Roma İmparatorluğunda Seçim Yolsuzlukları ve Ambitus

Yıl 2017, Cilt: 23 Sayı: 3, 33 - 54, 15.12.2017

Pervin Somer

Öz

Kamu görevine gelmek, özellikle magistra seçilmek için oyunlar,

yarışmalar düzenlemek, Roma toplumunun antik döneminden başlayan

geleneklerindendir. Ancak dini kökeni de olan ve daha çok seçim

öncesinde yapılan bu faaliyetler, giderek zeytin, şarap, para dağıtma ve

bu suretle seçimlerde oy arttırarak aday olduğu göreve seçilmenin bir

yolu olarak kullanılmaya başlanmıştır. Bu sürecin olumsuz yansımaları

neticesinde seçim yolsuzluğunu önlemeye yönelik kanunlar çıkartılmaya

ve önlem alınmaya çalışılmıştır. Arka arkaya farklı dönemlerde çıkan

bu kanunlar bazen mevcut hükümleri tekrarlamak suretiyle bazen

cezaları ağırlaştırmak suretiyle yaptırımları sürdürmeye devam etmiştir.

Seçim yolsuzluğu sadece Roma devletinin sorunu olmayıp yakın tarihte

de görülmekte olup, modern toplumlarda da aynı soruna karşı önlem

alınmaya çalışılmaktadır. Makalede vurgulandığı gibi: Yolsuzlukların

tarihi uzundur, yolsuzlukla mücadelenin tarihi de.

Anahtar Kelimeler

Ambitus, yolsuzluk, rüşvet, seçim, magistra, suç

Kaynakça

• DI MARZO, S., Roma Hukuku, Çev. Z. UMUR, İstanbul 1959.
• DEMİRCİOĞLU, H., Roma Tarihi, I. Cilt, Cumhuriyet, 1. Kısım, Menşelerden Akdeniz Havzasında Hakimiyet Kurulmasına Kadar, Ankara 1993.
• FRIEDRICH, C. J., Corruption in Historical Perspective, i: The Pathology of Politics, (Chapter 8), New York, Harper Row – 1972, s.127-141, Yolsuzluk Tarihi, Çev. A. B. YERELİ, http://www.ahmetburcinyereli.com/YT994.pdf Erişim Tarihi: 25.Kasım 2017.
• GÜRTEN, K., Roma Hukuku'nda Crimen Kavramı, Ankara 2016.
• HARRIES, J., Law and Crime in Roman World, Cambridge 2007.
• HONIG, R., Roma Hukuku, Çev. Ş. TALİP, İstanbul 1938.
• İPEK, N., Roma Hukukunda Gasp (Rapina), İstanbul 2001.
• LE ROUX, P., Roma İmparatorluğu, Çev. İ. YERGUZ, Ankara 2006.
• MOMMSEN, T., Römisches Strafrecht, Graz 1955.
• OKANDAN, R. G., Romalıların Suç Telakki Ettikleri Fiiller ve Bunlara Terettüp Eyleyen Cezalar, Tahir Taner'e Armağan, İstanbul 1956.
• ROBINSON, O. F., The Criminal Law of Ancient Rome, The Johns Hopkins University Press, Baltimor, Maryland 1995.
• SENECA, Ahlaki Mektuplar, Epistulae Morales, Kitap I-XX, (1-125 Mektup) (Geniş Seçmeler), Çev. T. UZEL, Türk Tarih Kurumu, Ankara 1999.
• SOMER, P., Roma Hukukunda Mala Verilen Zarar, İstanbul 2008.
• STRACHAN-DAVİDSON, J. L., Problems of the Criminal Law, Oxford 1912.
• TANZI, W., Dünya Çapında Yolsuzluk, Nedenleri Sonuçları Boyutları Çözüm Yolları, Çev. G. KÖSEKAHYA, https://dergiler.sgb.gov.tr/calismalar/maliye_dergisi/ yayinlar/md/136/GamzeK%C3%96SEKAHYA.pdf, Erişim Tarihi: 22 Kasım 2017.
• TASAV (TÜRK AKADEMİSİ SİYASİ SOSYAL STRATEJİK ARAŞTIRMALAR VAKFI) BEYİN FIRTINASI TOPLANTILARI, Kamu Yönetiminde Yolsuzluk Olgusu, Rapor No: 13 // 22 Aralık 2014.
• TEPAV, YOLSUZLUKLA MÜCADELE, TBMM Raporu " Bir Olgu Olarak Yolsuzluk: Nedenler, Etkiler, Çözüm Önerileri", TEPAV Yolsuzlukla Mücadele Kitapları- 1, Ankara 2006.
• TUNCAY, A. C., Hukuksal Etik (Legal Ethics) Ders Notları, İstanbul 2015.
• TÜRKOĞLU, H. G., Roma Hukukunda Suç ve Ceza, Ankara 2017.
• TÜRKOĞLU, G. H., Roma Cumhuriyet ve İlk İmparatorluk Dönemlerinin İdari Yapısı, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt:11, Sayı: 2, 2009, (İdari Yapı).
• TÜRKOĞLU ÖZDEMİR, H. G., Roma Hukukunda Rüşveti Engellemeye Yönelik Düzenlemeler (Rüşvet), Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 9, Özel Sayı, 2007, (Rüşvet).
• WALLINGA, T., Ambitus in the Late Roman Law, (89-50) Vrije Universiteit Amsterdamhttp:// local.droit.ulg.ac.be/sa/rida/file/1994/18.%20Wallinga.pdf Erişim Tarihi, 10 Kasım 2017.
• WILINSKI, A., Roma Ceza Hukuku ve Ceza Usul Hukukuna Bir Kuş Bakışı, (Ceza) Çev. B. ERDOĞMUŞ, Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Y. 1983, S. 1 den Ayrı Basım, Diyarbakır, 1983.
• WILINSKI, A., Das Römische Recht (Geschichte und Grundbegriffe des Privatrects mit einem Anhang über Strafrecht und Strafprozess) Leipzig 1966, (Strafrecht).
• YURTCAN, E., Şahsi Dava ve Uygulaması, İstanbul 1989.
• http://www.geocities.ws/sallustiusde/Wahlkampf.htm Erişim Tarihi: 12 Kasım 2017.
• https://en.wikipedia.org/wiki/AmbitusAmbitus, Erişim Tarihi: 15 Kasım 2017.
• http://www.etikblog.com/puslu-isler-atlasi, Erişim Tarihi: 22 Kasım 2017.
• BERGER, A., Encyclopedic Dictionary of Roman Law, Philadelphia 1953.
• UMUR, Z., Roma Hukuku Lügatı, İstanbul 1983.