THE CONCEPT OF GENDER IN TERMS OF CULTURAL CODINGS AND BODY POLITICS USED IN PROPAGANDA POSTERS

Year 2025, Volume: 18 Issue: 51, 1734 - 1750, 28.09.2025

Merve Duydu

https://doi.org/10.12981/mahder.1554705

Abstract

The 20th century, which witnessed two major world wars and many revolutions, has been the most effective period in human history when the concept of propaganda was used. The basic motivation in war posters designed to shape public will as a propaganda tool is to influence the emotions of the people, encourage people to join the army and ensure that the war is supported materially and morally. While determining war-time propaganda, the concepts of persuasion, warning, suggestion and desire were taken as the basis and poster designs were shaped around these basic concepts. These concepts, in turn, formed the basis of many propaganda posters with the cultural codings imposed on the body through the concept of gender. Within the scope of national policies, the communication language created through visual culture during wartime has been used for many purposes such as gathering public support, implementing policies thought to be in the interest of the country, and creating a perception of superiority over other war counterparts. In line with the messages they contain, propaganda visuals pave the way for the analysis of the communication language and the questioning of the concepts found in the poster within different contexts when the style, cultural code, and design principles are taken into consideration. The cultural codes contained in propaganda visuals contribute to the development of visual literacy and shed light on the history of societies. In this study; the body politics applied in war-time posters and the persuasion mechanism in propaganda posters were examined through gender roles.

Keywords

War , Propaganda , Poster , Gender , Politics

KÜLTÜREL KODLAMALAR ÖZELİNDE TOPLUMSAL CİNSİYET KAVRAMI VE PROPAGANDA AFİŞLERİNDE KULLANILAN BEDEN POLİTİKASI

Abstract

İki büyük dünya savaşı ve birçok devrime tanıklık etmesiyle 20. yüzyıl insanlık tarihinde propaganda kavramının en etkili kullanıldığı dönem olmuştur. Bir propaganda aracı olarak kamusal iradeyi şekillendirmek amacıyla tasarlanan savaş afişlerinde temel motivaston, halkın duygularını etkilemek, insanları orduya katılmaya teşvik etmek ve savaşın maddi ve manevi açıdan desteklenmesini sağlamaktır. Savaş dönemi propagandaları belirlenirken temele ikna, uyarı, telkin ve istek kavramları alınarak afiş tasarımları bu temel kavramlar etrafında şekillendirilmiştir. Bu kavramlar ise, toplumsal cinsiyet kavramı üzerinden bedene yüklenen kültürel kodlamalarla birçok propaganda afişinin temelini oluşturmuştur. Ulusal politikalar kapsamında, savaş dönemlerinde görsel kültür aracılığıyla oluşturulan iletişim dili halkın desteğini toplamak, ülke yararına olduğu düşünülen politikaları uygulamak ve savaşın diğer muhataplarına karşı üstünlük algısı oluşturmak gibi birçok amaç doğrultusunda kullanılmıştır. İçinde barındırdığı mesajlar doğrultusunda propaganda görselleri üslup, kültürel kod ve tasarım ilkeleri göz önünde bulundurulduğunda iletişim dilinin çözümlenmesi ve afişte bulunana kavramların farklı bağlamlar çerçevesinde sorgulanmasının önünü açmaktadır. Propaganda görsellerinin içinde barındırdığı kültürel kodlamalar görsel okuryazarlığın gelişimine katkı sağlarken toplumların tarihine ışık tutmaktadır. Bu çalışmada; savaş dönemi afişlerinde uygulanan beden politikası ve toplumsal cinsiyet rolleri üzerinden propaganda afişlerinde ki ikna mekanizması incelenmiştir.

Keywords

Savaş , Propaganda , Afiş , Toplumsal Cinsiyet , Siyaset

References

• Butler J.(2009). Toplumsal cinsiyet düzenlemeleri. (çev.: Begüm Kovulmaz), Cogito Üç Aylık Düşünce Dergisi, 58, 73-92.
• Clark, T.(1997). Sanat ve propaganda, Kitle Kültürü Çağında Politik İmge, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Çetin, B. (2014). Propaganda olgusu ve propagandanın Amerikanlaşması. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24(2), 239-266.
• Deneçli, S. - Deneçli, C. (2014). Propagandada iknanın yeri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(28), 35-48.
• Domenach,J M.(1995). Politika ve propaganda. (çev.: Tahsin Yücel ), İstanbul: Varlık Yayınları.
• Dülgeroğlu-Y. S. (2007). Sosyal içerikli grafik tasarım. Grafik Tasarım Dergisi, 4 (2), 68-72.
• Foster, H.(2008). Çağdaş sanatta siyasal kavram. Sanat/siyaset. İstanbul: İletişim Yayınları
• Foucault, M.(2000). Büyük kapatılma. (çev.: Işık Ergüden-Ferda Keskin), İstanbul, Ayrıntı Yayınları.
• Işık E. (1998). Beden ve toplum kuramı. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Kreft, L.(2008). Sanat ve siyaset: Sanatın siyaseti ve siyasetin sanatı. Sanat/Siyaset: Kültür Çağında Politika ve Kültürel Politika, (çev.: Elçin Gen), İstanbul: İletişim Yayınları
• Yuval-D.N.(2003). Cinsiyet ve millet. (çev.: A. Bektaş), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Wolff, J. (1993). The social production of art. London: Macmillan.