A DISCUSSION ON THE REFLECTIONS OF THE URBAN TRANSFORMATION PROCESS ON THE DISCOURSES OF URBAN RIGHTS IN TURKEY: THE EXAMPLE OF ANTALYA PROVINCE

Year 2022, , 1374 - 1399, 29.07.2022

Gökhan Kalağan , Erdinç Zeğrek

https://doi.org/10.30798/makuiibf.1035270

Abstract

With the industrialization process, people migrated from the countryside to the city in order to have a better life. Irregular and unplanned migration movements have caused unplanned settlements in city centers, especially in areas with industrial density. These structures, which worsen the living conditions of individuals and are harmful to the environment and nature, have led to the emergence of many problems. In addition to environmental problems, city life has been greatly affected by these problems. The areas where the distorted structures are clustered have led to the gathering of people belonging to the same ethnic culture and class. Therefore, urban transformation also brings social transformation. Urban transformation is an important tool for the creation of planned cities. However, if it is not carried out in a transparent and planned manner during the implementation, it will cause many loss of rights. The steps to be taken without the consent of the individuals who continue their lives in the areas where the transformation will be implemented will appear as a loss of rights. Therefore, city master development plans should be planned regularly while the process is being managed. While the urban transformation is being implemented, the inclusion of all segments and actors of the society in the process and social satisfaction should be ensured along with the social transformation.

Keywords

Urban Transformation, Right to the City, TOKİ, Local Government, Unplanned Urbanization

TÜRKİYE’DE KENTSEL HAK SÖYLEMLERİNİN KENTSEL DÖNÜŞÜM SÜRECİNE YANSIMALARI ÜZERİNE BİR TARTIŞMA: ANTALYA İLİ ÖRNEĞİ

Abstract

Sanayileşme süreci ile birlikte insanlar daha iyi bir yaşam elde edebilmek için kırdan kente göç etmişlerdir. Düzensiz ve plansız gerçekleşen göç hareketleri başta sanayi yoğunluğunun olduğu alanlar olmak üzere şehir merkezlerinde çarpık yapılaşmalara neden olmuştur. Bireylerin yaşam koşullarını kötüleştiren, çevre ve doğaya zararlı bu yapılar birçok sorununda ortaya çıkmasına sebebiyet vermiştir. Çevre problemlerinin yanı sıra şehir hayatı bu sorunlardan dolayı oldukça etkilenmiştir. Çarpık yapıların kümelenmiş olduğu alanlar aynı etnik kültüre ve sınıfa ait insanların toplanmasına neden olmuştur. Dolayısıyla kentsel dönüşüm aynı zamanda toplumsal dönüşümü de beraberinde getirmektedir. Kentsel dönüşüm planlı şehirlerin oluşturulabilmesi için önemli bir araçtır. Fakat uygulama aşamasında şeffaf ve planlı biçimde yürütülmediği takdirde birçok hak kaybına yol açacaktır. Dönüştürülecek alanlarda yaşamlarını sürdüren bireylerin gönül rızaları olmadan atılacak adımlar hak kaybı olarak karşımıza çıkacaktır. Bu sebeplerden dolayı süreç yönetilirken şehir nazım imar planları düzenli biçimde yenilenip, güncellenmelidir. Kentsel dönüşüm uygulanırken toplumun tüm kesimlerinin, aktörlerinin sürece dahil edilerek toplumsal dönüşüm ile birlikte toplumsal memnuniyet sağlanmalıdır.

Keywords

Kentsel Dönüşüm, Şehir Hakkı, TOKİ, Yerel Yönetim, Çarpık Kentleşme.

