Kütahya Yöresi Orman Yangını Sahalarında Silvikültürel Uygulamaların Değerlendirilmesi

Yıl 2022, , 203 - 2010, 01.12.2022

Gülnur Saba Ertuğrul , Nebi Bilir

https://doi.org/10.29048/makufebed.1117253

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmada, ağaçlandırmada öncelikli alanlardan olan yangın sahalarındaki gerçekleştirilen silvikültürel uygulamalara yönelik; 2007 yılında yangın geçirmiş ve Anadolu Karaçamı [Pinus nigra Arnold. subsp. pallasiana (Lamb.) Holmboe] ile ağaçlandırılmış 1000 m² büyüklüğündeki üç alan örneklenmiştir. Kütahya Orman Bölge Müdürlüğü’nden örneklenen bu alanlar yaş, boy ve dip çap bakımından irdelenmiştir. Sahaların genelinde ortalama boy, dip çap ve yaş değerleri sırasıyla 221,3 cm, 6,7 cm ve 8,8 yıl olarak bulunurken; fidan sayıları ise 189, 204 ve 323 olarak belirlenmiştir. Uygulanan varyans analizi sonucu, örnek alanlar büyüme özellikleri bakımından %99 önem düzeyinde istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermiştir. Duncan testi sonucunda, örnek alanların boy bakımından, yaş ve çapa göre daha heterojen bir yapı gösterdiği ortaya çıkmıştır. Korelasyon analizi sonucunda örnek alanlar (r>0,52) ve bu alanların genelinde (r>0,37); çalışmaya konu özellikler arasında istatistiksel bakımdan anlamlı (p<0,01) pozitif ilişkiler belirlenmiştir. Çalışmada, orman yangını sonrası ağaçlandırılan sahalarda başarı durumu irdelenerek, silvikültürel gereksinimlerin belirlenmesi ile ormancılıkta yangın kültürü gibi uygulamalara katkı sağlanması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ağaçlandırma, büyüme, gençleştirme, silvikültür, yangın kültürü

Teşekkür

Bu makale Prof. Dr. Nebi Bilir danışmanlığında Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü’nde yürütülen Doktora tez çalışmasının bir bölümünü içermektedir. Katkılarından dolayı Tez İzleme Komitesi, Sınav Jüri Üyeleri ve emeği geçenlere teşekkür ederiz.

Evaluation of Silvicultural Practices in Kütahya Region Forest Fire Areas

Öz

Silvicultural practices of fire areas that were prioritized in afforestation with the relevant suggestions were studied in three sampled areas, which of each 1000 m² burned in 2007, forested by Anatolian black pine [Pinus nigra Arnold. subsp. pallasiana (Lamb.) Holmboe]. The areas sampled from Kütahya forest district were examined based on height, diameter at base, and age. Averages of height, diameter at base and age were 221.3 cm, 6.7 cm and 8.8 years, while numbers of trees were 189, 204 and 323 in sampled areas. Result of analysis of variance showed significant differences at 99% among the sampled areas for the characteristics. However, the areas were more heterogenous for height than diameter and age by Duncan’s multiple range test. Positive and significant correlations (p<0.01) were found among the characteristics by results of correlation analysis in the areas (r>0.52) and their total (r>0.37). Results of the study showed that silvicultural practices were well accordance for sustainable forestry purposes to contribute forestry practices such as fire culture.

