The Effect of Ethical Behavior Principles on the Institutionalization of Ethics in Public Institutions: A Research on University Personnel

Year 2025, Volume: 20 Issue: 64, 649 - 674, 27.07.2025

Yeliz Karadeniz

https://doi.org/10.14783/maruoneri.1644937

Abstract

Ethics, which tries to explain the background of the differentiation of behaviors as good-bad and right-wrong, is also called moral philosophy and is expressed as a deep-rooted field of philosophy. Public Administration Ethics is one of the newer types of applied ethics. When we think of Public Administration Ethics, we think of public servants providing services by observing equality, justice, courtesy and respect, honesty and public interest. In Turkey, the collection of ethical principles and values under a single legislation is based on the Regulation issued in 2005. Thanks to this regulation, principles of ethical behavior that serve as a guideline for public personnel have been determined. The existence of ethical principles is also important for the institutionalization of ethics. The aim of this study is to measure the level of perception of the Principles of Ethical Behavior at the University, a public institution in Sakarya province, and to measure the perception of these principles. As a result of the analysis, it was determined that the participants' perceptions of the Principles of Ethical Behavior were at a high level.

Keywords

Ethics , Public Administration Ethics , Public Personnel , Institutionalization of Ethics

Kamu Kurumlarında Etik Davranış İlkelerinin Etiğin Kurumsallaşmasına Etkisi: Üniversite Personeli Üzerine Bir Araştırma

Abstract

Davranışların iyi-kötü ve doğru-yanlış olarak ayrışmasının arka planını açıklamaya çalışan etik, ahlak felsefesi olarak da adlandırılmakta ve felsefenin köklü bir alanı olarak ifade edilmektedir. Kamu Yönetimi Etiği ise daha yeni sayılabilecek uygulamalı etik türlerinden biridir. Kamu Yönetimi Etiği denildiğinde akla kamu personelinin eşitliği, adaleti, nezaket ve saygıyı, dürüstlüğü ve kamu yararını gözeterek hizmet sunması gelmektedir. Türkiye’de etik ilke ve değerlerin tek bir mevzuat altında toplanması 2005 yılında çıkan Yönetmeliğe dayanmaktadır. Bu yönetmelik sayesinde kamu personeli için kılavuz niteliği taşıyan etik davranış ilkeleri belirlenmiştir. Etik ilkelerin varlığı, etiğin kurumsallaşması için de önem taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı, Sakarya ilindeki bir kamu kurumu olan Üniversite’de, Etik Davranış İlkelerine ilişkin algı düzeylerinin ölçülmesi ve bu ilkelerin Bu amaç doğrultusunda çalışmada nicel yöntemlerden biri olan anket uygulaması tercih edilmiştir. Gerçekleştirilen analizler sonucunda katılımcıların Etik Davranış İlkelerine yönelik algılarının yüksek seviyede olduğu tespit edilmiştir.

