BÖTE Mezunu Okul Müdürlerinin Teknoloji Liderliği Deneyimleri: Olgubilimsel Bir Araştırma

Yıl 2021, Cilt: 53 Sayı: 53, 113 - 140, 24.01.2021

Mithat Korumaz , Esra Gölçek

https://doi.org/10.15285/maruaebd.714794

Cited By: 1

Öz

Bu araştırmanın amacı okul yöneticilerinin okullarında teknoloji liderliğine yükledikleri öznel anlamların ve deneyimlerin ortaya çıkarılmasıdır. Araştırmada nitel araştırma yaklaşımlarından biri olan olgubilim deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme yöntemi kullanılarak belirlenmiştir. Çalışma grubunu 2018-2019 eğitim öğretim yılında İstanbul ilinde görev yapan 9 (dokuz) BÖTE lisans programı mezunu okul müdürü oluşturmaktadır. Veriler, yarı yapılandırılmış görüşme soruları kullanılarak yüz yüze görüşmeler yapılarak elde edilmiştir. Toplanan veriler içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. İçerik analizinin sonucu olarak öğretim liderliği, kaynak yönetimi, öğretmen etkinliği ve teknoloji liderliği olmak üzere dört temaya ulaşılmıştır. Bu temaların değerlendirilmesi sonucunda okul müdürlerinin öğretmenlere ve öğrencilere teknoloji kullanımı açısından rol model oldukları, okullarında öğretim liderliği yapmakta yetersiz kaldıkları tespit edilmiştir. Bunun yanında maddi kaynakların yetersiz oluşu nedeniyle okullarında altyapı sorunları yaşadıkları, maddi kaynak oluşturabilmek için veliler ve çevre kuruluşlarla işbirliği yaptıkları, okul genelinde donanım ve yazılım güncellemelerini sağlamada eksik kaldıkları ve okullardaki internet bağlantısının filtrelenmiş olması nedeniyle teknolojik kaynaklara kısıtlı olarak erişebildikleri ortaya çıkmıştır. Bunlara ek olarak okul müdürlerinin okullarındaki öğretmenlerin yeniliğe karşı direnmesi, teknoloji bilgisinin yetersiz oluşu ve motivasyon eksikliği yaşamaları gibi problemlerle karşılaştıkları bulunmuştur. Araştırmanın bu bulgularından hareketle uygulayıcılara, politika yapıcılara ve araştırmacılara önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Teknoloji liderliği, okul müdürleri, teknoloji entegrasyonu, öğretim liderliği

Computer Education and Instructional Technology Graduate School Principals’ Technological Leadership Experiences: A Phenomenological Research

Öz

The aim of this research is to bring out school principals’ subjective meanings and experiences related to the technological leadership in their schools. This qualitative study employs a phenomenological design. The participants have been determined using the criterion sampling method, a purposeful sampling method. The participants include nine school principals who had graduated from a CEIT (Computer Education and Instructional Technology) department working in public schools in Istanbul during the 2018-2019 academic year. Data have been collected using semi-structured interview questions. The collected data have been analyzed using the method of content analysis. As a result of the content analysis process, four themes have been found: instructional leadership, resource management, teacher efficiency, and technological leadership. The school principals have been revealed to be role models for the teachers and students in terms of their effective use of technology and to not have instructional leadership behaviors. In addition, because of the insufficient budgets for covering technological costs, school principals have difficulty with infrastructure issues and updating hardware and software elements in their schools; to solve this problem, the principals cooperate with parents and nongovernmental organizations. In addition, principals as technology leaders are revealed as having problems related to teachers’ reluctance toward new technologies, a lack of sufficient technology knowledge, and motivation. In accordance with these results, some suggestions have been made for practitioners, policy makers, and other researchers.

Anahtar Kelimeler

Technological leadership, school principals, technology integration, instructional leadership

