İç Hat Seferi Yapan Bir Kargo Uçağının Emisyon Maliyetlerinin Çevre Muhasebesi Açısından Değerlendirilmesi

Year 2019, Volume: 3 Issue: 2, 324 - 337, 30.09.2019

Oğuzhan Çarıkçı , Bora Öçal

https://doi.org/10.31200/makuubd.617136

Abstract

Günümüzde
çevresel sorunların günlük hayatı etkilemesiyle birlikte çevre kirliliğini
önleyici uygulamalar ve tedbirler yasa koyucular tarafından gündeme alınmaya
başlamıştır. Özellikle Kyoto Protokolü ve Paris Anlaşması’nın imzalanmasından
sonra söz konusu yaptırımlar ve uygulamalar daha ağır olarak yürürlüğe
konmuştur. Her ne kadar ülkemizde karbon vergisi uygulaması söz konusu olmasa
da uluslararası ticaret ve rekabet anlamında pek çok işletmeyi çevresel
maliyetleri dikkate almaya zorlamaktadır. Bu çalışmada Isparta-İstanbul illeri
arasında lojistik hizmeti sunan bir işletmenin havayolu ile yük taşımacılığı
sırasında oluşan çevresel maliyetler irdelenmiştir. Daha önceleri kavramsal olarak
tartışılmış olan çevre muhasebesi kavramı bu çalışma kapsamında nitel
verilerden yararlanılarak örnek bir vaka için uygulanmıştır. Yapılan bu çalışma
ile işletmelerin havayolu yük taşımacılığından kaynaklı çevresel maliyetleri
ortaya konulurken aynı zamanda da çevre muhasebesi açısından bir hesaplama
yöntemi de tanımlanmıştır. Geliştirilen yöntem kullanılarak Isparta-İstanbul
arasında tek yön uçuşta tam kapasite ile yük taşıyan bir kargo uçağının karbon
emisyonuna ait çevresel maliyet 784.8852 Euro olarak belirlenmiştir. Taşınan
bir ton yük için emisyonlar kaynaklı çevresel maliyet ise 12.1725 Euro olarak
hesaplanmıştır. Geliştirilen yönteme dayanarak ileride yapılabilecek çalışmalar
kapsamında benzer yaklaşımlar ve yöntemler geliştirilmesi mümkündür. 

