The Antecedent Of Job Satinsfaction, Satinsfaction From The University And Extra-Role Behavior: A Survey On Mehmet Akif Ersoy University

Year 2014, Volume: 6 Issue: 11, 82 - 101, 16.01.2015

Ali Alparslan

Abstract

The purpose of the research is to determine what are the antecedents of job satisfaction, satisfaction from the university and extra-role behavior of the academic staff. The research has been carried out on the 239 academic staff of Mehmet Akif University. In this quantitative study which is carried out via survey, the antecedents that are affecting positively the job satisfaction, respectively; the attitude of academic encouragement, the environment of collaboration/cooperation within the academic staff and the satisfaction from the administrative affairs. In addition, the elements that are affecting positively the satisfaction from the university are respectively; satisfaction with the unit, the attitude of academic encouragement, job satisfaction, the satisfaction from the administrative affairs, perceived organizational support and the communication diversions with the administration and the other unities. The behaviors of the fact that the academic staff have made extra efforts more than necessary on behalf of their own university have been affected firstly by the environment of collaboration/cooperation at high level, secondly by job satisfaction and finally by the positive attitude of the administration towards academic encouragement. With the inference from these findings, the satisfaction of the academic staff can be enabled by the job satisfaction, academic encouragements, social relations with the manager and colleagues, the manager’s positive attitudes and behaviors that are open to communication and the efficiency of the administrative personnel and administrative affairs

Keywords

Job Satisfaction, Extra-role Behavior, Satisfaction From University, Satisfaction From Unit, Academic Staff

Öğretim Elemanlarının İşlerinden Tatmin, Üniversitelerinden Memnun Ve Gönüllü Olmalarındaki Öncüller: Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi’nde Bir Araştırma

Abstract

Bu araştırma Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi mensubu 239 öğretim elemanı üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın amacı öğretim elemanlarının iş tatminlerini, üniversiteden duydukları memnuniyeti ve fazladan rol davranışlarını açıklayan öncüllerin neler olduğunu belirlemektir. Anket aracılığı ile gerçekleştirilen bu nicel çalışmada, iş tatminini olumlu yönde etkileyen öncüller sırasıyla akademik teşvik tutumu, öğretim elemanları arasındaki işbirliği/dayanışma ortamı ve idari faaliyetlerden duyulan memnuniyettir. Üniversiteden memnuniyeti olumlu manada etkileyen unsurlar sırasıyla; birimden memnuniyet, akademik teşvik, iş tatmini ve idari faaliyetlerden memnuniyettir. Birimden memnuniyeti olumlu yönde etkileyen unsurlar ise; iş tatmini, algılanan örgütsel destek ve yönetim/diğer birimler ile iletişim boyutlarıdır. Son olarak da öğretim elemanlarının kurumları adına gerektiğinden fazlasını yapma davranışları; yüksek oranda işbirliği/dayanışma ortamından, daha sonra iş tatmininden ve son olarak da yönetimin akademik teşvike yönelik tavrından etkilenmektedir. Bu bulgulardan çıkarımla; öğretim elemanının memnun olması iş tatmini, akademik teşvikler, yönetici ve iş arkadaşları ile samimi ve sosyal ilişkiler, yöneticinin olumlu tutum ve davranışları ve idari faaliyetlerin ve personelin etkinliği ile sağlanabilir.

Keywords

İş Tatmini, Fazladan Rol Davranışı, Üniversiteden Memnuniyet, Birimden Memnuniyet, Öğretim Elemanları

