Ulupınar Çayı ve Olimpos Deresi (Antalya) Su Kalitesinin Fizikokimyasal Parametrelere ve Epilitik Diyatomlara Göre Belirlenmesi

Yıl 2019, Cilt: 10 Sayı: 2, 111 - 124, 20.12.2019

Tuba Elif Yay , Bahadır Özel , Selda Tekin Özan

https://doi.org/10.29048/makufebed.553099

Cited By: 3

Öz

Bu çalışmada, turizm
açısından büyük öneme sahip olan Ulupınar Çayı ve Olimpos Deresi’nin diyatom
florası ve fizikokimyasal parametrelere göre su kalitesinin belirlenmesi
amaçlanmıştır. Ulupınar Çayı üzerinde 4
adet ve Olimpos Deresi üzerinde 2 adet olmak üzere toplam 6 istasyon
belirlenerek mevsimsel olarak arazi çalışmaları yapılmıştır. Biyolojik oksijen ihtiyacı (BOİ₅), amonyum azotu (NH₄-N),
nitrit azotu (NO₂-N), nitrat azotu (NO₃-N), klorür (Cl^-),
sıcaklık (˚C), çözünmüş oksijen (mg/l), pH ve elektriksel iletkenlik (μS/cm)
ölçümleri yapılmış ve Yerüstü Su Kalitesi Yönetmeliği (YSKY)’ne göre su kalite
sınıfları belirlenmiştir. Epilitik diyatomlara göre su kalite sınıfları
değerlendirilirken GDI,  TDI, SI, TI, TDI
ve DI-CH kullanılmıştır. Belirlenen taksonların istasyonlar açısından
farklılığını veya benzerliğini ortaya koymak için Sørensen benzerlik ve Margalef
çeşitlilik analizleri yapılmıştır. YSKY’ye göre OD1’in genellikle II. kalite
sınıfında, diğer istasyonların ise genellikle I. kalite sınıfında olduğu
saptanmıştır. Bu çalışmada epilitik diyatomlardan 33 cinse ait 64 takson tespit
edilmiştir. En fazla türe sahip olan cins 8 tür ile Nitzschia olmuştur. Çalışmadaki en baskın takson Achnanthidium minutissimum (Kützing)
Czarnecki olmuştur. Epilitik diyatomlara göre UÇ1, UÇ2 ve OD2’nin genellikle
I-II. kalite sınıfında, UÇ3 ve UÇ4’ün genellikle II. kalite sınıfında, OD1 ise
I. kalite sınıfında belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ulupınar Çayı, Olimpos Deresi, Epilitik, Diyatom, Biyolojik izleme

Destekleyen Kurum

Süleyman Demirel Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi

Proje Numarası

4825-YL1-16

Teşekkür

Bu çalışma Süleyman Demirel Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi Başkanlığı (Proje no: 4825-YL1-16) tarafından desteklenmiştir. Süleyman Demirel Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi Başkanlığına teşekkür ederiz.

To Determine the Water Quality of Ulupınar Stream and Olympos Creek According to Physicochemical Parameters and Epilithic Diatoms in Antalya, Turkey

Öz

This study aimed to determine the diatom flora and
water quality based on physico-chemical parameters of Ulupınar Stream and
Olympos Creek, which are important tourism destinations. Six stations were selected,
four on Ulupınar Stream and two on Olympos Creek, and fieldwork was conducted
on a seasonally. Biological Oxygen Demand (BOD₅), ammonium nitrogen
(NH₄-N), nitrite nitrogen (NO₂-N), nitrate nitrogen (NO₃-N),
chloride (Cl^-), temperature (˚C), dissolved oxygen (mg/l), pH and
electrical conductivity (μS/cm) were measured and water quality classes were
identified on the basis of the Surface Water Quality Regulations. The GDI, TDI,
SI, TI, TDI and DI-CH indices were used to assess water classes on the basis of
epilithic diatom communities. Sørensen similarity and Margalef diversity
analyses were conducted to identify any similarities and differences between
the stations in terms of the taxons identified. Overall, OD1 was classified as II. quality class, while the rest of the
stations were classified as I. quality class based on the Surface Water Quality
Regulations. In this study, a total of 64 taxons from 33 genera were identified
among the epilithic diatoms retrieved. The genus with the largest number of
species was Nitzschia, of which eight
species were found. The most dominant taxon was Achnanthidium minutissimum (Kützing) Czarnecki. Overall, UC1, UC2 and OD2 were classified as I-II.
quality class, UC3 and UC4 were classified as II. quality class and OD1 was
classified as I. quality class, based on the epilithic diatom communities.

