TÜRK MÜZİĞİ ÇALGILARININ BATI MÜZİĞİNDE VE ÇOK SESLİ TÜRK MÜZİĞİNDE KULLANIMINA İLİŞKİN DİNLEYİCİ GÖRÜŞLERİNİN BELİRLENMESİ

Year 2025, Volume: 18 Issue: 51, 1716 - 1733, 28.09.2025

Ayşe Özlem Akdeniz , Arman Artaç , Hüseyin Bülent Akdeniz

https://doi.org/10.12981/mahder.1582465

Abstract

Müzik evrensel olsa da her toplumun kendi kültürleri ekseninde ortaya çıkardığı geleneksel müziklerin icrası için kullandıkları kendilerine özgü enstrümanlar o toplumun bireylerinin iç dünyalarına hitap etmektedir. Bir toplumun özgün müziğinde kullanılan ve o toplumun bireylerini etkileyen melodik, ritmik yapılar ve çalgılar farklı müzik türleriyle sonsuz birleşim kombinasyonları oluşturabilmektedir. Bu kombinasyonlar günümüzdeki dünyanın küreselleşmesinin sonucunda müzik kültürlerinde de farklı arayışlar ve yeni renkler oluşmasını sağlamaktadır. Batı müziği ve Türk müziği eserlerinin entegre edilmiş versiyonları, yeni düzenlemeler yapılmış yorumları dinleyiciler üzerinde farklı duygular, ve düşünceler oluşmasına neden olabilmektedir. Bu tür müzikal birleşimler alana özgün katkılar sağlayacak ve yeni müzikal sentezler oluşmasını tetikleyecektir. Bu çalışmada temel olarak Türk müziği eserlerini çok sesli ve Batı müziği çalgılarının katılımıyla yorumlamanın dinleyiciler üzerinde ne tür etkiler yarattığı belirlenmiştir. İzleyici üzerinde uygulanan anketler aracılığıyla alınan sonuçlara göre Klasik müzik konser repertuvarları belirlenebilecek, Türk müziği çalgılarının da yer aldığı Klasik Batı müziği eserleri ve geleneksel Türk müziği eserleri bu repertuvarlara katılacak, bu da Türk dinleyicisinin Klasik Batı müziği ile yakınlaşması konusunda yeni bir yol açacaktır. Bu amaçlarla Batı müziği eserlerinin icrasına, yeni düzenlemelerle ney, kemençe ve kanun gibi Türk müziği çalgıları da eklenmiştir. Böylece Türk müziğinin zengin kültürel yapısının, Batı müziği eserlerinin yorumlanmasındaki alışılmış kalıpları kırması ve çağdaş bir yaklaşımla ele alınması söz konusu olacaktır. Çalışma kapsamında Eskişehir, Kütahya ve Afyonkarahisar’da konserler yapılmıştır. Elde edilen veriler araştırmacılar tarafından geliştirilecek görüş belirleme anketiyle toplanmıştır. Anket likert tipi ve açık uçlu sorulardan oluşmaktadır. Toplanan verilerin içerik analizi çözümlenmiştir, ayrıca betimsel değerler paylaşılmıştır.

Keywords

Batı Müziği , Türk Müziği , Çalgı , Konser , Dinleyici.

DETERMINATION OF LISTENER OPINIONS ON THE USE OF TURKISH MUSIC INSTRUMENTS IN WESTERN MUSIC AND POLYPHONIC TURKISH MUSIC

Abstract

Although music is universal, the unique instruments that each society uses for the performance of traditional music created on the axis of their own culture appeal to the inner worlds of the individuals of that society. The melodic, rhythmic structures and instruments used in the original music of a society and affecting the individuals of that society can create endless combinations with different musical genres. These combinations cause different searches and new colours in music cultures as a result of the globalisation of the world. By interpreting Turkish music pieces with polyphony and incorporating Western music instruments, unique emotions and thoughts can be evoked in listeners. Through questionnaires administered to the audience, the impact of these musical combinations will be assessed, and classical music concert repertoires will be curated accordingly. This innovative approach seeks to bridge the gap between Classical Western music and Turkish audiences, paving the way for new musical syntheses.For these purposes, Turkish music instruments has been added such as ney, kemençe and kanun to the performance of Western music works with new arrangements. In this way, the rich cultural structure of Turkish music will break the usual moulds in the interpretation of Western music pieces and will be handled with a contemporary approach. Within the scope of the study, datum were collected with an opinion survey which was develop by the researchers.

Keywords

Western Music , Turkish Music , Instrument , Concert , Audience

References

• Artaç, A. (2019). Ziya Gökalp’in milli müziğimizi oluşturmakla ilgili düşüncelerinin Atatürk’ün aynı doğrultudaki fikirlerine ve çağdaş Türk müziğine etkileri. İnönü University International Journal of Social Sciences (INIJOSS), 8 (2), 529-550.
• Ayas, A. G. (2016). Musiki Iinkılabı ve Rus modeli: Karşılaştırmalı müzik sosyolojisi açısından bir tartışma. Bilig Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, (77), 131-155.
• Glesne, C. (2014). Nitel araştırmaya giriş. (çev. ve ed.: A. Ersoy ve P. Yalçınoğlu), 4. Baskı, Ankara: Anı.
• Gülhan, F. (2014). Türk müziği konservatuvarlarında 4 yıllık ortaöğretim ney eğitimi için bir müfredat programı önerisi. İstanbul: T.C. Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Kahramankaptan, Ş. (2013). Hindemith raporları 1935-1936-1937. (çev.: Elif Damla Yavuz), 1. Baskı, Ankara: Sevda Cenap And Müzik Vakfı Yayınları.
• Ersu, D. (2006). 4 telli klasik kemençe’nin Türk müziği’ndeki icraya katkıları. İstanbul: Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Say, A. (1994), Müzik tarihi, Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
• Wimmer, R. D. – Dominick, J.R. (2000). Mass media research: An introduction. 6th ed., Belmont: CA: Wadsworth.