YAPI ALACAKLILARININ KANUNİ İPOTEK HAKKI

Yıl 2016, Cilt: 22 Sayı: 3, 1363 - 1398, 16.12.2016

Hümeyra Kaçaran

Öz

 İnşaat sektörünün ülkemizde gittikçe geliştiği ve ekonomiye büyük katkılar sağladığı bilinen bir gerçektir. Çalışma konumuz olan yapı alacaklılarının kanuni ipotek hakkı da tam olarak bu sektörü ilgilendirmektedir. Zira özellikle ekonomik kriz dönemlerinde taşınmaza malzeme vererek veya vermeden emek sarf etmelerine ve taşınmazda değer artışına sebep olmalarına rağmen, alacaklarını elde etmekte güçlük çeken birçok yapı alacaklısının mevcut olduğu bilinmektedir. İşte bu şekilde malzeme vererek veya vermeden emek sarf eden ve taşınmazda bir değer artışı meydana getiren yapı alacaklılarını kanunumuz arsa sahibine karşı bir ipotek hakkı ile korumak ihtiyacını duymuştur. Buna yapı alacaklılarının kanuni ipotek hakkı adı verilmektedir. Kanunun koyucunun mevcut düzenlemesine rağmen, uygulamada yapı alacaklılarının kanuni ipotek hakkından yeterince faydalanılmadığı görülmektedir. Dahası ne doktrinde ne de Yargısal İçtihatlarda bu konu üzerinde yeterince durulmamıştır. Tüm bu nedenler bizi yapı alacaklılarının kanuni ipotek hakkı konusunu incelemeye sevketmiştir. 2001 yılında yürürlüğe giren Türk Medeni Kanunu çerçevesinde derinlemesine bir inceleme yaparak, uygulamaya yönelik bir çalışma hazırlamayı amaçlamaktayız. 

