ÇİN SOSYOKÜLTÜREL HAYATINDA NASRETTİN HOCA

Year 2025, Volume: 18 Issue: 51, 1445 - 1460, 28.09.2025

Aliye Altınkaya Duman

https://doi.org/10.12981/mahder.1601895

Abstract

Sosyal uyum normları dâhilinde yaşanılan toplumlarda kültürel birikimin ve kültürel etkileşimin sağlıklı yaşanıldığı görülür. Kültürel etkileşim sonucu meydana gelmiş Çinlilerin Nasrettin Hocası Afanti (阿凡提), ortak bir kültürel değer olarak başta sözlü edebî olarak ve sonrasında çevirilerle bir kültürel aktarımın gerçekleşmesini sağlamıştır. Nasrettin Hoca’nın coğrafyalar arası yolculuğu bir kültürlerarası yolculuktur. Bu yolculuk sırasında kültürlerarası etkileşim ve mizah bağlamında Nasrettin Hoca hikâye veya fıkralarının incelenmesi gerekli görülmüştür. Dünyaca sahiplenilen bilge hoca mizah ustası Unesco somut olmayan kültürel mirasımız Nasrettin Hoca Çin’de “Türkiye’nin Hocası” olarak bilinmektedir. Çin kültür ve gelenekleriyle harmanlanmış, milleti ayakta tutan millî değer olarak benimsenen Afanti’nin hikâyesi sadece bir kişinin yaratılışı değil, aynı zamanda kolektif bilgeliğinin ve zenginliğinin âdeta kristalleşmiş hâlidir. Li Yaozong (李耀宗), 1980 baharında “Pekin Akşam Haberleri” gazetesinde “Afanti Yeni Bölüm (阿凡提新篇)” sütununu oluşturmuştur. Çin akşam gazetesinde yer alan “Afanti Yeni Bölüm” sütununda geçen Afanti hikâyeleri mizah algısı ve kültürlerarası etkileşim çerçevesinde incelenecektir. İnceleme sonucu Nasrettin Hoca’nın üslubunun kırıcı olmadığı bilakis düşündürücü olduğu ve her daim haklı olan yanı ortaya konulmaktadır. Türk kültürüne özgü bir değerin uluslararası düzeyde ve ortak kültüre sahip iki milletin tekrardan ortak bir kültürel değerde buluşabileceği ve bu vesileyle ilişkilerin olumlu bir noktada ilerleyeceği düşüncesi varsayımı bu çalışmayı gerekli kılmıştır. Çalışmanın odak noktası, söz konusu Çinlilerin Nasrettin Hocası Afanti’nin Çin kültür değerlerinde olan karşılığının ana unsurları ile olan sembolik ilişkisidir.

Keywords

Nasrettin Hoca , Afanti , Çin , Mizah , Kültürel Etkileşim

NASREDDIN HODJA IN CHINA’S SOCIO-CULTURAL LIFE

Abstract

In societies where social harmony norms are upheld, it is observed that cultural accumulation and cultural interaction are experienced healthily. The Chinese version of Nasreddin Hodja, Afanti (阿凡提), which emerged as a result of cultural interaction, has facilitated a cultural transmission, initially through oral literature and later through translations, as a shared cultural value. Nasreddin Hodja’s intercontinental journey is an intercultural journey. During this journey, it has been deemed necessary to examine the stories or anecdotes of Nasreddin Hodja in the context of intercultural interaction and humor. The wise master of humor, universally embraced, our intangible cultural heritage recognized by UNESCO, Nasreddin Hodja, is known in China as “Türkiye’s Hodja.” The story of Afanti, who is intertwined with Chinese culture and traditions and embraced as a national value that sustains the nation, is not just the creation of an individual but also a crystallized form of collective wisdom and richness. Li Yaozong (李耀宗) created the “Afanti New Chapter (阿凡提新篇)” column in the “Peking Evening News” in the spring of 1980. The Afanti stories featured in the “Afanti New Chapter” of the Chinese evening newspaper will be examined within the framework of humor perception and intercultural interaction. As a result of the examination, it is revealed that Nasreddin Hodja’s style is not offensive, but rather thought-provoking, and he is always justified. The assumption that a value unique to Turkish culture can be a common cultural value for two nations with a shared culture at the international level, and that this can lead to positive progress in their relations, has made this study necessary. The focus of the study is the symbolic relationship between the main elements of the Chinese counterpart of Nasreddin Hodja, Afanti, and the values of Chinese culture.

