Isparta Deresi'nin Su ve Sedimentlerindeki Ağır Metal Birikiminin İncelenmesi

Yıl 2016, Cilt: 7 Sayı: Ek (Suppl.) 1, 268 - 280, 28.11.2016

Hasan Kalyoncu Celal Özan Selda Tekin Özan

Öz

Nisan 2014-Ocak 2015 tarihleri arasında yapılan bu
çalışmada Isparta Deresi'nin suyunda ve sedimentlerindeki bazı ağır metallerin
(Cd, Cr, Cu, Fe, Mn, Mo, Ni, Pb, Se ve Zn) mevsimsel değişimlerinin tespit
edilmesi amaçlanmıştır Çalışma süresince dere suyunun bazı fizikokimyasal
parametreleri ölçülmüştür. Derede belirlenen 6 istasyondan 3'er adet su ve
sediment numunesi alınarak ICP-AES
Vista cihazında 3 tekrarlı olarak metal analizi yapılmıştır. Isparta Deresi'nin suyunda Cu'ın 2. istasyonda tespit edilmediği, diğer
metallerin tüm istasyonlarda belirlendiği ve tüm metallerin her mevsimde saptandığı
görülmüştür. Cd, Mo ve Se yaz mevsiminde, Cr, Cu ve
Ni kış mevsiminde, Fe ve Mn sonbaharda ve Pb ve Zn ilkbaharda artış
göstermiştir. Cd, Mo ve Se sonbaharda, Cr, Mn ve Mo ilkbaharda, Cu, Fe, Pb ve
Zn ise yaz mevsiminde azalmıştır. Suda en fazla tespit edilen metal Fe,
en az belirlenen ise Cd olmuştur. Sudaki metal seviyeleri ile suyun fizikokimyasal
parametreleri arasında negatif ve pozitif ilişkiler tespit edilmiştir. Isparta
Deresi'nin sedimentlerindeki tüm metaller her mevsimde ve istasyonda
belirlenmiştir. Metal seviyelerinin 1., 5. ve 6.
istasyonlarda arttığı, 3. istasyonda azaldığı tespit edilmiştir. Sediment
örneklerindeki Cd, Cu, Mn ve Ni'in sonbaharda, Cr, Fe, Pb ve Se'un ilkbaharda,
Mo'in yaz mevsiminde ve Zn'un kış mevsiminde arttığı, Cd, Mn, Mo, Pb ve Se'un
kış mevsiminde, Cr'un sonbaharda, Cu, Fe, Ni ve Zn'un yaz mevsiminde azaldığı
belirlenmiştir. Sedimentte en fazla rastlanan metal Fe, en az rastlanan
ise Cd olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Isparta Deresi, Su, Sediment, Ağır metal, Kirlilik

Kaynakça

• Akbulut, A., Akbulut, N.E. (2010). The study of heavy metal pollution and accumulation in water, sediment and fish tissue in Kızılırmak River Basin in Turkey. Environmental Monitoring and Assessment 167: 521-526.
• Alp, M.T., Sen, B. (2010). A study on the seasonal periodicity of diatoms with relationto silica in the phytoplankton of a Dam Lake in Turkey. Journal of Animal and Veterinary Advances 9 (14): 1983-1989.
• Al-Saadi, H.A., Al-Lami, A, A., Hassan, F, A., Al-Dulymi, A, A. (2002). Heavy metals in water, suspended particles, se-diments and aquatic plants of Habbaniya Lake, Iraq. In-ternational Journal of Environmental Studies 59 (5): 589-598.
• APHA. (2005). Standart methods for the examination of water and wastewater. 21st edn. American Public Health Association, Washington.
• Aydın-Önen, S., Küçüksezgin, F., Kocak, F., Açık, S. (2015). Assessment of heavy metal contamination in hediste di-versicolor (O.F. Müller, 1776), Mugil cephalus (Linnaeus, 1758), and surface sediments of Bafa Lake (Eastern Aegean). Environ Sci Pollut Res 22: 8702-8718.
• Baron, J., Legret, M., Astruc, M. (1990). Study of interactions between heavy metals and sewage sludge: determination of stability constants and complexes formed with Cu and Cd. Environmental Technology 11: 151-162.
• Başyiğit, B., Tekin-Özan S. (2013). Concentration of some heavy metals in water, sediment, and tissues of pikeperch (Sander lucioperca) from Karataş Lake related to physico-chemical parameters, fish size, and seasons. Polish Journal of Environmental Studies 22 (3): 633-644.