Anahtar Kelimeler

Yapı alacaklısı, kanuni ipotek hakkı, inşaat, eser sözleşmesi

Kaynakça

• ACAR, Faruk; Rehin Hukukunda Taşınmaz Kavramı ve Özellikle Belirlilik İlkesi, Ankara: Turhan Kitabevi Yayınları, 2008.
• AKINCI, Sami; Türk Hukukunda Gemi İpoteği, Ankara: Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, 1958.
• AKKANAT, Halil; Taşeronluk Sözleşmesi, İstanbul: Filiz Kitabevi, 2000.
• ALTAY, Sümer/ESKİOCAK, Ali; Türk Medeni Hukukunda Taşınmaz Rehni, İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2007.
• ARAL, Fahrettin/ AYRANCI, Hasan; Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş 11. Baskı, Ankara: Yetkin Yayınları, 2015.
• AYAN, Mehmet; Eşya Hukuku III, Sınırlı Ayni Haklar, 7. Baskı, Konya: Mimoza Yayınevi, 2015.
• AYBAY, Aydın/HATEMİ Hüseyin; Eşya Hukuku, İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2014.
• BAYGIN, Cem; Türk Hukukuna Göre İstisna Sözleşmesinde Ücret ve Tabi Olduğu Hükümler, İstanbul: Beta Yayınları, 1999.
• ÇELİK, Nuri/ CANİKLİOĞLU, Nurşen/ CANBOLAT, Talat; İş Hukuku Dersleri, İstanbul: Beta Yayınları, 2015.
• DAYINLARLI, Kemal; İnşaat Sektöründe Müşavir Mühendislik Sözleşmesi, Ankara: Dayınlarlı Hukuk Yayınları, 1998.
• DUMAN, İ. Hasan; Açıklamalı İçtihatlı İnşaat Hukuku, 2. Baskı, İstanbul: Legal Yayıncılık, 2008.
• EREL, N. Şafak; Eşyaya Bağlı Borç, Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi, 1982.
• ERİŞEN, Muhammet; Alt Müteahhitlik Sözleşmesi, Ankara: Adalet Yayınevi, 2011.
• GÖKYAYLA, Emre; Eser Sözleşmesinde Ek İş ve İş Değişikliği, İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2009.
• GÜRSOY, Kemal Tahir/EREN, Faruk/CANSEL, Erol; Türk Eşya Hukuku (Zilyetlik, Tapu Sicili/Mülkiyet/Sınırlı Aynî Haklar), Gözden Geçirilmiş İkinci Baskı, Ankara: AÜHF.Yayınları, 1984.
• HELVACI, İlhan; Eski Medeni Kanunumuzla Karşılaştırmalı Olarak Türk Medeni Kanununa Göre Sözleşmeden Doğan İpotek Hakkı, 1. Baskı, İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2008.
• KARAHACIOĞLU, Ali H./DOĞRUSÖZ, Edip M./ALTIN, Mehmet; Türk Hukukunda Rehin, Ankara: Üçbilek Matbaası, 1996.
• KARAHASAN, M. Reşit; Yeni Türk Medeni Kanunu Eşya Hukuku, Genişletilerek Yenilenmiş Bası, İstanbul: Arıkan Basımevi, 2007.
• KOSTAKOĞLU, Cengiz; İçtihatlı İnşaat Hukuku ve Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmeleri, 9. Baskı, İstanbul: Beta Yayınları, 2015.
• KÖPRÜLÜ, Bülent/KANETİ, Selim; Sınırlı Ayni Haklar, Genişletilmiş ve Yenilenmiş 2. Baskı, İstanbul: İÜHF. Matbaası, 1982-1983.
• OĞUZMAN, M. Kemal/SELİÇİ, Özer/OKTAY-ÖZDEMİR, Saibe; Eşya Hukuku, Yenilenmiş ve Mevzuata Uyarlanmış 18. Baskı, İstanbul: Filiz Kitapevi, 2015.
• ÖĞÜTÇÜ, Tahir A./DOĞRUSÖZ, Edip M.; Rehin Hukuku, Ankara: Ulucan Matbaası, 1982.
• REİSOĞLU, Safa; Türk ve İsviçre Hukukunda Müteahhit ve İşçilerin Kanuni İpotek Hakkı, Ankara: Sevinç Matbaası, 1961.
• TANDOĞAN, Haluk; Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, C. 2, 1989 Yılı Dördüncü Tıpkı Basımdan Beşinci Tıpkı Basım, İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2010.
• Türk Medeni Kanunu, Türk Medeni Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkındaki Kanun ve Gerekçeleri, Ankara 2002.
• UYAN, Göktürk; İsviçre-Türk Hukukunda Mimari Proje Düzenleme Sözleşmesinin Hukuki Niteliği, İstanbul: Beta Yayınları, 2006.
• UYGUR, Turgut; Açıklamalı-İçtihatlı İnşaat Hukuku Eser ve Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesi, Ankara: Adalet Matbaacılık, 1993.
• YALÇINDURAN, Türker; Alt İstisna (Taşeronluk) Sözleşmeleri, Ankara: Yetkin Yayınları, 2000.
• YAVUZ, Cevdet; Türk Medeni Kanunu, Borçlar Kanunu ve Diğer Mevzuat, 12. Bası (Hazırlayanlar: YAVUZ, Cevdet/ERLÜLE, Fulya/SAĞLAM, İpek), İstanbul: Beta Yayınları, 2014.
• YAVUZ, Cevdet; Türk Borçlar Hukuku Özel Hükümler, 10. Baskı (Hazırlayanlar: YAVUZ, Cevdet/ÖZEN, Burak/ACAR, Faruk), İstanbul: Beta Yayınları, 2014
• WİELAND (çev. İ.H. Karafaki), Kanunu Medenide Ayni Haklar, Ankara 1950.
• BAYSAL, Başak; “Yapı Alacaklısı İpoteğine İlişkin Başlıca Hukuksal Sorunlar”, Prof. Dr. Özer Seliçi’ye Armağan, Seçkin Yayınları, Ankara 2006, s.149-178.
• BIÇAKÇI, Levent; “Yapı Alacaklısı İpoteği”, Doğumunun 100. Yılında Atatürk’e Armağan, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Cilt:CLV-XLVII, Sayılar:1-4, İstanbul 1982, s. 537-567.
• CAN, Mertol; “Yeni Medenî Kanun’un İnşaatçı (Yapı) İpoteği Hakkındaki Hükümleri İle İpoteğin Kendi Adına Tescilini Talep Edebilecek Kişiler Bakımından Bir Değişiklik Yapılıp Yapılmadığı Meselesi”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.VIII, S.1- 2, Haziran-Aralık 2004, s.49-56.
• CANBOLAT, Talat; “Alt İşveren Kavramı ve Uygulama Sorunları”, İş Hukuku ve İktisat Dergisi, 1997, s.14-30.
• EREN, Fikret; “İnşaat Sözleşmelerinde Müteahhidin Borçları ve Bu Borçların Yerine Getirilmemesinin Sonuçları”, İnşaat Sözleşmeleri, Yönetici - İşletmeci Mühendis ve Hukukçular İçin Ortak Seminer, (Ankara, 18 - 29 Mart 1996), B. 2, Ankara 2001/XI, s.59-86.
• KAPLAN, İbrahim; “İnşaat Sözleşmelerinde Yapı Sahibinin Ücret Ödeme Borcu ve Yerine Getirilmemesinin Sonuçları” , İnşaat Sözleşmeleri Yönetici-İşletmeci Mühendis ve Hukukçular İçin Ortak Seminer, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Ankara 1996, s.105-172.
• KILIÇ, Mehmet; “4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu’nun Tapu Sicili Hukukunda Getirdiği Yenilikler”, Prof. Dr. Fikret Eren’e Armağan, Yetkin Yayınları, Ankara 2006, s. 619-639.
• KILIÇOĞLU, Ahmet; “Müteahhidin Eseri Şahsen Yapma veya Kendi İdaresi Altında Yaptırma Borcu”, AÜHFD, C. 32, Sa. 1-4, 1975.
• SÜMER, Binnur; “Müteahhit ve Diğer Çalışanların Kanuni İpotek Hakkı”, Prof. Dr. Halil Cin’e Selçuk Üniversitesinde 10. Hizmet Yılı Armağanı, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Konya 1995, s.601-619.