Bazı Atipik Çalışma Modelleri Bakımından Kadınların Sosyal Güvenliği

Yıl 2019, Cilt: 25 Sayı: 2, 1463 - 1485, 27.12.2019

Efe Yamakoğlu Eda Karaçöp

https://doi.org/10.33433/maruhad.667688

Cited By: 2

Öz

Atipik çalışma, genel olarak düzensiz ve güvencesiz çalışma modellerini ifade etmektedir. Kadınların istihdama katılımının düşük olduğu istatistiksel verilerle de teyit edilen ülkemizde atipik çalışma modelleriyle iş görmelerine sıklıkla rastlanmaktadır. Kısmi süreli çalışma, ev hizmetlerinde çalışma, ücretsiz ev çalışanı olarak kadın çalışanlar ile mevsimlik tarım işlerinde süreksiz çalışan kadınların sosyal sigortalılık haklarının belirlenmesi büyük önem arz etmektedir. Mevzuatta bu konuda farklı düzenlemelerin yer aldığı görülmekle beraber, kadınların söz konusu atipik çalışma modellerinde sosyal güvenlik haklarında eksiklik ve aksaklıkların olduğunu söylemek mümkündür. Bu kapsamda temel amacı kişilerin birtakım risklere karşı korunması olan Sosyal Güvenlik mevzuatının kadınların atipik çalışma modellerindeki çalışma ilişkisinde amacı sağlamakta yetersiz kaldığı belirlenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Atipik çalışma, Süreksiz çalışma, Ev hizmetleri, Ücretsiz aile çalışanı, Kısmi süreli çalışma