References

• Acar, Aylin - Nemutlu Emirhan - Gürhan Gülin – Liman, Vahide (2004), “Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Araştırma Görevlilerinin İş Memnuniyeti ve Bunu Etkileyen Faktörler, Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dergisi, Cilt 24, Sayı 2, Temmuz (95-106).
• Ackfeldt, Anna Lena - Wong, Veronica 2006, “The Antecedent of Prosocial Service Behaviours: An Emprical Investigation”, The Service Industries Journal, Cilt:7, Sayı: 26, (727-745).
• Ardıç, Kadir - Polatcı, Sema (2008), “Tükenmişlik Sendromu Akademisyenler Üzerinde Bir Uygulama: (Goü Örneği)”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:10, Sayı:2, (69-96).
• Bakan, İsmail – Büyükmeşe, Tuba (2004), “ Örgütsel İletişim ile İş Tatmin Unsurları Arasındaki İlişkiler: Akademik Örgütler için Bir Alan Araştırması”, Akdeniz İ.İ.B.F Dergisi, C:7, (1-30).
• Baş, Türker, (2002) “Öğretim Üyelerinin İş Tatmin Profillerinin Belirlenmesi”, Dokuz Eylül Üniversitesi İ.İ.B.F Dergisi, Cilt:17, Sayı:2, (19-37).
• Bateman, Thomas. S. - Organ, Dennis. W. (1983) “Job satisfaction and the good soldier: The relationship between affect and employee citizenship”, Academy of Management Journal,,Sayı:26, (587-595).
• Bowling N. A., (2010) “Effects of Job Satisfaction and Conscientiousness on Extra-Role Behaviors”, Journal of Business Psychology, Sayı:25, (119–130).
• Chen Zhixia - Eisenberger Robert - Johnson, Kelly. M. - Sucharski, Ivan. L. - Aselage,Justin, (2008), “Perceived Organizational Support and Extra- Role Performance: Which Leads to Which?”, The Journal of Social Psychology, Cilt: 149(1), (119–124).
• Chiaburu Dan. S. - Marinova, Sophia. V. - Lim, Audrey. S. (2007), “Helping and proactive extra-role behaviors: The influence of motives, goal orientation, and social context”, Personality and Individual Differences, Sayı: 43, (2282–2293).
• Dağdeviren, Nezih – Musaoğlu, Zeliha, Ömürlü, İmran Kurt - Öztora Serdar (2011), “Akademisyenlerde İş Doyumunu Etkileyen Faktörler”, Balkan Med J, Sayı:28: (69-74).
• Dost, Meliha Tuzgöl – Cenkseven, Fulya (2008), “Öğretim Elemanlarının Sosyo-demografik Değişkenlere ve Üniversitelerini Değerlendirmelerine Göre Doyumlar”, Eğitim ve Bilim, Cilt:33, Sayı:148, (28-39).
• Dost, Meliha Tuzgöl – Cenkseven, Fulya (2007), “Devlet Ve Vakıf Üniversitelerinde Çalışan Öğretim Elemanlarının Mesleki Sorunları”, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt:16, Sayı:2, (203-218).
• Drucker, Peter (2009), Yönetim, Çev: İlker Gülfidan, Optimist Yayınları Yönetim ve Liderlik Dizisi, İstanbul.
• Eisenberger, Robert- Huntington, Robin - Hutchison, Steven - Sowa, Debora, (1986), “Perceived Organizational Support”, Journal of Applied Psychology, Cilt:71, Sayı:3, (500-507).
• Hadegorn, Linda, Serra. (2000). “Conceptualising faculty job satisfaction; components, theories, and outcomes” New Directions for Institutional Research, Sayı:105, (5-20).
• Hotamışlı, Mustafa - Ağca Veysel, (2010), “Öğretim Elemanları İş Tatmin Düzeylerinin Demografik Özelliklere Göre Değişmesi: Türkiye’de Kamu Ve Vakıf Üniversitelerinde Karşılaştırmalı Bir Araştırma”, Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:12, Sayı:2, Aralık, (95-117). İnandı, Yusuf - Tunç, Binali - Uslu, Fatma (2013), “Eğitim Fakültesi Öğretim Elemanlarının Kariyer Engelleri İle İş doyumları Arasındaki İlişki”, Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, Cilt:3, Sayı:1, Nisan, (219-238).
• Katz, Daniel, (1964), “The motivational basis of organizational behavior”, Behavioral Science, Sayı:9, (131-146).
• Kılıç, Serpil Zaman – Gümüşeli, Ali İlker (2010), “İstanbul ili vakıf üniversitelerine bağlı meslek yüksekokullarında görevli öğretim elemanlarının iş doyum düzeyleri”, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, Cilt:39, Sayı:2 (290-309).
