SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLİĞİ ÖĞRENCİLERİNİN COĞRAFYA ALANINA YÖNELİK ÖZ-YETERLİKLERİNİN FARKLI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2016, Sayı: 34, 43 - 49, 29.10.2016

TAHSİN Yıldırım ÜNAL Şimşek

Öz

Bu araştırmada sosyal bilgiler öğretmenliği öğrencilerinin coğrafya alanına yönelik öz-yeterlikleri çeşitli değişkenlere göre analiz edilmiştir. Araştırma Aksaray Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Anabilim Dalında öğrenim görmekte olan 155 öğrenci üzerinde yürütülmüştür. Araştırmada veri toplama aracı olarak Karadeniz (2005) tarafından geliştirilmiş olan “Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Coğrafya alanına İlişkin Öz-Yeterlik İnancı” ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen veriler kullanılan veri toplama tekniklerine uygun olarak analiz edilmiştir. Çalışma grubunu oluşturan öğrencilerin ölçekten almış oldukları puanların cinsiyete ve coğrafya derslerine ilgi duyma değişkenlerine göre istatistiksel olarak farklılığını ortaya koymak için t-testi uygulanmıştır. Bununla birlikte öğrencilerinin puanlarının lise türüne ve sınıf düzeyi göre farklılığını ortaya koymak için (ANOVA) kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre, sosyal bilgiler öğretmenliği öğrencilerinin coğrafya alanına ilişkin öz-yeterlikleri orta düzeydedir. Öğrencilerin coğrafya alanına yönelik öz-yeterlikleri cinsiyet, mezun olunan lise türü ve sınıf düzeyine göre anlamlı fark göstermezken, coğrafya derslerine ilgi duyma değişkenine göre derse ilgi duyan öğrenciler lehine anlamlı fark göstermektedir.

Anahtar Kelimeler: Sosyal bilgiler, öz- yeterlik, coğrafya eğitimi, coğrafya öz-yeterliği

Anahtar Kelimeler

Sosyal bilgiler, öz- yeterlik, coğrafya eğitimi, coğrafya öz-yeterliği

Kaynakça

• Akbulut, E. (2006). Müzik öğretmeni adaylarının mesleklerine ilişkin öz yeterlik inançları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 24-33.
• Akengin, H., Tunç, Şahin, C., Kaya, B., Bengiç, G. & Sargın, S. (2010). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bazı genel coğrafya konuları ve bunların öğretimi ile ilgili öz-yeterlik algıları. Marmara Coğrafya Dergisi, 21, 78-97.
• Akkoyunlu, B. & Orhan, F. (2003). Bilgisayar ve öğretim teknolojileri eğitimi (Böte) bölümü öğrencilerinin bilgisayar kullanma öz yeterlik inancı ile demografik özellikleri arasındaki ilişki. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 2(3), 86-93.
• Akkuş, Z. (2013). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının öz yeterlik inanç düzeylerinin belirlenmesi üzerine bir çalışma. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 102-116.
• Arslan, A. (2008). Öğretmen adaylarının bilgisayar destekli eğitim yapmaya yönelik tutumları ile öz-yeterlik algıları arasındaki ilişki. Electronic Journal of Social Sciences, 7(24), 101-109.
• Aşkar, P. & Umay, A. (2001). İlköğretim matematik öğretmenliği öğretmen adaylarının bilgisayarla ilgili öz-yeterlik algısı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 1-8.
• Bandura, A. (1994). Self-‐efficacy. in, vs ramachaudran (Ed.). Encyclopedia of Human Behavior, 4, 71–81.
• Bandura, A. (1997). Self-Efficacy: The Exercise of Control. New York: Freeman.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Coşkun, O. (2007). Erzurum’daki sosyal bilgiler öğretmen adaylarının coğrafya alanına yönelik öz yeterlik seviyeleri üzerine bir inceleme. K. Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 201-221.
• Demirkaya, H. & Ayas, C. (2015). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının coğrafya öğretimine ilişkin algıları. Turkish Studies, International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(11), 503-518.
• Galpin, V. C., Senders, I., Turner, H. & Venter, B. (2003). Gender and educational background and their effect on computer self- efficacy and perceptions. Technical Report TR-Wits-CS- 2003-0, University of the Witwatersrand, School of Computer Science.
• Geçit, Y. & Beldağ, A. (2014). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin coğrafya alanına yönelik öz-yeterlik seviyelerinin farklı değişkenler açısından değerlendirilmesi (Rize İli Örneği). E-Journal of New World Sciences Academy Education Sciences, 9(4), 353-363.
• Gökçe, N. (2010). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının coğrafya dersine yönelik tutumları. E-Journal Of New World Sciences Academy Education Sciences , 5(4), 2072-2083.
• Kan, Ç. (2006). Etkili sosyal bilgiler öğretimi arayışı. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(2), 537-544.
• Karademir, N. (2010). Coğrafya öğretmenlerinin alanlarına ilişkin öz-yeterlik algılarının incelenmesi. E-Journal of New World Sciences Academy Education Sciences, 5(4), 2034-2048.
• Karadeniz, C. & Özdemir, N. (2006). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının coğrafya alanına ilişkin öz yeterlik inançları (Ondokuz Mayıs Üniversitesi Örneği). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 23-30.
• Karadeniz, C. (2005). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının coğrafya alanına ilişkin öz yeterlik inancı ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 63-69.
• Karasar, N. (2010). Bilimsel Araştırma Yöntemi, (21.Baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Sözcü, U., Oğuz, S. & Aydınözü, D. (2016). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin coğrafya konularının öğretimine ilişkin öz yeterlikleri. Marmara Coğrafya Dergisi, 33, 155-178.
• Uslu, S. (2014). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının özel alan yeterliliğine ilişkin öz-yeterlik inançlarının incelenmesi. (Doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Ünlü, M. (2011). Coğrafya derslerinde coğrafi becerilerin gerçekleşme düzeyi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(4), 2155-2172.
• Yenice, N. (2012). Öğretmen adaylarının öz -yeterlik düzeyleri ile problem çözme becerilerinin incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(39), 036-058.