MANEVİ TAZMİNAT DAVALARINDA GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME

Yıl 2016, Cilt: 22 Sayı: 3, 2623 - 2641, 16.12.2016

Fatma Nur Tekçe

Öz

 Bireyin, hukuk düzeni tarafından korunan kişilik hakkına karşı hukuka aykırı olarak yapılan bir saldırı sonucunda ikame edeceği manevi tazminat davasında görevli ve yetkili mahkemeyi doğru tespit etmesi gerekir. Aksi halde görevsiz mahkemede ikame edilen dava, dava şartı yokluğundan; yetkisiz mahkemede açılan dava ise yetki ilk itirazı nedeni ile usulden reddedilebilir. Bu nedenle çalışmamızda manevi tazminat davasında görevli ve yetkili mahkemenin tespiti sorununu, HMK ve MK hükümlerini nazara alarak incelemeyi amaçlıyoruz.

Anahtar Kelimeler

manevi zarar, manevi tazminat, görevli mahkeme, yetkili mahkeme, tazminat davası

Kaynakça

• ANTALYA, Gökhan. 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanununa Göre Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt I, 2.b., İstanbul: Beta Yayınevi, 2013.
• DURAL, Mustafa/ÖĞÜZ, Tufan. Türk Özel Hukuku Cilt II (Kişiler Hukuku), 15.b., İstanbul: Filiz Kitabevi, 2014.
• EREN, Fikret. 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanununa Göre Hazırlanmış Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 18.b., Ankara: Yetkin Yayıncılık, 2015.
• ERLÜLE, Fulya, 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’na Göre Bedensel Bütünlüğün İhlalinde Manevi Tazminat, Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2011.
• ERTAŞ, Şeref. “Manevi Tazminatın Hukuki Niteliği ve Miktarının Tespiti”, Prof. Dr. İlhan E. Postacıoğlu’na Armağan, İstanbul: Bayrak Matbaacılık, 1990, s. 65-112.
• GENÇ-ARIDEMİR, Arzu. Sözleşmeye Aykırılıktan Doğan Manevi Tazminat, İstanbul: 12 Levha Yayıncılık, 2008.
• GÜRSOY, Kemal Tahir. “Manevi Zarar ve Tazmini”, AÜHFD, C.30, S. 1-4, 1973, s. 7 –57.
• HELVACI, Serap. Gerçek Kişiler, 5. Bası, İstanbul: Legal Yayıncılık, 2013.
• HELVACI, Serap. “Les For des Actions en Protection de la Personnalité”, Annales de la Faculté de Droit d’Istanbul, C.37, S. 54, s. 369-376. (Personnalité)
• HELVACI, Serap. “Tazminat Davalarında Yetkili Mahkeme (Karar İncelemesi)”, Prof. Dr. Hayri Domaniç’e 80. Yaş Günü Armağanı, C.II, İstanbul: Beta Yayınevi, 2001, s. 905 – 916. (Karar İncelemesi)
• HELVACI, Serap. Türk ve İsviçre Hukuklarında Kişilik Hakkını Koruyucu Davalar (MK md. 24/a fıkra I / İMK md. 28a fıkra I), İstanbul: Beta Yayınevi, 2001. (Koruyucu Davalar)
• İŞGÜZAR, Hasan. “3444 Sayılı Kanunla Değiştirilen Borçlar Kanununun 49. Maddesine Göre Kişilik Hakkının İhlali Nedeniyle Manevi Tazminat Davasının Şartları”, ABD, S. 6, 1990, s.855-877.
• KARAHASAN, Mustafa Reşit. Tazminat Hukuku Manevi Tazminat, İstanbul: Beta Yayınevi, 2001.
• KARAYALÇIN, Yaşar. “Türk Hukukunda Şeref ve Haysiyetin Korunması”, AÜHFD, C.19, s. 251-276.
• KARSLI, Abdurrahim. 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu & 1086 Sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu, 2.b., İstanbul: Alternatif Yayıncılık, 2011.
• KARSLI, Abdurrahim. Medeni Muhakeme Hukuku, 6100 Sayılı HMK Hükümlerine Göre Yargıtay Kararları İşlenmiş ve Gözden Geçirilmiş 2.b/4.b., İstanbul: Alternatif Yayıncılık, 2011/2014.
• KARSLI, Abdurrahim/KOÇ, Evren/ KONURALP, Cengiz Serhat. Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda Problemli Konular, İstanbul: Alternatif Yayıncılık, 2014.
• KILIÇOĞLU, Ahmet, “Manevi Tazminatın Hukuksal Niteliği”, ABD, S.1, 1984, s. 15-23. (Hukuksal Nitelik)
• KIRCA, Çiğdem. “Manevi Tazminatın Fonksiyonu ve Niteliği”, Yargıtay Dergisi, C. 25, S. 3, 1999, s. 242-266.
• KOCAYUSUFPAŞAOĞLU, Necip. Kişilik Haklarını Koruyan Manevi Tazminat Davasına İlişkin Yeni Gelişmeler (Mk. 24, Bk. 49), İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi
• Mukayeseli Hukuk Araştırmaları Enstitüsü’nün Sorumluluk Hukukunda Yeni Gelişmeler I. Sempozyumundan Ayrı Basım, İstanbul, 1980.
