Kur’ân-ı Kerim’de Tercih İfade Eden Kavramlar Işığında “Tercihte Bulunma” Olgusunun Eğitici Yönleriyle Analizi

Year 2013, Volume: 45 Issue: 45, 217 - 252, 26.05.2014

RAMAZAN Gürel

Abstract

Öz: Davranışlarını olumlu veya olumsuz pek çok faktörün etkisi altında gerçekleştiren insan, hayatının
hemen hemen her alanında birtakım tercihlerle yüz yüze gelmekte, özellikle olumsuz faktörlerin
etkisine bağlı olarak kimi zaman tercihlerinde yanılabilmekte, doğan olumsuz sonuçlarla
bir ömür mücadele etmek zorunda kalabilmektedir. Bu mücadele esnasında her şeyin üstesinden
gelmeye gücünün yetmemesine bağlı olarak insan, kendisine yol gösterebilecek, ihtiyaçlarını giderebilecek
her türlü rehbere kapılarını açma ihtiyacı hisseder. Allah (c.c), insanoğlunun bu ihtiyacına
ona kitaplar ve peygamberler göndermek suretiyle cevap vermiş, doğru tercihlerde bulunabilmenin
yollarını göstermiş, yanlış tercih sahiplerinin kötü akibetlerini konu edinmiştir. Bu
anlamda Kur’an-ı Kerim, hem yüce yaratıcının hem de insanların tercihlerini ele alarak Allah’ın
(c.c) tercihine nail olmuş peygamberlerin ve seçkin insanların ayrıcalıklı konumlarını öne çıkarıp
seçim ve tercihleriyle alakalı olarak muhataplarına örnek şahsiyet modelleri sunmuş, insanlığın ilk
ve en önde gelen eğitimcileri olan peygamberlerin özel bir tercihle görevlendirildiklerini de ortaya
koymuştur.
Anahtar Kelimeler: Tercih, peygamberlik, eğitim, model şahsiyetler.
Referring Preferred Concepts Light of Quran “Making a Profile” Phenomenon Analysis of
Aspects of Education
Abstract: Perform the behavior of people, under the influence of many factors positively or
negatively, in almost every field of life choices must confront a number of. Especially due to the
effect of risk factors such as he sometimes preferences, have to struggle a lifetime can remain
negative consequences arising. During this fight, depending on people the power to overcome all
things, to show him the way, feels the need to open the doors to whatever guidance may resolve
the needs. Almighty God, human beings have answered this need by sending his books and the
prophets, has made the wrong choice subject fate of bad owners. In this sense, the Koran, as well
as the choice of people dedicated to studying the supreme creator of the prophets of God have
been afforded the choice and selection of outstanding people remove the lead and preferences
in relation to their counterparts in the privileged position of the sample presented models of
personality, which is the first and foremost educators of mankind prophets also revealed a special
preference instructed.
Keywords: Preference, prophecy, education, model figures.
*

Keywords

Tercih, peygamberlik, eğitim, model şahsiyetler.