Kaynakça

• Altan, M. Z. (1998). Eğitim fakülteleri, teknoloji ve değişim. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi,15(15), 295-304.
• Aktaş, İ., Gökoğlu, S., Turgut, Y. E. ve Karal, H. (2014). Öğretmenlerin FATİH projesine yönelik görüşleri: Farkındalık, öngörü ve beklentiler. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 8(1), 257-286.
• Anderson, R. E., & Dexter, S. (2005). School technology leadership: An empirical investigation of prevalence and effect. Educational Administration Quarterly, 41(1), 49-82.
• Anderson, R. E., & Dexter, S. (2000). School technology leadership: Incidence and ımpact. Teaching, Learning, and Computing: 1998 National Survey, Report #6. https://escholarship.org/uc/item/76s142fc adresinden 13.01.2019’da alınmıştır.
• Aşkar, P. ve Akkoyunlu, B. (2007). Okullarda bilişim teknolojileri ve öğretmen yetiştirme politikaları: türkiye deneyimine tarihsel bir bakış. Uluslararası Öğretmen Yetiştirme Politikaları ve Sorunları Sempozyumu Bildiriler, 12-14 Mayıs 2007. Bakü:Azerbaycan Devlet Pedagoji Üniversitesi: http://dergipark.gov.tr/download/article-file/108468 30.03.2019’da alınmıştır.
• Aydın, M. (2011). Çağdaş eğitim denetimi. (6. Baskı). Ankara: Hatiboğlu.
• Bailey, G. D. (1997). What technology leaders need to know: The essential top 10 concepts for technology integration in the 21st century? Learning & Leading with Technology, 25(1), 57-62.
• Başaran, İ. E. (2008). Örgütsel davranış: İnsanın üretim gücü. Ankara: Ekinoks Yayıncılık.
• Brown, B., & Jacobsen, M. (2016). Principals’ technology leadership how a conceptual framework shaped a mixed methods study. Journal of School Leadership, 26, 811-836.
• Can, T. (2003). Bolu orta öğretim okulları yöneticilerinin teknolojik liderlik yeterlilikleri. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 2(3), 94-107.
• Creswell, J. W. (2012). Qualitative Inquiry and Research Design: Choosing Among Five Approaches. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Çakır, R. ve Yıldırım, S. (2009). Bilgisayar öğretmenleri okullardaki teknoloji entegrasyonu hakkında ne düşünürler?. İlköğretim Online, 8(3), 952-964.
• Çalık, C. (2007). Okul çevre ilişkisinin okul geliştirmedeki rolü: kavramsal bir çözümleme. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(3), 123-140.
• Çalık, T., Çoban, Ö., & Özdemir, N. (2019). Okul yöneticilerinin teknolojik liderlik öz yeterlikleri ve kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 52(1), 83-106. doi: 0.30964/auebfd.457346
• Çelik, H. C. ve Kahyaoğlu, M. (2007). İlköğretim öğretmen adaylarının teknolojiye yönelik tutumlarının kümeleme analizi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(4), 571-586.
• Çelik, S. (2010). Temel Eğitim Projesi I. Fazı. http://salihcelik.net/urunler.php?urid=49 19.02.2019’da alınmıştır.
• Çelik, V. (2012). Eğitimsel Liderlik. (6. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Davies, P. M. (2010). On school educational technology leadership. Management in Education, 24(2), 55-61.
• Deniz, L., & Teke, S. (2020). Okul yöneticilerinin teknoloji liderliği rollerinin öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 351-373. doi: 10.33711/yyuefd.692949
• Drent, M. & Meelissen, M. (2007). Which factors obstruct or stimulate teacher educators to use ICT innovatively?. Computers & Education, 51, 187-199.
• Durnalı, M. (2019). Ortaokul öğretmenlerinin görüşlerine göre okul müdürlerinin sergilediği teknolojik liderlik davranış düzeyi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 12(2), 401-430. doi: http://dx.doi.org/10.30831/akukeg.449484
• Ekici, S. ve Yılmaz, B. (2013). FATİH projesi üzerine bir değerlendirme. Türk Kütüphaneciliği, 27(2), 317-339.
• Flanagan, L. & Jacobsen, M. (2003). Technology leadership for the twenty-first century principal. Journal of Educational Administration, 41, 132-149.
• Fisher, D. M. & Waller, L. R. (2013). The 21st century principal: A study of technology leadership and technology ıntegration in texas K-12 schools. The Global eLearning Journal, 2(4), 1-44.
• Gosmire, D. & Grady, M. L. (2007). A bumpy road: Principal as technology leader. Principal Leadership, 7(6), 16-21.
• Grady, M. L. (2011). The principal as technology leader. https://digitalcommons.unl.edu/cehsedadfacpub/4/ 21.12.2019’da alınmışır.
• Griffin, D. A. (2003). Educators’ technology level of use and methods for learning technology ıntegration. Yayınlanmamış Doktora Tezi. University of North Texas.
• Gün, F., & Çoban, Ö. (2019). Okul yöneticilerinin teknolojik liderlik öz yeterliklerinin incelenmesi. Uluslararası Karamanoğlu Mehmetbey Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 39-48.
• Hacıfazlıoğlu, Ö., Karadeniz Ş. ve Dalgıç, G. (2010). Eğitim yöneticileri teknoloji liderliği standartlarına ilişkin öğretmen, yönetici ve denetmenlerin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 16(4), 537-577.
