011). Aydın-Germencik’te halk oyunları ve halk müziği geleneği. İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Akdoğu, O. (2004). Bir baş kaldırı öyküsü zeybekler tarihi-ezgileri-dansları. İzmir: Sade Matbaacılık.
• Aktaş, G. (1999). Temel dans eğitimi. İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi.
• Baykurt, Ş. (1995). Anadolu kültürleri ve Türk halk dansları. Ankara: Yeniden Doğuş Matbaası.
• Çetin, N. (2018). Aydın geleneksel danslarının etnokoreolojik açıdan incelenmesi. İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Dağlı, H. A. (2012). Manisa Turgutlu yöresinde halk oyunları ve halk oyunlarına eşlik eden yöresel sazlar. İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Dağlı, H. A. (2020). Zeybek oyunlarının sahne sunumlarında orkestrasyon ve özgün kompozı̇syon denemelerı̇. İzmir: Yaşar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Sanatta Yeterlilik Tezi.
• Demirsipahi, C. (1977) Türk halk oyunları, Ankara: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Emnalar, A. (1998). Tüm yöreleriyle Türk halk müziği ve nazariyatı. İzmir: Ege Üniversitesi Basım Evi.
• Erkan, T. (2000). Türk halk oyunları müziğinde toplu çalgılama (Muğla örneği). İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Erkan, T. (2020). Zeybek müziğinin zamansal, tempo ve bireşim değerlendirilmesi. Eurasian Journal of Music and Dance, 17, 286-303.
• Eroğlu, T. (2010). Türk dans antropolojisine giriş. Ankara: Yurt Renkleri Yayınları
• Eroğlu, T. (2017). Dans kavramı ve dansın işlevi. The Journal of Academic Social Science Studies, 60, 215-226.
• Gülbeyaz, K. (2006). Hareket bilimi ve kültürel açıdan Türk halk oyunlarının incelenmesi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Sanatta Yeterlilik Tezi.
• Karademir, A. (2002). Zeybek dansları. Zeybek Kültürü Sempozyumu, Muğla: Muğla Üniversitesi Yayınları.
• Kurgen, O. (2010). İzmir ve çevresi zeybek oyunlarına eşlik eden geleneksel çalgı takımları. İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Okdan, H. Y. (2012). Batı Anadolu'da yörük müziği ve kadın icraları. İzmir: T.C. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Okdan, H. Y. (2014). Zeybek oyunlarına eşlik eden çalgı takımları. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, 45, 1-7.
• Özbilgin, M. Ö. (1995). Türk halk oyunlarında tür ve biçim sorunu. İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Özbilgin, M. Ö. (2002). Zeybek oyunlarında doğaçlama ve kişisel tavır. Zeybek Kültürü Sempozyumu. Muğla: Muğla Üniversitesi Yayınları.
• Sümbüloğlu, V. (2019). Sağlık bilimlerinde araştırma yöntemleri. Ankara: Hatiboğlu Yayıncılık.
• Sütoğlu, S. (2011). Denizli ve yöresi halk oyunlarında kullanılan çam sipsi ve grangaz takımının yöre oyun kültürüne etkileri. İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Şahin, M. (2009). Türk halk oyunları türlerine göre asma davulun incelenmesi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Sanatta Yeterlilik Tezi.
• Turan, Z. (2023). Güzel sanatlar üzerine güncel konular ve araştırmalar. Türk Halk Oyunları Müziklerinden Orkestral Değişim, (ed.: M. Kaptan), 85-114, Gaziantep: Özgür Yayınları.
• Yıldırım, A.- Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara, Seçkin Yayıncılık.