Kaynakça

• AKYİĞİT, Ercan: İş Hukuku. 12 Basım, Ankara, 2018.
• ALPER, Yusuf. Türk Sosyal Güvenlik Sistemi, Sosyal Sigortalar Hukuku, Güncellenmiş 7. Baskı, Ağustos, 2015.
• ARICI, Kadir. Türk Sosyal Güvenlik Hukuku, Gazi Kitabevi, Ankara, 2015.
• BAYCIK, Gaye. “Çalışanların İş sağlığı ve Güvenliğine İlişkin Haklarında Yeni Düzenlemeler”, Ankara Barosu Dergisi, 2013/3, ss. 103-170.
• BİLGİLİ, Özkan. “Eksik Günler Otuz Güne Nasıl ve Kimler Tarafından Tamamlanabilir?”, Mali Çözüm Dergisi, Eylül-Ekim 2012, ss. 235-242.
• CANBOLAT, Talat/ ÖZKAN, Sema Deniz: “Doğum Borçlanması Yapılabilecek Süreler”, İş ve Hayat Dergisi, C. 3, S. 6, 2017, ss. 105-136.
• CANİKLİOĞLU, Nurşen / ÖZKARACA, Ercüment. “Ev Hizmetlerinde Çalışanların Sigortalılığı”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası. Özel Sayı, Fevzi Şahlanan’a Armağan, C. 74, 2016, ss. 1133-1163.
• CANİKLİOĞLU, Nurşen. “6331 Sayılı Kanunda Öngörülen İşveren Yükümlülükleri”, Çalışma Mevzuatı Seminer Notları, Türkiye, Toprak, Çimento ve Seramik İşverenleri Sendikası, Antalya, 26-30 Eylül 2012, S. 34, ss. 27-85.
• ÇALIŞKAN, Aslı. İş Hukukunda Analık ve Ebeveyn İzinleri, 1. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2018.
• ÇAVUŞ, Özgür Hakan. “Sosyal Koruma Kapsamında Ev Hizmetlerinde Çalışanlar”, Legal İHSGHD., Prof. Dr. Fevzi Demir’e Armağan, Özel Sayı, 2016, ss. 543-583.
• ÇELİK, Nuri/CANİKLİOĞLU, Nurşen/CANBOLAT, Talat. İş Hukuku Dersleri. 31. Bası, İstanbul, 2018.
• DUMAN, Barış. “4857 Sayılı İş Kanunu Çerçevesinde Doğum Ve Evlat Edinmeye Bağlı Yarım Çalışma İzni”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 10, S. 1, Ocak 2019, ss. 187-201.
• EKONOMİ, Münir. “Doğum veya Evlat Edinme Sonrası Çocuğun Bakımı ve Yetiştirilmesi Amacıyla Ücretsiz İzin ve Kısmi Süreli Çalışma Hakları”, Legal İHSGHD., C. 14, S. 53, 2017, ss. 21-58.
• ERDOĞDU Seyhan / TOKSÖZ Gülay. “Kadınların Görünmeyen Emeğinin Yüzü: Türkiye’de Ev İşçileri”, ILO, Çalışma Koşulları ve İstihdam Serisi, No: 42, Ankara, 2013, ss. 1-56.
• ERMUMCU, Senem Değer. “Doğum ve Evlat Edinme Sonrası Kısmi Çalışma Ve Yarım Çalışma HakkıÖdeneği”, D.E.Ü. Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Şeref ERTAŞ’a Armağan, C. 19, Özel Sayı2017, ss. 1997-2027.
• ERTÜRK, Arslan Arzu. “5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun Ek 9uncu Maddesi Kapsamında Ev Hizmetlerinde Çalışanların Sigortalılığı”, LEGAL İHSGHD., C. 12, S. 46, 2015, ss. 89-127.
• ESER, Dilek. Sosyal Sigortalar Hukukunda Kadın: 506 ve 5510 Sayılı Kanunlar Bakımından Değerlendirme, Dokuz Eylül Üniversitesi SBE Yayınlanmamış Doktora Tezi, İzmir, 2009. EYRENCİ, Öner. Uygulama ve İş Hukuku Açısından Kısmi Süreli Çalışmalar, İstanbul, 1989.
• EYRENCİ, Öner/TAŞKENT, Savaş/ULUCAN, Devrim. Bireysel İş Hukuku. 8. Baskı, İstanbul, 2017.
• FİDAN, Fatma / ÖZDEMİR, M. Çağlar. “Ev Hizmetlerinde Çalışan Kadınlar ya da Evlerin Kadınları”, Çalışma İlişkileri Dergisi, C. 2, S. 1, 2011, ss. 79-89. GÜVEN, Ercan/AYDIN, Ufuk. Bireysel İş Hukuku. 5. Baskı, Eskişehir, 2017.
• GÜZEL, Ali / OKUR, Ali Rıza / CANİKLİOĞLU, Nurşen. Sosyal Güvenlik Hukuku, 16. Bası, Beta Yayınları, İstanbul, 2016.
• KAR Bektaş. “Mevsimlik İş”, SİCİL İş Hukuku Dergisi, S:4, Aralık, 2006, ss. 69-86; https://www.mess.org. tr/media/files/6344_BGR1E5TGYW4.pdf, 09.08.2019.
• KARADENİZ, Oğuz. “Türkiye’de Atipik Çalışan Kadınlar ve Yaygın Sosyal Güvencesizlik”, Çalışma ve Toplum Dergisi, 2011/2, ss. 83-127.
• MANAV, Eda. “Ev Hizmetlerinde Çalışanların Sigortalılığı”, TBB Dergisi, S. 120, 2015, s. 509-538.
• MOLLAMAHMUTOĞLU, Hamdi / ASTARLI, Muhittin / BAYSAL, Ulaş. İş Hukuku, Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş 6. Bası Turhan Kitapevi, Ankara, 2014
• OCAK, Saim. “Doğum/Evlat Edinme Nedeniyle İşçilerin Ücretsiz İzin ve Yarım Çalışma Ödeneği Uygulaması”, İş ve Hayat Dergisi, Y. 3, S. 5, Haziran 2017, ss. 174-227.
• OKUR, Ali Rıza. “Ev Hizmetlerinde (İşlerinde) Çalışanların Sigortalılığı”, Kamu-İş Dergisi, C. 7, S. 3, 2004, ss. 347-368.
• ÖZDEMİR, Erdem. İş sağlığı ve Güvenliği Hukuku, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2014. ÖZER, Hatice Duygu. “Doğum Borçlanması”, Prof. Dr. Ali Güzel’e Armağan, C. II, İstanbul 2010, ss. 11371159.
• ÖZKARACA, Ercüment. “Doğum Borçlanması Karar İncelemesi”, Legal İHSGHD., C. 7, S. 26, İstanbul 2010, ss. 501-524.
• SÖZER, Ali Nazım. “Kısmi Süreli Çalışan İşçilerin Sosyal Sigorta Hakları”, İstanbul Barosu Çalışma Hukuku, Komisyonu Bülteni, 4/2000, ss. 69-90.
• SÖZER, Ali Nazım. “Düşük Gelirle Çalışanların Sigortalılığı: Almanya ve Türkiye Örneğinde Bir Değerlendirme”, LEGAL İHSGHD, Prof. Dr. Fevzi Demir’e Armağan, Özel Sayı, İstanbul 2016, ss. 511-543.
• SÖZER, Ali Nazım. Türk Sosyal Sigortalar Hukuku, Güncellenmiş 4. Baskı, Beta Yayınları, İstanbul, 2019.
• ŞAKAR, Müjdat. “Kadının Sosyal Güvenliği Yok!”, SİCİL İş Hukuku Dergisi, S. 27, 2012, ss. 179-188.
• ŞAKAR, Müjdat. Sosyal Sigortalar Uygulaması, Yenilenmiş 11. Baskı, Beta Yayınları, İstanbul, 2014.
• TAŞDEMİR, Yasemin. “Kısmi Süreli Çalışmaya Geçiş Hakkına Genel Bakış”, Avrasya Soysal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, C. 5, S. 11, 2018, ss. 204-211.
• TAŞDEMİR, Yasemin. Ebeveyn İzni ve Yarım Çalışma Ödeneği, 1. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2019.
• TOPGÜL, Seda. “Ev Hizmetlerinde Çalışan Kadınların Sosyal Güvenliği”, Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, C. 21, S. 1, 2016, ss. 173-192.
• TUNCAY, Can / EKMEKÇİ, Ömer. Sosyal Güvenlik Hukuku Dersleri, Yenilenmiş 20. Bası, Beta Yayınları, İstanbul, 2019.
• TUNÇOMAĞ, Kenan. Sosyal Güvenlik Kavramı ve Sosyal Sigortalar, 5. Bası, İstanbul, 1990.