Anahtar Kelimeler

Afforestation, growth, regeneration, silvicultur, fire culture

Kaynakça

• Ata, C. (1995). Silvikültür tekniği. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Bartın Orman Fakültesi Yayınları.
• Baş, R. (1977). Türkiye’de orman yangınları nedenleri, zararları ve yangınlara karşı alınacak önlemler. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 27(2):52-73.
• Bilgili, E., Sağlam, B., Başkent, E.Z. (2001). Yangın amenajmanı planlamalarında Yangın tehlike oranları ve coğrafi bilgi sistemleri. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen ve Mühendislik Dergisi, 4(2):88-96.
• Bilir, N., Yazici, N., Ozel, H.B. (2018). Examination of Taurus cedar (Cedrus libani) afforestation in Isparta Province of Turkey. International Conference Reforestation Challenges. 20-22 June, Belgrade.
• Certini, G. (2005). Effects of fire on properties of forest soils: A review. Oecologia, 143(1):1- 10.
• Çanakçıoğlu, H. (1993). Orman koruma. İstanbul Üniversitesi, Orman Fakültesi Yayınları.
• Çetin M. (2016). Determination of bioclimatic comfort areas in landscape planning: A case study of Cide Coastline. Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology, 4(9):800-804.
• Ertuğrul, G.S., Bilir, N. (2020). Kütahya-Simav yöresi Anadolu Karaçamı doğal gençleştirme sahasında bazı değerlendirmeler. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 21:75-81.
• Ertuğrul, G.S. (2022). Kütahya yöresi orman yangını sahalarında silvikültürel uygulamaların değerlendirilmesi. Doktora Tezi, Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Isparta.
• Ferrare, R.A., Fraser, R.S., Kaufman, Y.J. (1990). Satellite measurements of large ‐ scale air pollution: measurements of forest fire smoke. Journal of Geophysical Research: Atmospheres, 95(D7): 9911-9925.
• Fırat, F. (1972). Orman hasılat bilgisi. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları.
• Garcia-Ruiz, J.M., Nadal-Romero, N., Renault, L., Begueria, S. (2013). Erosion in Mediterranean landscapes: changes and future challenges. Geomorphology, 198:20-36.
• Günel, A. (1981). Orman hasılat bilgisi ders notları. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları.
• Güney, H.S. (2014). Çerkeş - İsmetpaşa orman işletme şefliğindeki karaçam (Pinus nigra) doğal gençleştirme çalışmaları üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Izhaki, I., Henig-Sever, N., Ne’eman, G. (2000). Soil seed banks in Mediterranean Aleppo pine forests: The effect of heat, cover and ash on seedling emergence. Journal of Ecology, 88(4):667-675.
• Kartal, R., Bilir, N. (2022). Isparta Yöresi Ehrami karaçam ağaçlandırmalarının değerlendirilmesi: 30. yıl sonuçları. Bartın University International Journal of Natural and Applied Sciences, 5(1):10-17.
• Odabaşı, T. (1976). Türkiye’de baltalık ve korulu baltalık ormanları ve bunların koruya dönüştürülmesi olanakları üzerine araştırmalar. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları.
• Odabaşı, T., Çalışkan, A., Bozkuş, H.F. (2004). Silvikültür tekniği (Silvikültür II). İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları.
• Özalp, G. (1989). Çitdere (Yenice – Zonguldak) bölgesindeki orman toplumları ve silvikültürel değerlendirilmesi. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Özel, H.B., Kırdar, E., Demirci, A., Görmez, Y. (2011). Bazı yetişme ortamı koşulları ile kızılçam (Pinus brutia Ten.) fidanlarının büyüme performansı arasındaki ilişkiler. I. Ulusal Akdeniz Orman ve Çevre Sempozyumu. 26-28 Ekim, Kahramanmaraş.
• Özel, H.B., Bilir, N., Yazıcı, N., Çakmaklı, U. (2018). Yamaç durumunun camiyanı karaçamı (Pinus nigra arnold. subsp. pallasiana) fidanlarının adaptasyon yeteneği üzerindeki etkisi. Uluslararası Marmara Fen ve Sosyal Bilimler Kongresi. 23-25 Kasım, Yalova.
• Özkan, K., Kuzugüdenli, E. (2010). Akdeniz Bölgesi Sütçüler yöresinde kızılçamın (Pinus brutia Ten.) verimliliği ile yetişme ortamı özellikleri arasındaki ilişkiler. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, A(1):16-29.
• Pamay, B. (1960). Dursunbey Alaçam mıntıkasında yangın sahalarının ağaçlandırılması imkanları ve buna ait denemeler. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları.
• Pugnaire, F.I., Lozano, J. (1997). Effects of soil disturbance, fire and litter accumulation on the establishment of Cistus clusii seedlings. Plant Ecology, 131(2):207-213.
• Rowe, J.S., Scotter, G.W. (1973). Fire in the boreal forest. Quaternary research, 3(3):444-464.
• Sokal, R.R., Rohlf, F.J. (1995). Biometry. Wh Freman and Company Press.
• SPSS (2011). IBM SPSS Statistics for Windows, Version 20.0., NY: IBM Corp.
• Stocks, B.J., Fosberg, M.A., Lynham, T.J., Mearns, L.B., Wotton, M., Yang, Q., Jin, J.Z., Lawrence, K., Hartley, G.R., Mason, J.A., Mckenney, D.W. (1998). Climate change and forest fire potential in Russian and Canadian boreal forests. Climatic Change, 38(1):1-13.
• Trabaud, L., Oustrıc, J. (1989). Heat requirements for seed germination of three Cistus species in the garrigue of southern France. Flora, 183(3-4):321-325.
• URL-1 (2021). Ormancılık istatistikleri. Orman Genel Müdürlüğü web sitesi, www.ogm.gov.tr (Erişim Tarihi: 20.12.2021)
• Wagner, C.V. (1978). Age-class distribution and the forest fire cycle. Canadian Journal of Forest Research, 8(2):220-227.
• Yavuz, H. (1992). Değişik yaşlı meşcerelerde büyümenin Markov zincirleri yöntemi ile analiz edilmesi. Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Yazıcı, N., Turan, A. (2016). Effect of forestry afforestation on some soil oroperties: A case study from Turkey. Fresenius Environmental Bulletin, 25(7):2509-2513.
• Yazıcı, N. (2018). Effect of species and environmental factors on growth performances in afforesration of Cedrus libani and Pinus brutia. Fresenius Environmental Bulletin, 27:6913-6917.
• Zhang, Y.H., Wooster, M.J., Tutubalina, O., Perry, G.L.W. (2003). Monthly burned area and forest fire carbon emission estimates for the Russian Federation from spot vgt. Remote Sensing of Environment, 87(1):1-15.