• KONURALP, Haluk; TERCAN, Ercan. “Türk Medeni Kanunu’nun Başlangıç Hükümleri ile Kişiler Hukuku Hükümlerinin Medeni Usul ve İcra İflas Hukuku Açısından Değerlendirilmesi”, Medeni Usul ve İcra-İflas Hukukçuları Toplantısı 1, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi, 2003, s. 3 – 48.
• KURU, Baki/ARSLAN, Ramazan/YILMAZ, Ejder. Medeni Usul Hukuku, 25.b., Ankara: Yetkin Yayınları, 2014.
• OĞUZMAN, Kemal. “İsviçre ve Türkiye’de Medeni Kanun ve Borçlar Kanununda Şahsiyetin Hukuka Aykırı Tecavüze Karşı Korunması ve Özellikle Manevi Tazminat Davası Bakımından Yapılan Değişiklikler”, Prof. Dr. Haluk Tandoğan’ın Hatırasına Armağan, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, 1990, s. 7 - 55.
• OĞUZMAN, Kemal; ÖZ, Turgut. Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C.I, Gözden Geçirilmiş 12. b., İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2014.
• ÖZSUNAY, Ergun. Gerçek Kişilerin Hukuki Durumu, Genişletilmiş ve Gözden Geçirilmiş 4. Bası, İstanbul: Fakülteler Matbaası, 1979.
• PEKCANITEZ, Hakan/ATALAY, Oğuz/ÖZEKES, Muhammed. Medeni Usul Hukuku, 14.b., Ankara: Yetkin Yayınları, 2013.
• SCYBOZ, Georges. Code Civil Suisse Code des Obligations: Annotés, 5.b., Lausanne, 1993.
• SERDAR, İlknur. Radyo ve Televizyon Yoluyla Kişilik Hakkının İhlali ve Kişiliğin Korunması, Ankara: Seçkin Yayınevi, 1999.
• SEROZAN, Rona. “Manevi Tazminat İstemine Değişik Bir Yaklaşım”, Prof. Dr. Haluk Tandoğan’ın Hatırasına Armağan, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, 1990, s. 67-111.
• SEROZAN, Rona. “Manevi Tazminat İsteminin Mirasçılara İntikali”, Prof. Dr. İlhan E. Postacıoğlu’na Armağan, İstanbul: Bayrak Matbaacılık, 1990, s. 279-290. (İntikal)
• TANDOĞAN, Haluk. Türk Mesuliyet Hukuku (Akit Dışı ve Akdi Mesuliyet), 2. b., İstanbul: Vedat Kitapçılık , 2010.
• TERCIER, Pierre. Contribution à l’étude du tort moral et sa réparation en droit civil suisse, Fribourg: Editions Universitaires, 1971.
• TERCIER, Pierre. Le Nouveau Droit de la Personnalité, Zürich: Schulthess, 1984. (Personnalité)
• TEKİNAY, Selahattin Sulhi. “Kişilik Haklarına İlişkin Yasal Değişiklikler Hakkında Eleştiriler”, Prof. Dr. Haluk Tandoğan’ın Hatırasına Armağan, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, 1990, s.55 – 67.
• TEKİNAY, Selahattin Sulhi/AKMAN, Sermet/BURCUOĞLU, Haluk/ ALTOP, Atilla. Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 7.b., İstanbul, 1993.
• ÜNAL, Mehmet. “Manevi Tazminat ve Bu Tazminat Çeşidinde Kusurun Rolü”, AÜHFD, C.35, S.1-4, 1978, s. 397-437.
• ÜSTÜNDAĞ, Saim. Medeni Yargılama Hukuku. Cilt I-II, 7.b., İstanbul: Alfa Yayıncılık, 2000.
• BİNAT, Duygu. Basın Yoluyla Kişilik Haklarına Saldırılarda Manevi Tazminat, MÜSBE, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2008.
• ÇETİNER, Ömer Faik. Kişilik Hakkının Basın Yoluyla İhlalinde Manevi Tazminat, MÜSBE, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 1997.
• DOĞAN, Murat. “Şahsiyet Hakkına Tecavüzün Önlenmesi Davası”, AÜEHFD, C.V, S. 1-4, 2001, s. 369-421, http://www.erzincan.edu.tr, (Erişim Tarihi: 06.03.2015).
• İNCEOĞLU, Murat/PAKSOY, Meliha Sermin. “Bedensel Zararlarda ve Ölüm Halinde Bedensel Zararın Belirlenmesi (TBK m. 55)”, Yaşar Üniversitesi Dergisi, S.8, 2013, s. 1383-1412, www.ulakbim.gov.tr, (Erişim Tarihi: 06.03.2015).
• KILIÇOĞLU, Ahmet. “Tüzel Kişi Manevi Tazminat İsteyebilir mi?”, DÜHFD, C.1, S.1, 1983, s. 287-295, www.dicle.edu.tr. (Erişim Tarihi:
• ÖZEL, Sibel. “Basın Yoluyla Kişilik Haklarının İhlali Davalarında Yetkili Mahkemenin Tesisinde Ele Alınan Haksız Fiilin İka Yeri Kuralına Avrupa Adalet Divanı Tarafından Getirilen Yorum: Fiona Shevill and Others v. Press Alliance SA Davası, Prof. Dr. Ergun Önen’e Armağan, MÜHAD, s. 263-280, http://dosya.marmara.edu.tr, (ErişimTarihi: 22.02.2015)
• www.admin.ch.
• http://www.gesetze-im-internet.de/englisch_zpo/englisch_zpo.html.
• www.kazanci.com
• www.legalbank.net
• www.resmigazete.gov.tr
• www.tbmm.gov.tr
• www.tdk.gov.tr