References

• Amin, A. ve Nigel T. (2004). The ‘Emancipatory’ City, Emancipator City: Paradoxes and Possibilities. Ed. Loretta Lees. Sage Publications, 231-235.
• Ashton, T. (1948). The industrial revolution (1760-1830). Oxford: Oxford University Press.
• Bal, H. (2011). Kent sosyolojisi, Isparta: Fakülte Kitapevi.
• Bayraktar, E. (2006). Gecekondu ve kentsel yenileme, Ankara: Ekonomik Araştırmalar Merkezi Yayınları.
• Budak, S. (2006). Yeniden yapılanma. İstanbul: Avrupa Birliği ve Kent, Kamu Yönetiminden Planlamaya Yeniden Yapılanma Sempozyumu. TMMOB Şehir Plancıları Odası Yayını, 98-104.
• Childe, G. (1983). Tarihte neler oldu. Alan Yayıncılık. 223.
• Dur, V. (2009). Kent hakkı çerçevesinde kentleşme. Çalışma Ortamı Dergisi. Fişek Enstitüsü Yayınları, 104.
• Dündar, Ö. (2003). Kentsel Dönüşüm Uygulamalarının Sonuçları Üzerine Kavramsal Bir Tartışma. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Oditoryumu. Yıldız Teknik Üniversitesi Basım Yayın Merkezi, 65-74.
• Erkan, R. (2010). Kentleşme ve sosyal değişme. Bilimadamı Yayınları.40,56,68.
• Es, M. ve Ateş, H. (2004). Kent Yönetimi, Kentlileşme ve Göç: Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi. 48. 206-248.
• Frisby, D. (2004). Analyzing modernity: Some issues, tracing modernity: Manifestations of the modern in architecture and the city. Ed. Mari Hvattum and Christian Hermansen, London: Routledge.
• Göksu,F.(2010).Yeni Kentsel Düzen İçin Öneriler, www.kentselyenileme.org/dosyalar/turdok02.doc., erişim tarihi: 14 Aralık 2022.
• Gürler, E. (2003). Kentsel Yeniden Üretim Süreci Üzerine Karşılaştırmalı Çalışma: İstanbul Örneği.İstanbul: Kentsel Dönüşüm Sempozyumu Bildiriler Kitabı. Yıldız Teknik Üniversitesi Basım¬Yayın Merkezi.
• Hatt, K. ve Reiss, J. (2002). Kentsel yerleşmelerin tarihi, 20. yüzyıl kenti. Der. ve Çev. Bülent Duru - Ayten Alkan. İmge Kitabevi Yayınları. 29.
• Hume, D. (1985). Essays: Moral, political, and literary, liberty classics, Ed. Eugene Miller. Indianapolis.
• Huntington, S. (2002). A universal civilization? Modernization and westernization, development: A cultural studies reade. Ed. Susanne Schech and Jane Haggis. Oxford: Blackwell Publishing.
• Hvattum, M. ve Hermansen, C. (2004). Introduction, tracing modernity: Manifestations of the modern in architecture and the city. Ed. Mari Hvattum ve Christian Hermansen. London: Routledge.
• İsbir, E. (2005). Kentleşme ve Çevre Sorunları. Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Kara, M. ve Palabıyık, H. (2009). 1980 sonrası Türkiye’de Konut Politikaları: Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) Gecekondu Dönüşüm Uygulamaları. Uluslararası Davraz Sempozyumu.Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi.
• Kaya, E., Şentürk, H., Danış, O., Şimşek S. (2008). Modern Kent Yönetimi-I. İstanbul: Okutan Yayınları.
• Keleş, R. (2002). Kentleşme politikası. İmge Kitabevi Yayınları. 21-22.
• Keleş, R., (1998). Kent bilim terimleri sözlüğü. Ankara: İmge Kitapevi.
• Keleş, R. (2012). Kentleşme politikası. Ankara:12. Baskı. İmge Yayınevi.
• Kılıç, S. (2001). Hazine taşınmaz mallarının ülkenin ekonomik kalkınması yönünde değerlendirilmesi. Milli Emlak Müdürlüğü. 1-6.
• Kurtuluş, H., (2006). Kentsel dönüşüme modern kent mitinin çöküşü çerçevesinden bakmak. Planlama Dergisi, (2).7-11.
• Lees, L. (2004).The emancipatory city: Urban (Re)visions, emancipatory city: Paradoxes and possibilities, Ed. Loretta Lee. London: Sage Publications. 3-20.
