Çalışan Kadınların Kariyer Engelleri: Isparta İlinde Faaliyet Gösteren Muhasebe Meslek Mensupları Üzerine Bir Araştırma

Year 2025, Volume: 9 Issue: 2, 214 - 228, 30.09.2025

Aziz Gökhan Özkoç , İsmail Bekci , Fatma Cesur

https://doi.org/10.31200/makuubd.1751155

Abstract

Günümüz iş dünyasında çeşitli nedenlerden dolayı kadınlar iş hayatının bir parçası olmaktadırlar. Bu bağlamda kadın çalışanlar, iş hayatları boyunca kariyer basamaklarını tırmanırken birtakım engellerle karşılaşabilmektedirler. Bu engelleri doğru tespit ederek, etkili stratejilerle azaltmak iş motivasyonunu ve performansı olumlu yönde etkileyecektir. Bu çalışmanın amacı Isparta ilinde faaliyet gösteren kadın muhasebe meslek mensuplarının kariyer basamaklarını tırmanırken karşılaştıkları kariyer engellerini tespit etmektir. Bu çalışmada anket yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın örneklemini Isparta ilinde muhasebe meslek mensubu olarak faaliyet gösteren 72 kadın oluşturmaktadır. Veriler, kadın çalışanlardan anket tekniği ile alınmıştır. Alınan veriler, SPSS veri tabanına aktarılmış, her bir kariyer engeline yönelik tanımlayıcı analizler ve farklılık testleri yapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre kadın çalışanların özellikle dört kariyer engelini sıklıkla mesleklerinde gözlemledikleri görülmektedir. Bunlar Bambu Perde Sendromu, Yapışkan Zemin, Tokenizm ve İkili Rol yaklaşımıdır. Muhasebe mesleğine mensup kadın çalışanların kariyer engellerine yönelik bakış açıları medeni durum, yaş, eğitim ve gelir düzeylerine göre birtakım farklılıklar göstermektedir. Kariyer aşamaları oldukça zorlu ve stresli bir meslek olan muhasebe mesleğinde kadın çalışanları motive edecek ve erkek çalışanlarla eşit statüde değerlendirecek bir perspektife ihtiyaç vardır. Kadın muhasebecilerin iş-yaşam dengesini koruyacak önlemler yönetsel destekle alınmalı, zaman yönetimi, stres yönetimi gibi konularda ise bilinçlendirici eğitimler sunulmalıdır. Bu çalışma muhasebe meslek mensubu olarak çalışan kadınlara on kariyer engelini bir araya getirerek anket yolu ile yapılmış öncül bir çalışmadır. Bu çalışmanın sonuçlarından kadın muhasebe çalışanları ile lisans ve lisansüstü öğrencilerin yararlanabileceği değerlendirilmektedir.

Keywords

Muhasebe Meslek Mensubu , Kadın çalışanlar , Kariyer engelleri

Career Obstacles of Working Women: A Study On Accounting Professionals Operating In Isparta Province

Abstract

In today's business world, women are a part of business life for various reasons. In this context, female employees may encounter some obstacles while climbing the career ladder throughout their business lives. Correctly identifying these obstacles and reducing them with effective strategies will positively affect work motivation and performance. The aim of this study is to determine the career obstacles that female accounting professionals operating in Isparta face while climbing their career ladder. In this study, the survey method was used. The sample of the study consists of 72 women working as accounting professionals in Isparta province. Data were collected from female employees using a survey technique. The data obtained were transferred to the SPSS database, and descriptive analyses and difference tests were conducted for each career barrier. According to the analysis results, it is seen that female employees frequently observe four career obstacles in their professions. These are the Bamboo Curtain Syndrome, Sticky Floor, Tokenism and the Dual-Role (Double Burden). Perspectives of female accounting professionals on career obstacles vary depending on their marital status, age, education and income levels. In the accounting profession, where career stages are quite challenging and stressful, there is a need for a perspective that will motivate female employees and evaluate them on an equal status with male employees. Measures to protect the work-life balance of female accountants should be taken with managerial support, and awareness-raising training should be provided on topics such as time management and stress management. This is the first study to be conducted through a survey, bringing together ten career barriers for women working as accounting professionals. It is considered that female accounting professionals and undergraduate and graduate students can benefit from the results of this study.