Keywords

çevre muhasebesi, karbon vergisi, lojistik, çevre maliyet analizi

References

• Alagöz, A., İrdiren, D. (2013). Maliyet Muhasebesi Bakış Açısı İle İşletmelerde Çevre Maliyetleri Ve Yönetimi, Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 13(26), 424-449.
• Alirıza, A.Ğ. (2017). Çevre Muhasebesi Ve Çevresel Politikalara Verilen Önem Düzeyi, Erzurum-Erzincan Karşılaştırması, İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 89-105.
• Altınay, A.T. (2016). Entegre Raporlama Ve Sürdürülebilirlik Muhasebesi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25, 47-64.
• Altuğ A.M. (2008). Çevre Kalitesi Ve Çevre Muhasebesi, Marmara Üniversitesi İibf Dergisi, 24(1), 259-284.
• Beller, B., Deran, A., & Hatipoğlu, A. G. (2012). Çevre Maliyetlerinin Hesaplanması Ve Muhasebeleştirilmesi, Bir Çimento Fabrikasında Vaka Çalışması, Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 95-121.
• Binboğa, G. (2014). Uluslararası Karbon Ticareti Ve Türkiye, Journal Of Yasar University, 9(34), 5732-5759.
• Çakar, U. (2007). Çevreci Şirket Ve Çevre Muhasebesi, Mali Çözüm Dergisi, 83, 81-92.
• Çalış, Y.E. (2013). Çevresel Maliyetlerin Muhasebeleştirilmesi, Marmara Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 34(1), 175-190.
• Çelikkol, H., Özkan, N. (2015). Karbon Piyasaları Ve Türkiye Perspektifi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (31), 203-222.
• Dünya Bankası. (2019). Carbon Pricing Dashboard, Https,//Carbonpricingdashboard.Worldbank.Org/Ergin, H., Okutmuş, E. (2007). Çevre Muhasebesi, Çevre Maliyetleri Ve Çevre Raporlaması, Yönetim Bilimleri Dergisi, 5(1), 131-152.
• Esmeray, M., & Tanç, Ş. G. (2009). Çevresel Maliyetlerin Mamullere Yüklenmesinde Kullanılan Dağıtım Anahtarlarının Seçiminde Analitik Hiyerarşi Yöntemi Ve Bir Uygulama, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(2), 241-260.
• Gökırmak, H. (2014). Türk Hava Yolları'nın Havacılık Sektöründeki Konumu, Siyaset, Ekonomi Ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(4), 1-29.Göncü, K. K. (2010). Lojistik Sektöründe Kargo Taşımacılığında Uzak Nokta Çözümleri, Yüksek Lisans Proje Çalışması, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
• Güvemli, O., Gökdeniz, Ü. (1996). Çevre Muhasebesindeki Gelişmeler, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 1(4), 24-28.
• Icao (2019). Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü Https,//Www.İcao.İnt/Karğın, S., Araci, H., & Aktaţ, H. (2013), Entegre Raporlama, Yeni Bir Raporlama Perspektifi, Muhasebe Ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 6(1), 27-46.
• Kırlıoğlu H., Vecdi, C. (1998). Çevre Muhasebesi, Değişim Yayınları, Adapazarı.
• Kırlıoğlu, H., & Fidan, M.E. (2011). İşletmelerde Çevresel Maliyetler Ve Bir Uygulama, Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 2(1), 1-24.
• Korucuk S., Mert, F. (2015). Genel Lojistik, S.1-32, (Ed.) Korucuk, S., Temel Lojistik Bilgisi, Gündüz Ofset Matbaacılık Ve Yayıncılık, Trabzon.
• Kovancılar, B. (2001). Küresel Isınma Sorununun Çözümünde Karbon Vergisi Ve Etkinliği, Yönetim Ve Ekonomi, Celal Bayar Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(2), 7-20.
• Lazol, İ., Muğal, E., & Yücel, Y. (2008). Sürdürülebilir Bir Çevre İçin Çevre Muhasebesi Ve Kobi’lere Yönelik Bir Araştırma, Muhasebe Ve Finansman Dergisi, (38), 56-69.
• Memiş, M. Ü. (2009). İşletme Yönetim Aracı Olarak Çevresel Muhasebe, Çukurova Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(1), 89-106.
• Mutlu, A. (2007). Sürdürülebilir Kalkınma Ve Çevre Muhasebesi (Iı), Muhasebe Ve Finansman Dergisi, (34), 162-173.
• Nebol, E. (2016). Tedarik Zinciri Ve Lojistik Yönetimi, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.
• Özdemir Çakır, H. (2009). Kurumsal Sosyal Sorumluluğun Marka İmajına Etkisi, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15, 57-72.
• Özkol, A.E. (1998). Çevre Muhasebesi, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(1), 15-26.
• Özkol, E., Çelik, M., & Gönen, S. (2005). Kurumsal Sosyal Sorumluluk Kavramı Ve Muhasebenin Sosyal Sorumluluğu, Muhasebe Ve Finansman Dergisi, (27), 134-145.
• Öztürk, A. (1993). Türkiye’deki Hava Kargo Trafiği, Sivil Havacılık Bülteni, 4(15), 23-24.
• Isparta-İstanbul uçuş rotası. Erişim 5 Eylül 2019, https://skyvector.com
• Soylu, Y., İleri, H. (2009). Çevre Muhasebesi Ve Çevre Maliyetlerinin Üretim Maliyetlerine Etkileri, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 12(1-2), 309-322.
• Tanyaş, M. (2011). Lojistik Yönetimi, S. 1-22, (Ed.) Tanyaş, M., & Hazır, K., Lojistik Temel Kavramlar (Lojistiğe Giriş), Çağ Üniversitesi Yayınları, Mersin.
• Tu, J.C., Huang, H.S. (2015). Analysis On The Relationship Between Green Accounting And Green Design For Enterprises, Sustainability, 7(5), 6264-6277.
• Yıldıztekin, İ. (2009). Sürdürülebilir Kalkınmada Çevre Muhasebesinin Etkileri, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(1), 367-390.