References

• Acar, Halil İbrahim, “İslam Hukuku Açısından Evlat Edinme ve Hz. Peygamber’in Zeynep ile Evliliği”, İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, say. 7. Akdoğan, Recep, “Kelamî Açıdan İmanın Mahiyeti ve Din Özgürlüğünün Muhtevası”, Diyanet İlmi Dergi, Mart, 2005, say. 1.
• Apak, Âdem, Ana Hatlarıyla İslam Öncesi Arap Tarihi ve Kültürü, İstanbul, 2012.
• Ateş, Süleyman, Yüce Kur’an’ın Çağdaş Tefsiri, İstanbul, 2001.
• Aydın, M. Şevki, “İslam Geleneğinde Öğretmenlik”, EÜİFD, Kayseri, 2011.
• Bayraklı, Bayraktar, İslam`da Eğitim, İstanbul, 1989. a.mlf., Yeni Bir Anlayışın Işığında Kur’an Tefsiri, İstanbul, 2004.
• Bayraktar, Mehmet Faruk, İslam Eğitiminde Öğretmen-Öğrenci Münasebetleri, İstanbul, 2007. Budak, Selçuk, Psikoloji Sözlüğü, Ankara, 2005.
• Buhari, Ebu Abdillah Muhammed b. İsmail, el-Câmiu’s-sahîh, Beyrut, 2008.
• Canan, İbrahim, Hz. İbrahim’den Mesajlar, Işık Yayınları, İstanbul, 2004.
• Cebeci, Suat, Din Eğitimi Bilimi ve Türkiye’de Din Eğitimi, Ankara, 2005.
• Cevheri, Ebu Nasr İsmail b. Hammâd, es-Sıhah: Tacü’l- luğa ve sıhahü’l- arabiyye, Beyrut, 200 Cüceloğlu, Doğan, İnsan ve Davranışı –Psikolojinin Temel Kavramları-, İstanbul, 2006.
• Çağrıcı,Mustafa, “İsar” md., DİA,İstanbul, 2000.
• Çörtü, Mustafa Meral, Arapça Dilbilgisi (Nahiv), İstanbul, 2008.
• Durmuş, Zülfikar, “Sosyal Dayanışmanın Sağlanmasında Kur’an’ın Öngördüğü İdeal Model: İsar”, Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, III (2003).
• Ebu Hayyan el- Endülüsi, el- Bahru’l- muhît, Kahire, 1990.
• Elmalılı, Muhammet Hamdi, Hak Dini Kur’an Dili, İstanbul, 1994.
• Esed, Muhammed, Kur’an Mesajı, Meal-Tefsir, (çev. Cahit Koytak, Ahmet Ertürk), İstanbul, 2002.
• Farabi, Ebu Nasr Muhammet, es-Siyasetü’l- medeniyye, (trc. Mehmet Aydın, Abdülkadir Şener,Rahmi Ayas), İstanbul, 1980.
• Fazlur Rahman, Ana Konularıyla Kur’an, (trc. Alparslan Açıkgenç), Ankara, 1987.
• Firuzabadi, Muhammet b. Yakup, el- Kamusu’l- muhit, Beyrut, 2008.
• Gazali, Ebu Hamid Nasr b. Muhammed, İhya-u ulûmi’d- dîn, Kahire, 2004.
• Güler, İlhami, “Dünyanın Başına Gelen Derin Sapkınlık: Dünyevileşme”, İslamiyât (2001), c. IV, say. 3.
• Gürel, Ramazan, Din Eğitimi Açısından Kur’an’da Hz. İbrahim (a.s), İstanbul, 2013.
• Gürkan, Salime Leyla, “Kur’an’a Göre Seçilmişlik Kavramı ve İsrailoğulları’nın Seçilmişliği Meselesi”, İslamî Araştırmalar Dergisi, 2005, say. 13.
• Hasan, H. İbrahim, Siyasi, Dînî, Kültürel, Sosyal İslam Tarihi, (çev. İsmail Yiğit, Sadrettin Gümüş), İstanbul, 1985.
• İbnü’l Cevzi, Ebu’l- Ferec Cemalettin Abdurrahman, Zâdü’l- mesir fî i’lmi’t-tefsir, Beyrut, 19 İbn. Haldun, Mukaddime, (trc. Süleyman Uludağ) İstanbul, 2004.
• İbn. Manzur, Muhammed b. Mükerrem, Lisânü’l- arab, Beyrut, 2007.
• İhvânu’s-Safâ, Resâil-u ihvânı’s- safâ ve hullâni’l- vefâ, (nşr. Butrus el-Bustânî), Beyrut, ts. İslamoğlu, Mustafa, “Aile: Vahdetin Çekirdeği”, İslami Hayat Dergisi, yıl. 1, sayı: 6. Kasapoğlu, Abdurrahman, “Kur’an’a Göre Çocuklar Arasında Cinsiyet Ayrımcılığı –Kız Çocuklarına Karşı Tutumlar-”, FÜİFD, 2005, 10/1.
• Kur’an Yolu, Komisyon, Ankara, 2003.
• Kurt, Ali Osman, “Talut” md, DİA, İstanbul, 2010.
• Kurtubi, Ebu Abdullah Muhammed b. El-Ensârî, el- Cami’ li Ahkâmi’l- Kur’an, Kahire, 2008.
• Maturidi, Ebu Mansur, Te’vilatü’l- kur’an, Kahire, 1991.
• Mevdudi, Ebu’l Ala, Tefhimü’l- kur’an, İstanbul, 2000.
• Mevlana, Celaleddin Rumi, Mesnevi, (Haz. Abdülbaki Gölpınarlı), İstanbul, 2001.
• Morgan, Clifford, Psikolojiye Giriş, (trc. Hüsnü Arıcı ve arkadaşları), Ankara, 1991.
• Müslim, İbn. Haccac el-Kuşeyri, el-Camiu’s-sahih, Beyrut, 2008.
• Nisaburi, Nizameddin Hasan b. Muhammed, Ğaraibü’l- kur’an ve reğâibü’l- furkan, Halep, 19 Okumuş, Mesut, “Kur’an ve Sünnette Dünya ve Âhiret Hayatına Bakış”, Diyanet İlmî Dergi, c. 46, say. 1 (2010).
• Öztürk, Mustafa, Cahiliyeden İslamiyet’e Kadın, Ankara, 2012. a.mlf., Mustafa, “Kur’an’ın Değer Sisteminde Dünya ve Dünyevî Hayatın Anlamı”, Tasavvuf İlmi ve Akademik Araştırma Dergisi, y. 7 (2006), say. 16.
• Rağıb el- İsfehânî, Ebu’l Kasım el- Hüseyin b. Muhammet, Tafsîlü’n- neş’eteyn, ve tahsilü’ssa’deteyn, Mısır, (H. 1323).
• Râzi, Muhammet b. Ömer b. Hüseyin Fahrettin, Mefâtîhu’l- ğayb (Tefsir-i Kebir), Beyrut, 200 Reed, Evelleyn, Kadının Evrimi, (çev. Şemsa Yeğin), İstanbul, 1995. es-Sabuni, Muhammet Ali, Safvetü’t-tefâsîr, Kâhire, 2008.
• Savard, C, Çağdaş Pedagojiden Seçmeler, (trc.Nejat Yüzbaşıoğulları), İstanbul, 1976.
• Selçuk, Ziya, Eğitim Psikolojisi, Konya, 1992.
• Şevkani, Ali b. Muhammed, Fethü’l- kadir, Beyrut, ts. Tozlu, Necmettin-Topsakal, Cem, “Avrupa Birliğine Uyum Sürecinde Değerler Eğitimi”, Değerler ve Eğitimi, İstanbul, 2007.
• Uludağ, Süleyman, “Istina”md., DİA, İstanbul, 1992
• Zemahşeri, Carullah b. Ömer, el-Keşşâf an hakâiki’t-tenzîl ve uyûnu’l-ekâvîl fî vucûhi’t-te’vîl, Beyrut, 2003, I/35.
• Ziya Paşa, Terkib-i Bend, (7. Bent, 11. Beyit), İstanbul, 2008.