Anahtar Kelimeler

Ulupınar Stream, Olympos Creek, Epilithic, Diatoms, Biological monitoring

Proje Numarası

4825-YL1-16

Kaynakça

• Altuner, Z., Gürbüz, H. (1989). Karasu (Fırat) Nehri Fitoplankton Topluluğu Üzerinde Bir Araştırma. İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi 3(1-2): 151-176.
• Anonim (2016). Yerüstü Su Kalitesi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik. Resmi Gazete, Sayı: 29797, Tarih: 10.08.2016, Ankara.
• Atıcı, T., Obalı, O. (1999). A Study on Diatoms in Upper Part of Çoruh River, Turkey. Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 12(3): 473-496.
• Barlas, M. (1995). Akarsu Kirlenmesinin Biyolojik ve Kimyasal Yönden Değerlendirilmesi ve Kriterleri. Doğu Anadolu Bölgesi I. ve II. Su Ürünleri Sempozyumu, 14-16 Haziran, 1995, Erzurum, Türkiye, 465-479s.
• Barlas, M., Kiriş, E. (2004). Akçay (Muğla-Denizli)'ın Fiziko-Kimyasal ve Bentik Makroinvertebrata Yönünden İncelenmesi. Muğla Üniversitesi Basımevi, Muğla.
• Barlas, M., Mumcu, F., Dirican, S., Solak, C. N. (2001). Sarıçay (Muğla-Milas)’da Yaşayan Epilitik Diatomların Su Kalitesine Bağlı Olarak İncelenmesi. IV. Ulusal Ekoloji ve Çevre Kongresi Bildiri Kitabı, 5-8 Ekim, 2001, Muğla, Türkiye, 313-322s.
• Başyiğit, B., Tekin-Özan, S. (2013). Concentrations of Some Heavy Metals in Water, Sediment, and Tissues of Pikeperch (Sander lucioperca) from Karataş Lake Related to Physico-Chemical Parameters, Fish Size and Seasons. Polish Journal of Environmental Studies 22(3): 633-644.
• Buwal (2002). Bundesamt für Umwelt, Wald und Landschaft. Methoden zur Untersuchung und Beurteilung der Fließgewässer: Kieselalgen Stufe F (flächendeckend). Bern.
• Bülbül, N. (2013). Kılıçözü Deresi (Kırşehir) Epilitik Algleri Üzerine Bir Araştırma. Ahi Evran Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 86s, Kırşehir.
• Campbell, N., Reece, J. B. (2010). Biyoloji. Çev. Gündüz E., Demirsoy A., Türkan İ. Palme Yayıncılık, Ankara.
• Coring, E., Schneider, S., Hamm, A., Hofmann, G. (1999). Durchgehendes Trophiesystem auf der Grundlage der Trophieindikation mit Kieselalgen.-DVWK Mitteilungen Nr. 6/1999. Deutscher Verband für Wasserwirtschaft und Kulturbau eV, Bonn.
• Cox, E. J. (1996). Identification of Freshwater Diatoms from Live Material. Published by Chapman & Hall, 158p, London.
• Çağlar, M., Pala, G., Selamoğlu, Z. (2017). Study on Epilithic Diatoms in the Balikli Tohma Creek (Darende/Malatya in Turkey). Iranian Journal of Fisheries Sciences 16(2): 858-868.
• Çiçek, N. L. (2003). Darıören ve Isparta Derelerinin Epilitik Algleri ve Su Kalitesi Üzerine Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 124s, Konya.
• Çiçek, N. L. (2011). Köprüçay Nehri (Antalya) Su Kalitesinin Fizikokimyasal Değerlere ve Bentik Alglere Göre Belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 173s, Isparta.
• Erdem, H. G. (2013). Köyceğiz Gölü Diyatomeleri Üzerine Bir Çalışma. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 105s, Muğla.
• Erdoğan, Ö., Ertan, Ö. O. (2017). Manavgat Nehri Nehirağzı Bölgesinin Bazı Su Kalitesi Paremetrelerinin İncelenmesi. Akademia Disiplinlerarası Bilimsel Araştırmalar Dergisi 3(2): 71-84.
• Göksu, M. Z. L. (2003). Su Kirliliği (Ders Kitabı). Nobel Kitabevi, Adana.Gönülol, A., Arslan, N. (1992). Samsun-İncesu Deresi’nin Alg Florası Üzerinde Floristik Araştırmalar. Doğa-Tukish Journal of Botany 16: 311-314.
• Gönülol, A., Obalı, O. (1986). Phytoplankton of Karamık Lake (Afyon), Turkey. Communications Faculty of Sciences University Series V 4: 105-128, Ankara.
• Gülcü-Gür, B., Tekin-Özan, S. (2017). The Investigation of Heavy Metal Levels in Water and Sediment from Işıklı Lake (Turkey) in Relation to Seasons and Physico-Chemical Parameters. Journal of Aquaculture Engineering and Fisheries Research 3(2): 87-96.
