Metaforların Kognitif İçeriklerinin Felsefe ve Şiir Dili Açısından incelenmesi -F arabi, İbn Sina ve İbn Rüşd Örnekleri-

Year 2008, Issue: 34, 121 - 144, 05.03.2014

ZEYNEP Gemuhluoğlu

Abstract

Özet
Metaforlar}.D kognitif bir içeriğe sahip olup olmadıklan sorusu, esasında modern bir problemdir ve
özellikle yirminci yüzyılın son yarısında felsefenin alanına dahil olmu§tur. Bu soru, temelde felsefenin
dilinin ve neliğinin; rctorik, din ve §iir diliyle olan ili§kilcri bağlamında sorgulanarak yeniden
tanımlanmasıyla alakalıdır. Felsefenin kendini retorik ve §iirden ayırması ve zaman zaman da
bunlarla çatl§maya girmesi, sonraki dönemlerde dinin, kullandığı dil itibariyle retorik ve §iitin
yerini almasıyla yeni bir boyut kazanml§tır. Zira retorik ve §iir dilinin en önemli ortak unsuru olan
metaforlar, aynı zamanda din dilinin de temelinde yer alırlar.
Bu çall§ma, İslam felsefesinin üç etkili siması olan Farabi, İbn Sina ve İbn Rü§d'de metaforların
nasıl bir yapıda olduklarını ara§tırırken, kognitif içeriklerini de §iir, retorik ve felsefe dilleri açısından
incelerneyi amaçlamaktadır.
Anahtar Keliıneler: Metafor, mecaz, istiiire, te§bih, kognitif, poetika, retorik, Fiirabi, İbn Sina,
İbn Rü§d, §Üf dili, felsefe dili, din dili.
Abstract
Whether metaphors have cognitive contents is mainly a relatively recent problem and was included
in the realm of the philosophy especially in the second half of the twentieth century. This
problem is mainly based on the redeline of the philosophy in the light studying of language and
content of philosophy in the context of rhetoric, religion and poetical language. lt is in teresring
to observe that the philosophy keeps hirnself apart from rhetoric and poetry and gets sometimes
conflict with both of them. On the other hand the religion takes place of rhetoric and poetry
afteryears in the context of religious language for metaphors which are common elemen ts ofboth
rhetoric and poetic language are very fundamental elemen ts of the language of religion at the
same time.
This pa per studies in which ways metaphors are used in the works of Farabi, İbn Sina and İbn
Rü§d, and airns to view the cognitive conrents of metaphors in the light of poetry, rhetoric and
religious language.
Key Words: metaphor, trope, sirnile, cognitive, poetics, rheroric, Al-Fiirabi, Avicenna, Averroes,
poeticallanguage, philosophical language, religious language

Keywords

Metafor. mecâz, istiâre, teşbih, kognitif, poetika, retorik. Fârâbî, İbn Sînâ, Ibn Rüşd, şiir dili, felsefe dili, din dili