THE ARCHITECTURE OF KNOWLEDGE: ON THE PROBLEM OF EPISTEMIC REGRESS AND DESCARTES' VIEWS ON FOUNDATIONALISM

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 2, 107 - 123, 24.12.2024

Asım Dilmaçünal

https://doi.org/10.62809/matbuat.1521218

Öz

Beliefs are often accepted on the basis of certain reasons. For a belief to attain the status of knowledge, it must be justified by these reasons. This entails inquiring into the reasons behind the reasons. Under such circumstances, facing the risk of infinite regress is inevitable. What form should the causal structure take to attribute the status of knowledge to beliefs be? Is it possible that the regress of reasons ends at a certain point when it comes to the justification of a belief? The foundationalist perspective asserts that the regress can be stopped. Foundationalism asserts that there are basic beliefs that hold a privileged status. Basic beliefs provide a solution to the problem of infinite regress.
In this study, the problem of epistemic regress will be examined. In addition, the main propositions of the foundationalism will be analysed and Descartes’ central role in the attempt to solve this problem will be revealed.

Anahtar Kelimeler

Knowledge, Descartes, Epistemic Regress Problem, Reason, Foundationalism

BİLGİNİN MİMARİSİ: EPİSTEMİK GERİLEME SORUNU VE DESCARTES’IN TEMELCİLİĞE DAİR GÖRÜŞLERİ ÜZERİNE

Öz

İnançlar çoğu zaman bazı nedenlere dayanarak kabul edilir. Bir inancın bilgi statüsünü edinmesi, sözü edilen nedenlerin temellendirilmesiyle mümkün olur. Bu nedenlerin nedenini sorgulamak anlamına gelir. Böyle bir durumda kişinin sonsuz bir gerileme tehlikesi ile karşı karşıya kalması kaçınılmazdır. İnançlara bilgi statüsü kazandıracak nedensel dizge ne tür bir yapıda olmalıdır? Bir inancın gerekçelendirilmesi söz konusu olduğu zaman nedenlerin gerilemesi bir noktada sonlanabilir mi? Temelciliğin bu soruya cevabı evettir. Temelcilik, birtakım ayrıcalıklara sahip temel inançlar olduğunu öne sürer. Sonsuz bir gerileme tehlikesi bu inançlarda son bulur.
Bu çalışmada epistemik gerileme sorunu açımlanacak, Descartes’ın bu probleme dair bir çözüm denemesinin nasıl merkezinde olduğu, temelciliğin ana tezlerine de odaklanılarak ortaya konulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Bilgi, Descartes, Epistemik Gerileme Sorunu, Neden, Temelcilik

Kaynakça

• AIKIN, Scott F. (2011), Epistemology and Regress Problem, Routledge, New York.
• BAÇ, Murat (2004), “Bağdaşımcılık” (Coherentism), Felsefe Ansiklopedisi içinde, Ahmet Cevizci (ed.), sayı 2, Etik Yayınları, İstanbul, p. 46-50.
• CLING, Andrew D. (2009), “Reasons, Regresses, and Tragedy: The Epistemic Regress Problem and The Problem of The Criterion”, American Philosophical Quarterly, Vol. 46, No. 4, p. 333-346.
• COTTINGHAM, John (2003), Akılcılık, (çev. Bülent Gözkan), Doruk Yayıncılık, Ankara.
• ÇÜÇEN, Abdülkadir (2001), Bilgi Felsefesi, Asa Kitabevi, Bursa.
• DESCARTES, Rene (2017), Meditations on First Philosophy: With selections from the objections and replies, translated by John Cottingham, Cambridge University Press.
• GÜLTEKİN, Ahmet C. (2014), “Çağdaş Epistemolojide Temelci Yaklaşıma Getirilen Eleştiriler ve Dışsalcı Çözümler”, ETHOS: Felsefe ve Toplumsal Bilimlerde Diyaloglar, 7(2), ISSN 1309-1328, p. 43-61.
• FANTL, Jeremy (2003), “Modest Infinitism”, Canadian Journal of Philosophy, 33(4), p. 537-562.
• FUMERTON, Richard (2006), Epistemology, Wiley- Blackwell, Oxford.
• KLEIN, Peter D. (1999). “Human Knowledge and the Infinite Regress of Reasons”, Philosophical Perspectives, vol.13, p. 297-325.
• LEITE, Adam (2005), “A Localist Solution to the Regress of Epistemic Justification”, Australasian Journal of Philosophy, 83: 3, 395-421, DOI: 10.1080/00048400500191974.
• ÖZTÜRK, Fatih S. M. (2014/2), “Temelcilik, Uyumculuk ve Sonsuz Gerileme Problemi”, Felsefe Dünyası, Sayı 60, p. 44-66.
• POLLOCK, J., Cruz J. (1999), Contemporary Theories of Knowledge (ikinci baskı), Rowman & Lıttlefıeld.
• POSTON, Ted (2014), “Foundationalism”, İnternet Encyclopedia of Philosophy, http://www.iep.utm.edu/found-ep/ (05.02.2017).
• PRITCHARD, Duncan (2014), What Is This Thing Called Knowledge? (Üçüncü Baskı), Routledge, London and New York.
• SOSA, Ernest (1980), “The Raft and the Pyramid: Coherence versus Foundations in the Theory of Knowledge,” Midwest Studies in Philosophy, Vol. V, p. 3-25.
• STEUP, Matthias (1996), An Introduction to Contemporary Epistemology, Prentice Hall, New Jersey.
• SWINBURNE, Richard (2001), Epistemic Justification, Oxford University Press, New York.