• Konakay, Gönül – Altaş, Sabiha Sevinç (2011), “Akademisyenlerde Tükenmişlik Ve İş Tatmini Düzeylerinin Demografik Değişkenler Açısından İncelenmesi: Kocaeli Üniversitesi Örneği”, SAÜ Fen Edebiyat Dergisi, Sayı:2, (35-71).
• Luthans, Fred, (2011) Organizational Behavior: An Evidence-Based Approach, McGraw-Hill Irwin, 12. Edition, United States.
• McShane, Steven.L. – Glinow, Mary Ann Von (2010) Organizational Behavior, 12. Edition, United States.
• Murat, Güven – Çevik, Emrah İsmail (2008), “İç Paydaş Olarak Akademik Personel Memnuniyetini Etkileyen Faktörlerin Analizi: Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Örneği”, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:4, Sayı:8, (1–18).
• Oran, N. B. (1989). “A study on Job Satisfaction of A Group of Academic Staff in Marmara University”, yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Organ. Dennis W. (1997), “Organizational citizenship bebavior: It's construct clean-up time”, Human Performance, Sayı:10: (85-97).
• Oshagbemi, Titus (2000), “Academics and their manager: A comparative study in job satisfaction”, Personal Review, Sayı:28, (108-123).
• Robbins, Stephen.P. (1993), Organizational Behavior: Concepts, Controversies and Applications 6th. Ed. Prentice Hall, New Jersey.
• Robbins, Stephen.P. (2003), Organizational Behavior, 7.Edition, New Jersey, , United States.
• Serinkan, Celalettin- Bardakçı, Ahmet (2007), “Pamukkale Üniversitesi’nde Çalışan Öğretim Elemanlarının İş Tatminlerine İlişkin Bir Araştırma, Selçuk Üniversitesi Karaman İ.İ.B.F. Dergisi, Sayı 12 Yıl 9, (152-163).
• Somech, Anit - Zahavy, Anat Drach (2000), “Understanding extra-role behavior in school: the relationship between job satisfaction, sense of efficacy, and teachers’ extra-role behavior”, Teaching and Teacher Education, Cilt:16, Sayı5-6, (649-659).
• Şenel, H.G. - Kılıçaslan, A. - Koksal, A. - Demir, İ. – Sertelin, Ç (2004), “Öğretim Elemanlarının İşleri İle İlgili Olarak Algıladıkları Olumlu Ve Olumsuz Özellikler”, Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı:2, (201-210).
• Tengilimoğlu, Dilaver (2005), “Hizmet İşletmelerinde Liderlik Davranışları ile İş Doyumu Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma”, Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı:1, (85-103).
• Topçu, Birol – Saraçlı, Sinan - Dursun Pınar - Gazeloğlu, Cengiz (2012), “Akademisyenlerin Yaşam Kaliteleri Üzerine Bir Çalışma: Afyon Kocatepe Üniversitesi Örneği”, Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, Cilt:2, Sayı:1, (15-19).
• Turnipseed, David.L. - Rassuli, Ali (2005) “Performance perception of organizational citizenship behaviors at work: a bi-level study among managers and employee”, British Journal of Management, Sayı: 16, (231-244).
• Tümkaya, Songül (2006), “İş Ortamı ve Mizah Yoluyla Başa Çıkmanın Öğretim Elemanlarındaki Tükenmişlikle İlişkisi”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, Cilt:6, Sayı:3, (889-921).
• Van Dyne, Line - Lepıne, Jeffrey A. (1998), “Helping and voice extra-role behaviors: Evidence of construct and predictive validity”, Academy of Management Journal, Sayı:37, (765–802).
• Yetiş, Ümit - Katkat Dursun - Bakıcı, Yasemin (2008), “Atatürk Üniversitesi Öğretim Elemanlarının iş Doyum Düzeyleri Ve Etkileyen Faktörler”, Ataturk Journal of Physical Educatloh and Sport Sciences, Cilt:10, Sayı:4, (42-49).
• Zak, I. (1975), “Job Satisfaction: A causal model”, School of Education, Tel Aviv University’dan aktaran Somech, A. and A.D. Zahavy, 2000, “Understanding extra-role behavior in school: the relationship between job satisfaction, sense of efficacy, and teachers’ extra-role behavior”, Teaching and Teacher Education, Cilt:16, Sayı5-6, (649-659).