Keywords

Accounting Professional , Female employees , Career obstacles

References

• Aksu, M. ve Şahin, B. (2022). Kraliçe Arı Sendromu Bağlamında Kadınların Kariyer Yolunda Erilleşme Sorununun Teorik İncelemesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İnsan Kaynakları Yönetimi Dergisi, 1(1): 1-25.
• Atacan, T., & Genç, K. Y. (2023). Kadın çalışanların kariyer gelişimlerinde cam tavan sendromunun etkisi: Türkiye’de cam tavan sendromu konusunda yapılan lisansüstü tezlerin bibliyometrik analiz yöntemiyle incelenmesi. Asya Studies – Academic Social Studies, 7(24): 275–298.
• Başak, S. (2009). Cam tavanlar. KÖK Araştırmalar KÖK Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Dergisi, XI(2),119-132.
• Levent, C., ve Aydın, F. F. (2021). Kadın İşgücünün Görünümü: TRB2 Bölgesinde Teorik bir Araştırma. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 16(62), 770-786.
• Biner S. (2022). Çalışma yaşamında cam tavan sendromu: Trakya Üniversitesi idari personel örneği (Yüksek lisans tezi). Trakya Üniversitesi, Edirne.
• Çelik, H. (2025). Akademide görünmez bariyerler: cam tavan sendromu üzerine sistematik bir inceleme. Eğitim Yönetimi ve Politikaları Dergisi 6(1), 32-51.
• Çiçek, E. U. (2018). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikler. İçinde Ş. Kalaycı (Ed.), Tanımlayıcı İstatistikler. Ankara: Dinamik akademi.
• Dobson, R. ve Iredale, W. (2006). Office Queen Bees hold back women’s careers. The Sunday Times. http://www. timesonline.co.uk/tol/news/uk/article1265356.
• Erdem, Z. & Şahin, L. (2008). Ev hizmetlerinde yabancı işgücü istihdamı. Kamu-iş Dergisi, 10(2), 43-78.
• Gözüm, P. (2024). Türkiye’de Kadın İstihdamı: Sorunlar ve Fırsatlar. Bitlis Eren Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2(1): 109-125.
• İzgi Balcı, B. ve Akdeniz, S. (2011). “Kadın İstihdamı Sorunsalı Nereden Doğuyor?”, EconAnadolu 2011: Anadolu International Conference in Economic II., Eskişehir.
• Deniz A. ve Kuloğlu, D. (2019). Ekonomi Tarihinde Avrupa ve Türkiye’de Kadın Çalışanların Ekonomideki Evrimsel Süreci. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi. 7(16): 345 – 374.
• Kamberidou, I. (2010). The “glass escalator” & “gender fatigue”: getting gen- der back on the agenda, The 5th International Conference on Interdisciplinarity in Education ICIE’10 June 17-19, Tallinn, Estonia, 89-98.
• Kanter, R. M. (1977). Some effects of proportions on group life: Skewed sex rations and responses to token women. American Journal of Sociology, 82(5), 965-990.
• Kazar E. N. (2016). Uluslararası kuruluşlar açısından çalışma hayatında toplumsal cinsiyet eşitliği politikaları ve Türkiye’de çalışma hayatında yansımaları (Yüksek lisans tezi). Yalova Üniversitesi, Yalova.
• Levent, C., & Aydın, F. F. (2021). Kadın işgücünün görünümü: TRB2 bölgesinde teorik bir araştırma. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 16(62), 770-786.
• Mizrahi, R. & Aracı, H. (2010). Kadın yöneticiler ve cam tavan sendromu üzerine bir araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(1), 149-156.
• Morgenroth, T., Kirby, T. A., Ryan, M. K., ve Sudkämper, A. (2020). The Who, When, and Why of The Glass Cliff Phenomenon: A Meta Analysis Appointments to Precarious Positions, Psychological Bulletin, 146(9): 797.
• Öztürk, B. (2025). Cam Yürüyen Merdiven Metaforu’nun Kadın Akademisyen Sayısına Etkisi: Türkiye Örneği. Alanya Akademik Bakış Dergisi. 9(2): 483-500.
• Sar, E. (2020). Çalışma hayatında kadın istihdamı ve Türkiye’de yansımaları. Safran Kültür ve Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(1), 20-40.
• Tahtalıoğlu, H. (2016). Türkiye’de yükseköğretim kurumlarında cam tavan sendromunun kadınlar üzerindeki etkileri. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(2), 89-105.
• U.S. Glass Ceiling Commission (1995). Good for business: Making full use of the Nation’s human capital. Government Printing Office.
• Vural, S. (2025). Cam Tavan ve Cam Uçurum Fenomenleri Işığında “Cam Gökyüzü”: Kadın Pilotların Temsil Gücü. MTÜ Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi. 5(1): 63-82.
• Yakışır, C. (2024). Kadınların Çalışma Hayatındaki Yeri ve Önemi. Socrates Journal of Interdisciplinary Social Researches. 10 (47), 100-110.
• Yenici H. (2018). Yöneticilik sendromları ve cam tavan sendromunun örgütlerde uygulanmasına (İstanbul vakıf üniversiteleri kadın akademik personeline) yönelik bir uygulama (yüksek lisans tezi), İstanbul Gelişim Üniversitesi, İstanbul.
• Yorgun, S. (2010). Sömürü, koruma ve pozitif ayrımcılıktan çalışma hayatının egemen gücü olmaya doğru kadınlar: 21. yüzyıl ve pembeleşen çalışma hayatı. Sosyoekonomi, 11(11), 168-190.
• Yıldırım E. ve Balaban Ö. (2008); “Kadın, Çalışma ve Toplum”. “Çalışma Hayatında Tükenmişlik ve Kadın Akademisyenlere Yönelik Bir Araştırma”, Editörler F. Fidan ve T. Yılmaz, Sakarya Yayıncılık, 133-154.