Keywords

Nasreddin Hodja , Afanti , China , Humor , Intercultural Interaction

References

• Albayrak, A. (2001). Söz incileri, Yedi İklim, Nasreddin Hoca Özel Sayısı, 22-24.
• Alptekin, T. (2024). Toplumsal cinsiyet rolleri bağlamında Nasreddin Hoca fıkraları, Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, Özel Sayı, 187-210.
• Arı, S. (2016). Çeviri ve kültürel semboller. Sakarya: Değişim Yayınları.
• Aydın G. (2020). Kültür öğretiminin temel kavramları. Yabancı/İkinci Dil Öğretiminde Kültür ve Kültürel Etkileşim, (ed.: G. Aydın), 1-50, Ankara: Pegem Akademi.
• Bascom, W. R. (1954). Four functions of folklore. The Journal of American Folklore. 67(266), 333-349.
• Croitoru, E. (2013). (Trans) Cultural, imaginary, humorous. Conference Paper: Language and Literature: European Landmarks of Identity. From the Linguistic to the Cultural Imaginary, Romania: Universitatea din Pitesti.
• Duman, M. (2018). Nasreddin Hoca ve 1616 fıkrası. 1. Baskı, İstanbul: Everest Yayınevi.
• Ekti, M. (2013). Relating to the translatability of humour, Milli Folklor, 100, 162-170.
• Öğüt Eker, G. (2009). İnsan, kültür, mizah. Ankara: Grafiker Yayınları.
• Ge Baoquan. (戈宝权) (1980). The Effendi. A New Cartoon Film, 105-110, Pekin: Chinese Literature.
• Haci, R. (2004). Çin’de Nasreddin Hoca. 3. Uluslararası Türk Medeniyetlerinde Sözlü Kültür Geleneği (Fıkralar) Sempozyumu Bildirileri, 87-88, Denizli: Egeli Araştırmacı ve Yazarlar Birliği (Egay-Der) Yayınları
• Li, Fengxiang. (李凤祥). (1984). 怎样为“阿凡提新篇”.新闻与写作. J.03 期. Zenyang wei “Afanti xin pian” (“Afanti Yeni Bölüm” Nasıl Oluşturulur?), Xinwen yu xiezuo, J. 03. Qi.
• Nasrattınoğlu, İ. Ü. (1989). Çin halk cumhuriyeti ve S.S.C.B.’nde Nasreddin Hoca ile ilgili tespitler. I. Milletlerarası Nasreddin Hoca Sempozyumu Bildirileri, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Nasrattınoğlu, İ. Ü. (1996). Nasreddin Hoca’nın dünyası/ Unesco 1996 Nasreddin Hoca Yılı. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yay.
• Özdemir, N. (2010). Mizah, eleştirel düşünce ve bilgelik: Nasreddin Hoca. Milli Folklor, 100, 27-40.
• Tian Huan (田欢). (2006). 生成过程中的民间英雄- 试述阿凡提形象的变化特征 (Halk kahramanının Oluşum Süreci- Afanti imajının değişen özellikleri üzerine). 民族文学研究 (Minzu Wenxue Yanjiu), 41-46.
• Tuohy, S. (1991). Cultural metaphors and reasoning: Folklore scholarship and ideology in contemporary China. Asian Folklore Studies, 50(1), 189-220.
• Yalçın, P. (2015). Çeviri stratejileri kuram ve uygulama. Ankara: Grafiker Yayınları.
• Yıldırım, D. (1999). Türk edebiyatında Bektaşî fıkraları. Ankara: Akçağ Yayınevi.
• Zabalbeascoa, P. (2005). Humor and translation—an interdiscipline. Humor, 18(2), 185-207.
• Zhang Shiyi (张诗懿) (2023). 本土、阶级、商业:浅析中国动画中“阿凡提”系列的叙事变迁 (Yerel, sınıfsal, ticari: Çin animasyonunda “Afanti” serisinin anlatı değişimi üzerine kısa bir analiz). 美与时代（创意）（上）(Meiyu Shidai chuangyi shang),7,116-119.