• Gün, B. (2011). Değirmendere Çayı Su Kalitesinin Fizikokimyasal Parametrelere ve Epilitik Diyatomlara Göre Belirlenmesi ve Su Kalitesi İndekslerinin Karşılaştırılması. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 113s, Isparta.
• Güner, H., Aysel, V. (1991). Tohumsuz Bitkiler Sistematiği: 1 (Algler). Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kitaplar Serisi No: 108, İzmir.
• Hasret, S. (2017). Yalakdere’nin (Yalova) Biyolojik Su Kalitesinin Epilitik Diyatomelere Dayalı Değerlendirilmesi. Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 130s, Bursa.
• http: http://www.algaebase.org
• Kalyoncu, H. (1996). Isparta Çayı Algleri Üzerine Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 94s, Isparta.
• Kalyoncu, H. (2002). Aksu Çayı'nın Fiziksel, Kimyasal ve Biyolojik Olarak İncelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 172s, Isparta.
• Karakaş, B. (2018). Karpuz Çayı’ nın Trichoptera Faunası ve Su Kalitesi ile İlişkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 110s, Isparta.
• Kelly, M. (2000). Identification of common benthic diatoms in rivers. Field Studies Council 9: 583-700.
• Kelly, M. G., Whitton, B. A. (1995). The Trophic Diatom İndex: A New İndex for Monitoring Eutrophication in Rivers. Journal of Applied Phycology 7(4): 433-444.
• Kocataş, A. (2014). Ekoloji ve Çevre Biyolojisi (13. Baskı), Dora Yayıncılık, Bursa.
• Krebs, C. J. (1989). Ecological Methodology, Harper Collins Publishers, 654p, New York.
• Lange-Bertalot, H. (1978). Diatomeen-Differentialarten Anstelle von Leitformen: Ein Geeigneteres Kriterium der Gewässerbelastung. Algological Studies/Archiv für Hydrobiologie, Supplement Volumes, 21, 393-427.
• Lobo, E. A., Callegaro, V. L. M., Bender, E. P. (2002). Utilização de Algas Diatomáceas Epilíticas Como İndicadoras da Qualidade da Água em Rios e Arroios da Região Hidrográfi ca do Guaíba, RS, Brasil. Edunisc, Santa Cruz do Sul.
• Margalef, R. (1957). La Teoria de la Informacion en Ecologia. Memorias de la Real Academia de Ciencias y Artes de Barcelona 32(13), Barcelona.
• Mason, C. F. (1981). Biology of Freshwater Pollution. Longman House, London.
• Mohammed, M. J., Jawad, H. J., Alwan, A. H. (2017). An Ecological Study for Diatomic Epiphytic Algae Population on Phragmits australis and Ceratophyllum demersum Plants in Bani-Hassan River in Holy Kerbala Province-Iraq. Indian Journal of Ecology 44(2): 201-209.
• Özan, C. (2016). Isparta Deresi'nin Su ve Sedimentindeki Ağır Metal Birikiminin İncelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 75s, Isparta.Özen, A. (2018). Ulupınar Çayı (Antalya)’nın Trichoptera Faunası ve Su Kalitesi ile İlişkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 107s, Isparta.
• Pabuçcu, K., Altuner, Z. (1998). Planctonic Algal Flora of Yeşilırmak River (Tokat) Turkey. Bulletin of Pure and Applied Sciences 17(2): 101-112.
• Pala, G., Çağlar, M., Selamoğlu, Z. (2018). Epilithic Diatoms of Settlement of Sivrice District (Hazar Lake/Elazig-Turkey). Survey in Fisheries Sciences 5(1): 38-44.
• Polge, N., Sukatar, A., Soylu, E. N., Gönülol, A. (2010). Epipelic Algal Flora in the Küçükçekmece Lagoon. Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences 10(1): 39-45.
• Roldan, G. (1980). Limnological Studies of Four Different Neotropical Ecosystems with Special Reference to their Ephemeroptera Fauna. Gesamthochschule Kassel Universität, Department of Zoology and Limnology, Doktoral Thesis, Kassel.
• Rott, E., Hofmann, G., Pall, K., Pfister, P., Pipp, E. (1997). Indikations listen für Aufwuchsalgen in Österreichischen Fliessgewässern. Teil 1: Saprobielle Indikation, Wasserwirtschaftskataster. Bundesminsterium für Land-und Forstwirtschaft, Stubenring.