• Hew, K. F. & Brush, T. (2007). Integrating Technology Into K-12 Teaching and Learning: Current Knowledge Gaps and Recommendations For Future Research. Educational Technology Research and Development. 55, 223-252.
• Hsieh, C., Yen, H. & Kuan, L. (2014). The relationship among principals’ technology leadership, teaching ınnovation, and students’ academic optimism ın elementary schools. International Conferences on Educational Technologies 2014 and Sustainability, Technology and Education 2014.
• International Society for Technology in Education (ISTE). (2019). ISTE Standards For Education Leaders. https://www.iste.org/ 17.02.2019’da alınmıştır.
• İhtiyaroğlu, N. ve Karabağ Köse E. (2016). Bireysel eğitim programlarında bilişim desteğinden faydalanılmasının öğretmenlerin tutumları üzerindeki etkisi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(2), 483-493.
• Karatepe, S. (2005). Ödüllendirme yönetimi: Örgütlerde güdülemeye duyarlı bir yaklaşım. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 60(4), 117-132.
• Köklü, M. (1996). Etkili denetim. Eğitim Yönetimi, 2(2), 259-268.
• Leng, N. W. (2008). Transformational leadership and the ıntegration of ınformation and communications technology into teaching. The Asia-Pacific Education Researcher, 17(1), 1-14.
• Macneil, A., & Delafield, D. (1998). Principal leadership for successful school technology implementation. Paper presented in the Society for Information Technology & Teacher Education International Conference, March 10-14, Washington.
• McMillan, J., & Schumacher, S. (2006). Research in education. (6th ed.) Boston: Pearson Education.
• Merriam, S. B. (2002). Introduction to qualitative research. Qualitative research in practice: Examples for discussion and analysis, 1(1), 1-17.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2019). Fatih Projesi. http://fatihprojesi.meb.gov.tr 24.02.2019’da alınmıştır.
• Onwuegbuzie, A. J., & Collins, K. M. (2007). A typology of mixed methods sampling designs in social science research. Qualitative Report, 12(2), 281-316.
• Önen, M. S. ve Kanayran, H. G. (2015). Liderlik ve motivasyon: Kuramsal bir değerlendirme. Birey ve Toplum, 5(10), 43-63.
• Patton, M. Q. (2002). Two decades of developments in qualitative inquiry: A personal, experiential perspective. Qualitative social work, 1(3), 261-283.
• Patton, M. Q. (2014). Qualitative research & evaluation methods: Integrating theory and practice. California: Sage publications.
• Persaud, B. (2006). School administrators’ perspective on their leadership role in technology ıntegration. Doktora Tezi. Walden University.
• Ritchie, J., Lewis, J., Nicholls, C. M. & Ormston, R. (2013). Qualitative research practice: A guide for social science students and researchers. Califonia: Sage.
• Sağır, M. (2015). Öğretimsel Liderlik. Editör: N. Konan, Eğitim Yönetiminde Yeni Liderlik Yaklaşımları (s: 133-155). Ankara: Pegem Akademi.
• Saldaña, J. (2012). The coding manual for qualitative researchers. London: Sage.
• Schein, E. H. (1976). Increasing organizational effectiveness through better human resource planning and development. Editör: M. Beer ve B. Spector, Readings in Human Resource Management (s: 376-396). New York: Free Press.
• Sezer, B. ve Deryakulu, D. (2012). İlköğretim okul yöneticilerinin teknoloji liderliği rollerine ilişkin yeterlikleri. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 2(2), 74-92.
• Sincar, M. (2015). Teknoloji Liderliği. Editör: N. Konan, Eğitim Yönetiminde Yeni Liderlik Yaklaşımları (s: 21-41). Ankara: Pegem Akademi.
• Stuart, L. H., Mills, A. M., & Remus, U. (2009). School leaders, ICT competence and championing ınnovations. Computers & Education. 53, 733-741.
• Şahin, C. ve Demir, F. (2015). Değişim çağında okul yöneticilerinin okullardaki eğitim teknolojilerini yönetme becerilerinin incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(39), 717-725.
• Şendurur, P. ve Arslan, S. (2017). Eğitimde teknoloji entegrasyonunu etkileyen faktörlerdeki değişim. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43, 25-50.
• Şimşek, H. ve Yıldırım, A. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Şişman Eren, E. (2010). İlköğretim okul müdürlerinin eğitim teknolojilerini sağlama ve kullanmada gösterdikleri liderlik davranışları. Doktora tezi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Tanzer, S. (2004). Mesleki ve teknik öğretim okul yöneticilerinin teknolojik liderlik yeterlikleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Yee, D. L. (2000). Images of school principals' information and communications technology leadership. Journal of Information Technology for Teacher Education, 9(3), 287-302.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yu, C. & Durrington, V. A. (2006). Technology standards for school administrators: An analysis of practicing and aspiring administrators’ perceived ability to perform the standards. NASSP Bulletin, 90(4), 301-317.