Işıklı Gölü’nü (Çivril/Denizli) Besleyen Su Kaynaklarının Hidrojeokimyasal Özellikleri

Yıl 2015, Cilt: 6 Sayı: 2, 55 - 64, 30.12.2015

Fatma Aksever , Seher Büyükşahin

Öz

Işıklı Gölü, Denizli ili Çivril ovası üzerinde yer alan ve Büyük Menderes nehrini besleyen bir tatlı su gölüdür. Bu çalışmada, Işıklı Gölü ve civarındaki su kaynaklarının hidrojeokimyasal özellikleri detaylı olarak incelenmiştir. Bu amaçla çalışma alanını temsil edecek göl, akarsu ve kaynak sularından örnekler alınmış ve su kalite değerlendirmeleri yapılmıştır. Yüzey ve kaynak suyu örneklerinde genel olarak Ca⁺,Mg⁺ ve Cl^-,HCO₃^- iyonlarının baskın olduğu tespit edilmiştir. Kaynak suları Schoeller içilebilirlik diyagramına göre iyi kaliteli sular sınıfındadır. Bölgedeki sular sulama suyu olarak kullanımı incelendiğinde genel olarak “C₁S₁-C₂S₁” sınıfında “bitkilerin çoğu için uygun sulama suyu” olarak değerlendirilmiştir. Ancak Işıklı Gölü’nü besleyen en önemli yüzey suyu olan Kufi çayından alınan bazı örnekler “C₃S₁” sınıfındadır. Ayrıca, azot türevi (NO₃, NO₂, NH₄) ve ağır metal analiz sonuçlarına göre bazı örneklerdeki As artışı dışında negatif etki oluşturmamaktadır. As artışı Işıklı kaynağı ve Kufi çayının bazı kollarından alınan örneklerde tespit edilmiştir. Bu artışın volkanik kayaçlarla ilişkili olarak jeojenik kökenli olduğu düşünülmektedir.

 

Anahtar Kelimeler: Işıklı gölü, yüzey suyu, su kaynakları, hidrojeokimya, Çivril

Anahtar Kelimeler

Işıklı gölü, yüzey suyu, su kaynakları, hidrojeokimya, Çivril

Kaynakça

• Afşin, M. (1991). Afyon Sandıklı Kuruçay ovası ve Hüdai Kap- lıcasının Hidrojeoloji İncelemesi. Ankara Üniversitesi Dok- tora tezi, Ankara, Türkiye s:330.
• Ceylan, M.A. (1998). Baklan-Çivril Havzası ve Yakın Çevresi- nin Hidrojeomorfolojik Etüdü, Marmara Üniversitesi, Sos- yal Bil. Enstitüsü, Doktora tezi, yayımlanmamış, İstanbul.
• Ceylan, M.A. Eskikurt, A., (2001). Kufi Çayı Boğazının Doğal ve Tarihi Coğrafyası (Çivril/Denizli). Marmara Coğrafya Dergisi 3(1):123-152, İstanbul.
• Çakmakoğlu, A. (1986). Çivril-Banaz-Sandıklı-Dinar Arasın- daki Bölgenin Jeolojisi (K23-c1,c2,c3,c4d3; K24-d3,d4; L23-a2,a3,b1,b2,b3,b4; L24-a1,a2,a3,a4). MTA Raporu, Ankara, Türkiye 8062.
• DİÇDR (2011). Denizli ili 2011yılı Çevre durum raporu, Özsoy İ, Tuncay I, Çoban U, Özdemir G, vd., Denizli Valiliği İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü, Denizli.
• Durov, S.A. (1948). Natural waters and graphical representa- tion of their composition. Dokl. Akad. Nauk. USSR 59:87- 90.
• Eren, R., Tenekecioğlu, E. (2006). Işıklı Gölünde yapılan lim- nolojik çalışmalar balık popülasyonlarının tespiti, avlana- bilir stok miktarı ve balıklandırma çalışmaları. Balıklandır- ma ve Rezervuar Yönetimi Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 8 s., Antalya.
• Güler, E. (1993). Denizli-Baklan Ovası sulama inşaatı kanal tesisleri hakkında Teknik rapor, Boğaziçi Üniv., Ankara.
• Gürbüz, A., Boyraz, S., Ismael, M.T. (2011), PlioQuaternary development of the Baklan–Dinar graben: implications for cross-graben formation in SW Turkey, International Geo- logy Review, 54:1, 3350.
• İsmael, M.T. (2009). Işıklı Gölü (Çivril/Denizli) Tortullarının Sedimantolojik İncelenmesi. Ankara Üniversitesi Fen Bi- limleri Enstitüsü Yükseklisans Tezi, 80s Ankara.
• Koç, C. (2010). A study on the pollution and water quality modeling of the River Buyuk Menderes, Turkey. Clean– Soil, Air, Water 38(12):1169-1176.
• Konak, N. (2002), Türkiye’nin 1/500.000 ölçekli jeoloji harita- sı, İzmir bölgesi, MTA,
• Konak, N., Şenel, M. (2002). Türkiye’nin 1/500.000 ölçekli jeoloji haritası, Denizli
• Orhun, Ö., Gerçek, A. (1993). Çivril-Baklan Ovası BL1 ve Sütlaç ana kanal güzergahı zemin özellikleri raporu. Aydın DSİ XXI. Bölge Müdürlüğü Aydın.
• Öngür, T. (1973). Sandıklı (Afyon) Jeotermal Araştırma Böl- gesine İlişkin Jeolojik Durum ve Jeotermal Enerji Olanak- ları. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Ankara, Türkiye 5520.
• Öztaş, Y. (1989). Homa-Akdağ yöresi, Sandıklı-Şuhut kuzey- lerinin jeolojisi ve petrol olanakları, TPAO Arşivi, 2584, Ankara.
• Öztürk, A. (1981). Homa-Akdağ (Denizli) Yöresinin Stratigra- fisi, TJK Bülteni, 24(1):75-84 Ankara.
• Öztürk, A. (1981). Homa-Dinar yöresi ofiyolitli melanjları ve Genç Otokton Birimler, S.Ü, Fen Fakültesi Dergisi, 1:47- 66.
• Piper, A.M. (1994). A graphical procedure in the geochemical interpretation of water analysis. Am Geophys Union Trans 25:914-928.
• Polat, S., Karğı, S., Güney, Y. (2012). Gümüşsu (Homa) Şe- lalesi (Çivril-Denizli). Selcuk University Social Sciences Institute Journal 27.
• Schoeller, H. (1965). Qualitative evaluation of groundwater resources. Methods and techniques of groundwater inves- tigations and development. UNESCO 54-83.
• Şenel, M. (2002). Geological Map of Turkey in 1/500.000 Scale: Konya Sheet. Publication of Mineral Research and Exploration Directorate of Turkey (MTA), Ankara.
• Turan, N., (2002). Geological Map of Turkey in 1/500.000 Scale: Ankara Sheet. Publication of Mineral Research and Exploration Directorate of Turkey (MTA), Ankara. URL-1 (2015).
• http://www.mgm.gov.tr/iklim/iklim
• siniflandirmalari.aspx?m=DENIZLI
• WHO (2011). Geneva. Guidelines for drinking-water quality. World Health Organization .
• Wilcox, L.V. (1955). Classification and use of irrigation water US Department of Agri Circ 696 Washington DC.