• Rumeau, A., Coste, M. (1988). Introduction into the Systematics of Freshwater Diatoms. For a Useful Generic Diatomic İndex. Bulletin Francais de la Peche et de la Pisciculture 309(61): 1-69.
• Schmedtje, U., Gutowski, A., Hofmann, G., Leukart, P., Melzer, A., MoLLenhauer, D., Schneider, S. Tremp, H. (1998). Trophiekartierung von aufwuchs-und makrophytendominierten Fließgewässern. Informationsberichte des Bayerischen Landesamtes für Wasserwirtschaft 4: 98.
• Sládečková, A. (1962). Limnological Investigation Methods for the Periphyton (“Aufwuchs”) Community. The Botanical Review 28(2): 286-350.
• Solak, C. N. (2009). Bazı Akuatik Oganizmalara Bağlı Olarak Felent Çayı (Porsuk-Kütahya)’ndaki Kirliliğin Tespiti. Dumlupınar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 143s, Kütahya.
• Süral, F. (2018). Araban-Yavuzeli Bölgesi Diyatome Kompozisyonu ve Ekolojik Özellikleri. Gaziantep Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 88s, Gaziantep.
• Szczepocka, E., Szulc, B. (2009). The Use of Benthic Diatoms in Estimating Water Quality of Variously Polluted Rivers. Oceanological and Hydrobiological Studies 38(1): 17-26.
• Şantaflıoğlu, Ü. (2018). Fatsa Çalışlar Deresi Su Kalitesi ve Kirlilik Düzeyinin Belirlenmesi. Giresun Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 87s, Giresun.
• Şen, B., Çetin, A. K., Nacar, V. (1990). Evlerden Gelen Deterjanlı Suların Karıştığı Küçük Bir Kanal İçindeki Alg Gelişimleri Üzerine Gözlemler. 10. Ulusal Biyoloji Kongresi, 18-20 Temmuz, 1990, Erzurum, Türkiye, 85-95s.
• Şerbetçi, B. (2011). Biyolojik Su Kalitesi Tayininde Kullanılan Saprobi İndeksin Bazı Versiyonlarının Darı Deresi Epilitik ve Epifitik Algleri Üzerine Uygulanması ve Karşılaştırılması. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 99s, Isparta.
• Tang, T., Caı, Q., Lıu, J. (2006). Using Epilithic Diatom Communities to Assess Ecological Condition of Xıangxı River System. Environmental Monitoring and Assessment 112: 347-361.
• Tanyolaç, J. (2011). Limnoloji (Tatlı Su Bilimi) (6. Baskı), Hatipoğlu Yayınevi, Ankara.
• Taylor, J. C., Harding, W. R., Archibald, C. G. M. (2007). An Illustrated Guide to Some Common Diatom Species from South Africa. Water Research Commission Report TT 282/07, 225p, Pretoria.
• Tekin-Özan, S. (2005). Beyşehir Gölü'nde Yaşayan Sazan (Cyprinus carpio L., 1758) ve Kadife Balığı (Tinca tinca L., 1758)'ndaki Parazitlerin ve Ağır Metal Birikiminin Araştırılması. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 93s, Isparta.
• Tokatlı, C. (2008). Murat Çayı (Kütahya)'nın Epilitik Diyatome Florasının Belirlenmesi. Dumlupınar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 54s, Kütahya.
• Ustaoğlu, F., Tepe, Y. (2018). Pazarsuyu Deresi (Giresun, Türkiye) Sediment Kalitesinin Çok Değişkenli İstatistik Yöntemlerle Belirlenmesi. Türk Tarım-Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi 6(3): 304-312.
• Uygun, A. (2010). Akarçay'ın (Afyonkarahisar) Bentik Diyatomeleri ve Çay Su Kalitesi Değerlendirilmesinde Kullanılması Üzerine Bir Araştırma. Afyon Kocatepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 93s, Afyon.
• Uzun, S. Ö. (2018). Alara Çayı’nın Ephemeroptera Faunası ve Su Kalitesi ile İlişkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 120s, Isparta.
• Van Dam, H., Mertens, A., Sinkeldam, J. (1994). A Coded Checklist and Ecological İndicator Values of Freshwater Diatoms from the Netherlands. Netherlands Journal of Aquatic Ecology 28(1): 117-133.
• Yıldız, K., Özkıran, Ü. (1994). Çubuk Çayı diyatomeleri. Doğa Turkish Journal of Botany 18: 313-329.
• Yılmaz, M. (2016). Namnam Çayı Su Kalitesinin Fiziko-Kimyasal ve Biyolojik (Bentik Makroomurgasız ve Balıklar) Parametrelere Göre Belirlenmesi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 82s, Muğla.