Keywords

Etik , Kamu Yönetimi Etiği , Kamu Personeli , Etiğin Kurumsallaşması

References

• Akdeniz, İ. (2016). Kamu görevlileri Etik Kurulunu Yeniden Düşünmek. Sayıştay Dergisi. (103), 59-83.
• Arap, İ. ve Yılmaz L. (2005). Yeni Kamu Yönetimi Anlayışının Yeni Kurumu: Kamu Görevlileri Etik Kurulu. Amme İdaresi Dergisi. 39(2), 1-17.
• Aydın, İ. (2012). Yönetsel, Mesleki ve Örgütsel Etik. Ankara: Pegem Akademi.
• Bailey, S. K. (1964). Ethics and the Public Service. Public Administration Review, 24(4), 234-243.
• Battal, F. ve Seyrek, E. (2022). Türkiye’de etik liderlik ve etik kodlar üzerine yapılan lisansüstü tezlerin analizi: Sistematik incelemeye yönelik nitel çalışma. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 13(36), 1170-1185.
• Başaran, S. T., Ekinci, N. ve Arıkan, S. (2017). Öğretim elemanlarının etik ilkelere uygun davranma düzeyi üzerine bir araştırma. Yükseköğretim Dergisi, 7(3), 197-208.
• Birinci, G. (2009). Kamu Etı̇ğı̇ ve İnsan Hakları. Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi. (8), 123-145.
• Brown, P. G. (1986). Ethics and Education for the Public Service in A Liberal State. Journal of Policy Analysis and Management. 6(1), 56-68.
• Cooper, T. (1987). Hierarchy, Virtue, and the Practice of Public Administration: A Perspective for Normative Ethics. Public Administration Review, 47(4), 320-328.
• Çevikbaş, R. (2012). Yeni Kamu Yönetimi Anlayışı ve Türkiye Uygulamaları. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 9-32.
• Denhardt, K. (1984). Towards A More Ethical Public Administration. Kansas University.
• Durmuş, B., Yurtkoru S.ve Çinko M. (2016). Sosyal Bilimlerde SPSS’le Veri Analizi. İstanbul: Beta Yayınları.
• Durmuş, İ. (2021). Kurum yöneticilerinin etik liderlik davranışları ile çalışanların kuruma ve yöneticilerine olan sadakatlerinin imrenme ve kıskançlık davranışları moderatörlüğünde akademik başarı çabaları üzerindeki olası etkilerinin incelenmesi, Doktora Tezi, Gümüşhane Üniversitesi.
• Elçi, M. ve Alpkan L. (2006). Etik İklimin Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına Etkileri. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(1),141-170.
• Erdoğan, İ. (2006). Medya ve Etik: Eleştirel Bir Giriş. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi. (23), 1-26.
• Ertan, K. (1998). Çevre Etiği. Amme İdaresi Dergisi, 31(1), 125-139.
• Eryılmaz, B. (2008). Etik Kültürü Geliştirmek. Türk İdare Dergisi, (459), 1-12.
• Etik Rehberi (2017). Kamu Görevlileri Etı̇k Rehberı̇. Ankara
• Frankena W. K. (1988). Ethics. New Jersey: Prentice Hall Press
• Gökçe, O. ve Örselli E. (2011). Kamu Yönetiminde Etik ve Etik Dışı Davranış Algısı. İş Ahlakı Dergisi, 4(7), 47-63.
• Gürbüz, S. ve Şahin F. (2018). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Jose, A. ve Mary S. T. (1999). Institutionalization of Ethics: The Perspective of Managers. Journal of Business Ethics, 22(2), 133-143.
• Kandemir, A. Ü. (2010). The influence of institutionalization of ethics on job satisfaction and organizational justice, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Kılavuz, R. (2002). Yönetsel Etik ve Halkın Yönetsel Etik Oluşumuna Etkileri. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(2), 255-266.
• Nohutçu, A. (2004). Etik ve Kamu Yönetimi. Çağdaş Kamu Yönetimi II. (Ed. M. Acar ve H.Özgür). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Öktem, K. ve Ömürgönülşen U. (2005). Kamu Yönetı̇mı̇nde Etı̇k Çalışmalarına Yönelik Genel Bir Çerçeve Arayışı. Siyasette ve Yönetimde Etik Sempozyumu, 231-237.
• Övgün, B. ve Tosun İ. (2018). Yönetime İçkin Etikten Kamu Etiğine. SBF Dergisi, 73(2), 453-474.
• Özdemir, M. (2008). Kamu Yönetı̇mı̇nde Etı̇k. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 4(7), 179-195.
• Öztepe, M. (2013). Kamu Yönetiminde Etik Sorunu: Türk Kamu Yönetiminde Etik Sistemin Eleştirel Bir Çözümlemesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Öztürk, N. K. (1999). Kamu ve Özel Yönetı̇m Etı̇ği: Benzerlikler ve Farklılıklar. Amme İdaresi Dergisi, 32(2), 15-26.
• Pieper, Annemarie (2012). Etiğe Giriş. (Atayman, V. Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları
• Saylı, H. ve Kızıldağ D. (2007). Yönetsel Etik ve Yönetsel Etiğin Oluşmasında İnsan Kaynakları Yönetiminin Rolünü Belirlemeye Yönelik Bir Analiz. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 233-251.
• Şenel, A. (1999). Siyasal Düşünceler Tarihi. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları
• Tabachnick, B. G., ve Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. Boston: Allyn and Bacon.
• Tepe, H.(1998). Bir Felsefe Dalı Olarak Etik: Etik Kavramı, Tarihçesi ve Günümüzde Etik. Doğu- Batı, 1(4), 11-27.
• Torlak, Ö., Tiltay, M. A., Özkara, B. Y. ve Doğan, V. (2014). The Perception of Institutionalisation of Ethics and Quality of Work Life: The Perspective of Turkish Managers. Social Business, 4 (2),169-180.
• Torun, B. T. (2023). Etik Liderlik Anlayışının Örgütsel Bağlılığa Etkisi: Kamu Kurumlarında Bir Araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 15(3), 2139-2153.
• Usta, A. (2010). Kamu Görevlisinin Etik Amaç ve Ahlaki Yükümlülüğüne Yönelik Bir Değerlendirme. Türk İdare Dergisi, 468, 159-181.
• Uzun, T. ve Güngör, S. K. (2024). Yükseköğretimde Akademik Liderlik, Örgütsel Adalet, Örgütsel Etik İklim Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(43), 2395-2417.
• Yüksel, C.(2006). Kamu Yönetiminde Etik ve Türk Kamu Yönetiminde Etik Hakkında Yeni Yasal Düzenlemeler. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 64(2), 167-212.