• Mahajan, V. D. (2000). Political theory. New Delhi: S. Chand and Company Ltd., 4. Basım.
• Marx, K. (2000). The Communist Manifest. Marx/Engels Internet Archive http: //www. marxists.org/archive/marx/works/1848/communist-manifesto/ (erişim, 18.05.2022).
• Mokyr, J. (1989). The economics of the industrial revolution. Rowman and Littlefield.
• Nalkaya, S. (2006). Kentsel dönüşüm ve kent kimliği. Yapı Dergisi, Yapı-Endüstri Merkezi Yayınları, 292, 39-43.
• Özden, P. (2001). Kentsel yenileme uygulamalarında yerel yönetimlerin rolü üzerine düşünceler ve İstanbul örneği. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, (24).255-270.
• Özden, P. (2008). Kentsel yenileme. Ankara: İmge Kitapevi.
• PLATON. (1999). The republic books I-V. Trans. Paul Shorey. London: Loeb Classical Library.
• PLATON (2000) The republic books VI-X, Trans. Paul Shorey. London: Loeb Classical Library.
• Polat, S., Dostoğlu, N., (2007). Kentsel dönüşüm kavramı üzerine: Bursa’da Kükürtlü ve Mudanya örnekleri, Uludağ Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi. 12(1), 61-76.
• Sencer, Y. (1979). Türkiye’de kentleşme. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Smith, N. (2006). Yeni küresellik, yeni şehircilik: Küresel kentsel strateji olarak soylulaştırma, (Çev: İ. Urkun- Bowe, İ. Gündoğdu). Planlama Dergisi, (2), 13-27.
• Sözer, S. (2014). Kentsel dönüşüm: Neyin dönüşümü? Isparta kentsel dönüşüm projesi örneği, http://www.ziyaguney.com/ dosyalar/dokumanlar/kentseldonusum.pdf. (Erişim tarihi: 20 Şubat 2022).
• Şahin, Z. (2003). İmar planı değişiklikleri ve imar hakları aracılığıyla yanıltıcı kentsel dönüşüm senaryoları: Ankara Altındağ İlçesi örneği. İstanbul: TMMOB Şehir Plancıları Odası Kentsel Dönüşüm Sempozyumu. Yıldız Teknik Üniversitesi, 89- 101.
• Şen, B. (2005). Soylulaştırma: Kentsel mekânda yeni bir ayrışma biçimi. (Ed.) H. Kurtuluş. İstanbul’da Kentsel Ayrışma.İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• T.C. Başbakanlık Türkiye İstatistik Kurumu (2010) www.tuik.gov.tr.
• Tekeli, İ. (2011). Kent, kentli hakları, kentleşme ve kentsel dönüşüm. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Thomas, A. (2003). A glosorry of regenation and local economic devolopment. Manchester: Local Economic Stratepy Center.
• Topal, A. (2004). Kavramsal olarak kent nedir ve Türkiye’de kent neresidir. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(1). 279-294.
• Turok, I. (2005). Kentsel dönüşüm neler yapabilir ve nelerden kaçınılmalı?, İstanbul: Uluslararası Kentsel Dönüşüm Uygulamaları Sempozyumu. 25-30.
• Türk Dil Kurumu, (1998). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Uğurlu, Ö. (2010). Kentlerin tarihsel gelişimi. (Ed. Ö. Uğurlu, N.Ş. Pınarcıoğlu, A. Kanbak, M. Şiriner). Türkiye Perspektifinden Kent Sosyolojisi Çalışmaları. Örgün Yayınevi. 60-61.
• Türkiye Cumhuriyeti Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Toplu Konut İdaresi http:\\www.toki.gov.tr Erişim tarihi: 14 Şubat 2022.
• Urry, J. (1999). Mekânları tüketmek. Çev: Rahmi Ödül. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Wirth, L. (1926). The sociology of Ferdinand Tonnies. the American Journal of Sociology, 32 (3), 412-422.
• Yaman, M. (2011). Kentsel dönüşüm uygulamaları Ankara Büyükşehir Belediyesi: Dikmen Vadisi 3. Etap örneği, (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.